Πέμπτη 28 Απριλίου 2022

 
Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Γέροντα, πέστε μας κάτι γιὰ τὶς οὐράνιες χαρές
– Καὶ σ ̓ αὐτὴν τὴν ζωὴ ὑπάρχουν οὐράνιες χαρὲς καὶ ἡδονὲς καὶ ἀναρωτιέται κανεὶς ἂν στὴν ἄλλη ζωὴ ὑπάρχει κάτι ἀνώτερο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ζῆ ἐδῶ. Αὐτὲς οἱ χαρὲς δὲν ἐκφράζονται, μόνο βιώνονται.
– Γέροντα, πῶς μπορεῖς νὰ φθάσης σ ̓ αὐτὴν τὴν κατάσταση;– Γιὰ νὰ ἔρθης στὴν κατάσταση ποὺ νὰ μὴν μπορῆς νὰ χωρέσης τὴν χαρὰ οὔτε νὰ τὴν ἐκφράσης, χρειάζεται νὰ προσέξης τρία πράγματα:
Νὰ κινῆσαι ἁπλά, νὰ μὴν ἀσχολῆσαι μὲ τοὺς ἄλλους, νὰ λὲς τὴν εὐχή. Ἂν κάνης αὐτά, θὰ ἔρθη ὥρα ποὺ θὰ νιώθης τόση χαρὰ ποὺ θὰ μοῦ λές:«Παππούλη μου, παλάβωσα! Μήπως δὲν εἶμαι καλά; τί εἶναι αὐτὸ ποὺ νιώθω;». Τέτοια παλαβὴ χαρὰ θὰ ἔχης!– Γέροντα, γιὰ νὰ ἔχη κανεὶς πνευματικὴ χαρά, πρέπει νὰ εἶναι σὲ καλὴ κατάσταση;– Ἐσὺ τί λές; Πότε θὰ ἔχη κανεὶς πνευματικὴ χαρά; ὅταν εἶναι ἀκατάστατος;Ἡ ἐσωτερικὴ χαρὰ ἔρχεται μὲ τὴν ἐσωτερικὴ τακτοποίηση καὶ δίνει φτερὰ στὴν ψυχή.Ὅταν δὲν ζεσταθῆ ἡ ψυχὴ μὲ τὴν ἐσωτερικὴ ἐργασία, μοιάζει μὲ αὐτοκίνητο ποὺ ἔχει παγωμένη τὴν μηχανὴ καὶ τὸ σπρώχνουν, γιὰ νὰ προχωρήση. Ἐνῶ ἡ ἐσωτερικὴ ἐργασία – ἡ ἐγρήγορση μὲ τὴν παρακολούθηση τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἡ μελέτη καὶ ἡ εὐχὴ –θερμαίνει τὴν ψυχὴ καὶ ἡ μηχανὴ παίρνει μπρὸς καὶ τρέχει. Τότε ὁ ἄνθρωπος παραβλέπει πλέον τὰ ἐξωτερικὰ καὶ κάνει ἅλματα πνευματικά.– Καὶ τότε, Γέροντα, δὲν ἐπηρεάζεται, ἂν βρεθῆ σὲ δύσκολο περιβάλλον;– Ὄχι, δὲν ἐπηρεάζεται, γιατὶ κινεῖται σὲ ἄλλη ἀτμόσφαιρα· βρίσκεται ἔξω ἀπὸ αὐτὸ τὸ περιβάλλον. Καὶ ἐπειδὴ κινεῖται σὲ ἄλλη ἀτμόσφαιρα, αὐτὸ τὸ περιβάλλον δὲν τὸν ἐνοχλεῖ. Εἶναι σὰν νὰ μιλᾶνε μιὰ ἄλλη γλῶσσα ποὺ αὐτὸς δὲν τὴν γνωρίζεικαὶ γι ̓ αὐτὸ δὲν καταλαβαίνει τί λένε. Καὶ καλύτερα ποὺ δὲν καταλαβαίνει, γιατί, ἂν καταλάβαινε ἔστω καὶ κάτι, θὰ πήγαινε ἡ προσοχή του πρὸς τὰ ἐκεῖ. Τώρα ὅμως εἶναι ἀφοσιωμένος στὴν γλῶσσα ποὺ γνωρίζει. Ἔτσι ἀρχίζει τὸ φτερούγισμα τὸ ἐσωτερικό.Ξέρετε τί εἶναι φτερούγισμα ἐσωτερικό; Φτερὰ ποιό ἀγγελικὸ τάγμα ἔχει; Τὰ Χερουβὶμ ἢ τὰ Σεραφίμ;«Ἓξ πτέρυγες»8, ποὺ λέει ὁ Προφήτης Ἠσαΐας, ποιό τάγμα ἔχει;– Τὰ Σεραφίμ, Γέροντα.– Ξέρετε πῶς κάνουν τὰ Σεραφίμ; Χτυποῦν τὰ φτερά τους μὲ ἕναν ρυθμό...Ἔτσι χτυπάει καὶ ἡ καρδιά, μὲ παλμό, ὅταν ὑπάρχη φτερούγισμα ἐσωτερικό. Εἶναι πανηγύρι τότε ἡ ζωή. Ἐσεῖς ὅμως ἀκόμη εἶστε δεμένες μὲ τὸν ἑαυτό σας· δὲν λυθήκατε ἀπὸ τὸν ἑαυτό σας, κι ἔτσι ἡ καρδιὰ δὲν ἔχει ἐλευθερωθῆ, γιὰ νὰ φθάση σ ̓ αὐτὴν τὴν κατάσταση, νὰ σκιρτᾶ ἀπὸ χαρά. Γιὰ γευθῆτε, βρὲ παιδιά, πρῶτα αὐτὴν τὴν χαρὰ καὶ μετὰ ἐλᾶτε νὰ κουβεντιάσουμε!

