«Ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως»11
–Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ ἀνώτερη πνευματικὴ ἐργασία γιὰ ἕναν μοναχό;
–Δὲν θυμᾶσαι τί ἀπάντησε ὁ Ἀββᾶς Σισώης σὲ ἐκεῖνον τὸν μοναχὸ ποὺ τοῦ εἶπε ὅτι ὁ νοῦς του βρίσκεται συνέχεια κοντὰ στὸν Θεό; «Αὐτὸ δὲν εἶναι σπουδαῖο· σπουδαῖο εἶναι νὰ ἔχης τὸν ἑαυτό σου ''ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως"»
–Πῶς μπορεῖ, Γέροντα, νὰ νιώθη κανεὶς τὸν ἑαυτό του «ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως»;
–Μιὰ μέρα, ἐξετάζοντας τὸν ἑαυτό μου, προσπαθοῦσα νὰ βρῶ μὲ ποιό ζῶο θὰ μποροῦσα νὰ τὸν παρομοιάσω καὶ ἔφθασα στὸ σκαθάρι. Ὅταν ὅμως πρόσεξα τί κάνει, εἶδα ὅτι εἶμαι χειρότερος ἀπὸ αὐτό. Ξέρεις τί κάνει τὸ σκαθάρι; Τὴν κοπριὰ ποὺ βρίσκει στὸν δρόμο τὴν κόβει κομματάκια, τὴν κάνει μπαλάκια, τὴν κυλάει πρὸς τὰ ἔξω καὶ καθαρίζει τὸν δρόμο14.
Βλέποντας λοιπὸν τὸ ἔργο του, εἶπα στὸν ἑαυτό μου: «Εἶσαι χειρότερος ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ σκαθάρι, γιατὶ αὐτό, ἕνα τόσο μικρὸ ζωύφιο, καθαρίζει ἀπὸ τὶς κοπριὲς τὸν δρόμο, ἐνῶ ἐσύ, ποὺ ὁ Θεὸς σὲ ἔκανε ἄνθρωπο, μὲ τὶς ἁμαρτίες σου μαζεύεις κοπριὰ στὸν "Ναὸ τοῦ Θεοῦ"15».
Θέλω νὰ πῶ, ὅσο ὁ ἄνθρωπος σκέφτεται τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπει ὅτι δὲν ἀνταποκρίνεται, ὅλο καὶ πιὸ ἔνοχο νιώθει τὸν ἑαυτό του καὶ αἰσθάνεται χειρότερος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, χειρότερος ἀπὸ ὅλα τὰ ζῶα, χειρότερος καὶ ἀπὸ αὐτὸν τὸν διάβολο ἀκόμη.
Λέει στὸν ἑαυτό του: «Ὁ διάβολος μὲ τὸν λογισμό του ἁμάρτησε μιὰ φορά, ἐγὼ ὅμως ἁμαρτάνω κάθε μέρα καὶ μὲ τὸν λογισμὸ καὶ μὲ τὶς αἰσθήσεις.
Ἄρα εἶμαι χειρότερος καὶ ἀπὸ αὐτόν».

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς» -97-
11Τὸ Γεροντικόν, Ἀββᾶς Σισώης ιγ´, σ. 111.
14Σκαθάρι (σκαραβαῖος ὁ ἱερός): Ἔντομο τὸ ὁποῖο, γιὰ νὰ ἐκκολαφθοῦν τὰ αὐγά του, τὰ τοποθετεῖ μέσα σὲ μπαλίτσες ἀπὸ κοπριὰ ζώων, τὶς ὁποῖες κυλάει μὲ τὰ πόδια του καὶ τὶς βάζει σὲ μέρος ἀσφαλισμένο.
15Βλ. Α´ Κορ. 3,