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’«Πάθη καὶ Ἀρετὲς» ‐ 155

Ὅπου Χριστός, ἐκεῖ χαρὰ ἀληθινὴ
– Γέροντα, μερικὲς φορὲς δὲν μπορῶ νὰ χαρῶ, καὶ τότε σκέφτομαι μήπως ἡ χαρὰ δὲν εἶναι γιὰ μένα.
– Τί λές; Δὲν εἶναι ἡ χαρὰ γιὰ σένα; Καὶ γιὰ ποιόν εἶναι; γιὰ τὸ ταγκαλάκι;Χαμένο τὄχεις; Γιὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἡ χαρά. Ὁ Θεὸς δὲν ἔδωσε λύπη· ἔδωσε μόνο χαρά.
– Γιατί ὅμως, Γέροντα, δὲν ἔχω πάντοτε μέσα μου χαρά;– Ὅταν ὁ νοῦς σου δὲν εἶναι στὸν Θεό, πῶς θὰ νιώσης τὴν χαρὰ τοῦ Θεοῦ; Ἐσὺ ξεχνᾶς τὸν Χριστὸ καὶ ὁ νοῦς σου γυρίζει συνέχεια στὶς δουλειὲς καὶ στὶς μηχανές, καὶ ἔτσι σταματάει ἡ πνευματική σου μηχανή. Βάλε λοιπὸν μπρὸς τὴν εὐχὴ καὶ τὴν σιγανὴ ψαλμωδία, καὶ μετὰ θὰ τρέχης καὶ θὰ γυρίζης σὰν σβούρα γύρω ἀπὸ τὸν Χριστό.Μόνον κοντὰ στὸν Χριστὸ βρίσκει κανεὶς τὴν πραγματική, τὴν γνήσια χαρά,γιατὶ μόνον ὁ Χριστὸς δίνει χαρὰ καὶ παρηγοριὰ πραγματική. Ὅπου Χριστός, ἐκεῖ χαρὰ ἀληθινὴ καὶ ἀγαλλίαση παραδεισένια. Ὅσοι εἶναι μακριὰ ἀπὸ τὸν Χριστό, δὲν ἔχουν πραγματικὴ χαρά. Μπορεῖ νὰ κάνουν ὄνειρα:«θὰ φτιάξω αὐτό, θὰ φτιάξω τὸ ἄλλο, θὰ πάω ἐδῶ, θὰ πάω ἐκεῖ», μπορεῖ νὰ ἀπολαμβάνουν τιμὲς ἢ νὰ τρέχουν στὶς διασκεδάσεις καὶ νὰ χαίρωνται, ἀλλὰ ἡ χαρὰ ποὺ νιώθουν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ γεμίση τὴν ψυχή τους. Αὐτὴ ἡ χαρὰ εἶναι ὑλική, κοσμικὴ χαρά, ἀλλὰ ἀπὸ ὑλικὲς χαρὲς δὲν γεμίζει ἡ ψυχή, καὶ ὁ ἄνθρωπος μένει μ ̓ ἕνα κενὸ στὴν καρδιά του. Εἶδες τί λέει ὁ Σολομών;«Ἔχτισα σπίτια, φύτεψα ἀμπέλια, ἔκανα κήπους, μάζεψα χρυσάφι,ἀπέκτησα ὅ,τι πόθησε ἡ καρδιά μου, ἀλλὰ στὸ τέλος κατάλαβα ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶναι μάταια»5.Ἡ κοσμικὴ χαρὰ δίνει κάτι τὸ πρόσκαιρο, κάτι γιὰ ἐκείνη τὴν στιγμή, δὲν δίνει αὐτὸ ποὺ δίνει ἡ πνευματικὴ χαρά. Ἡ πνευματικὴ χαρὰ εἶναι ζωὴ παραδεισένια. Ὅσοι πέρασαν πρῶτα ἀπὸ τὴν Σταύρωση καὶ ἀναστήθηκαν πνευματικά, ζοῦν τὴν πασχαλινὴ χαρά.«Πάσχα, Κυρίου Πάσχα»6! Καὶ μετὰ ἔρχεται ἡ Πεντηκοστή!... Καὶ ὅταν φθάσουν πιὰ στὴν Πεντηκοστὴ καὶ δεχθοῦν τὴν πύρινη γλῶσσα, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τότε ὅλα τελειώνουν7...

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’«Πάθη καὶ Ἀρετὲς» ‐ 155

5 Βλ.Ἐκκλ.2,11.
6 Ἀπὸ τὸν εἱρμὸ τῆς α´ ὠδῆς τοῦ κανόνος τῆς Ἀναστάσεως.
7 Οἱ λόγοι αὐτοὶ τοῦ Γέροντα ἐκφράζουν τὸν τελικὸ σκοπὸ τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος κάθε πιστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος γίνη κοινωνὸς τῆς θεοποιοῦ Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τότε φθάνει πλέον στὴν κατάσταση τῆς θεώσεως,στὴν «ἀτέλεστον τελειότητα

 
 

Ὁ εὐλαβὴς ἰδιαίτερα εὐλαβεῖται τὶς εἰκόνες.
Καὶ ὅταν λέμε «εὐλαβεῖται τὶς εἰκόνες», ἐννοοῦμε ὅτι εὐλαβεῖται τὸ εἰκονιζόμενο πρόσωπο.
Ὅταν ἔχη κανεὶς μιὰ φωτογραφία τοῦ πατέρα του, τῆς μάνας του, τοῦ παπποῦ του, τῆς γιαγιᾶς του, τοῦ ἀδελφοῦ του, δὲν μπορεῖ νὰ τὴν σχίση ἢ νὰ τὴν πατήση, πόσο μᾶλλον μιὰ εἰκόνα!
Οἱ Ἰεχωβάδες δὲν ἔχουν εἰκόνες. Τὴν τιμὴ ποὺ ἀποδίδουμε στὶς εἰκόνες τὴν θεωροῦν εἰδωλολατρία. Εἶπα σὲ ἕναν Ἰεχωβᾶ μιὰ φορά: «Ἐσεῖς δὲν ἔχετε φωτογραφίες στὰ σπίτια σας;». «Ἔχουμε», μοῦ λέει. «Ἔ, καλά, ἡ μάνα, ὅταν τὸ παιδί της λείπη μακριά, δὲν φιλάει τὴν φωτογραφία τοῦ παιδιοῦ της;». «Τὴν φιλάει», μοῦ λέει. «Τὸ χαρτὶ φιλάει ἢ τὸ παιδί της;». «Τὸ παιδί της», μοῦ λέει. «Ἔ, ὅπως ἐκείνη, ὅταν φιλάη τὴν φωτογραφία τοῦ παιδιοῦ της, τοῦ λέω, φιλάει τὸ παιδί της καὶ ὄχι τὸ χαρτί, ἔτσι καὶ ἐμεῖς τὸν Χριστὸ φιλοῦμε· δὲν φιλοῦμε τὸ χαρτὶ ἢ τὸ σανίδι»

Αγίου Παΐσιου Αγιορείτου..!!!

 
 

Ἡ πνευματικὴ χαρὰ
Ἡ Παναγία ἔφερε στὸν κόσμο τὴν χαρὰ
– Γέροντα, μπορεῖτε νὰ μᾶς ψάλετε τὸ Μεγαλυνάριο ποὺ εἴχατε γράψει γιὰ τὴν Παναγία1;
– Ἔλα νὰ τὸ ψάλουμε μαζί.«Εὗρες πολλὴν Χάριν παρὰ Θεοῦ, Μῆτερ τοῦ Δεσπότου, Μεγαλόχαρη, ἀληθῶς, Κεχαριτωμένη, ὡς Γαβριὴλ ἐβόα, Βασίλισσα Ἀγγέλων,φρούρει τοὺς δούλους σου». Νὰ σοῦ πῶ τώρα καὶ ἕνα δογματικό: Ἡ Παναγία ἦταν Κόρη καὶ Μητέρα, Δούλη καὶ Βασίλισσα, Βασίλισσα ὅλου τοῦ κόσμου. Χωράει στὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου αὐτό; Καὶ ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου εἶναι κάτι τὸ ὑπερφυσικό,ἔξω τῆς λογικῆς. Εὔχομαι ἡ Παναγία νὰ σοῦ δώση τὴν χαρὰ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καὶ ὁ Ἄγγελος νὰ σὲ εὐλογήση, γιὰ νὰ ἔχης πνευματικὴ πρόοδο. Ἀμήν.– Γέροντα, ἕνα τροπάριο λέει:«Χαῖρε ἡ τῆς Εὔας χαρά· ἡ γὰρ ἐκείνης λύπη διὰ τοῦ τόκου σου πέπαυται, Ἁγνή»2.
– Ὅ,τι καλὸ κι ἂν βρῆ ὁ ἄνθρωπος νὰ πῆ γιὰ τὴν Παναγία, δὲν θὰ μπορέση νὰ ἐκφράση τὸ μεγαλεῖο Της. Ἡ Παναγία μὲ τὴν ὑπακοή Της ἄνοιξε πάλι γιὰ μᾶς τὸν Παράδεισο, ποὺ τὸν εἶχε κλείσει ἡ παρακοὴ τῆς Εὔας. Ἡ Εὔα ἔσπασε τὸν κρίκο ποὺ μᾶς ἕνωνε μὲ τὸν Θεὸ καὶ ἔφερε στὸν κόσμο λύπη καὶ πόνο3· ἡ Παναγία ἕνωσε πάλι τὸν κρίκο καὶ ἔφερε στὸν κόσμο τὴν παραδεισένια χαρά. Μᾶς συνέδεσε μὲ τὸν Θεό,ἀφοῦ ὁ Χριστὸς εἶναι Θεάνθρωπος.Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ἔφερε στὸν κόσμο τὴν χαρμόσυνη ἀγγελία ὅτι οἱ ἄνθρωποι χάρη στὴν Παναγία βρῆκαν «χάριν παρὰ Θεοῦ». Χαίρεται ἡ Παναγία, γιατὶ σαρκώθηκε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ μᾶς λύτρωσε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Χαιρόμαστε καὶ ἐμεῖς, γιατὶ ἡ Παναγία μᾶς ἔβγαλε ἀσπροπρόσωπους. Γι ̓ αὐτὸ ψάλλουμε τὰ Χριστούγεννα:
«Ἡ ἔρημος προσφέρει στὸν Χριστὸ τὴν φάτνη καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι προσφέρουμε τὴν Μητέρα Του, τὴν Παναγία»4.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’«Πάθη καὶ Ἀρετὲς» ‐ 154

1 Ὁ Γέροντας ἔγραψε τὸ Μεγαλυνάριο αὐτὸ καὶ τὸ ἔστειλε στὴν γιορτὴ ἀδελφῆς ποὺ ἔφερε ὄνομα τῆς Παναγίας, γιὰ νὰ τὸ ψάλλη στὸ κελλί της.
2 Ἀπὸ τὸ Θεοτοκίον τῆς α´ ὠδῆς τοῦ β´ κανόνος τῆς Δευτέρας τῆς Γ´ Ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.
3 Βλ.Γέν.3,16.4 Βλ. Τέταρτον Ἰδιόμελον Ἑσπερίων τῶν Χριστουγέννων.

Τὸν χειμώνα κάνουμε ὑπομονὴ μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς ἀνοίξεως
– Γέροντα, βλέπω ὅτι δὲν προχωράω πνευματικὰ καὶ στενοχωριέμαι.– Μιὰ φορὰ κάποιος εἶχε φυτέψει ἕνα κλῆμα καί, ἐνῶ δὲν εἶχε πιάσει ἀκόμη ρίζες, εἶχε τὴν ἀπαίτηση νὰ βγάλη σταφύλια, νὰ κάνη ἄφθονο κρασί, γιὰ νὰ πίνη, νὰ εὐφραίνεται καὶ νὰ μεθάη. Ἔτσι κάνεις κι ἐσύ. Φύτεψες μιὰ κληματσίδα καὶ θέλεις ἀμέσως νὰ πιῆς κρασί. Αὐτὸ δὲν γίνεται. Τὸ κλῆμα δὲν τὸ φυτεύεις σήμερα καὶ αὔριο πίνεις κρασί. Σὲ ἕναν χρόνο μπορεῖ νὰ φᾶς μερικὰ τσαμπιά. Σὲ δυὸ χρόνια θὰ φᾶς ἕνα κοφίνι σταφύλια καὶ σὲ πέντε χρόνια θὰ πιῆς καὶ κρασί.Νὰ ἀγωνίζεσαι λοιπὸν καὶ νὰ κάνης ὑπομονή, ἂν θέλης νὰ ἀπολαύσης καρποὺς πνευματικούς.– Γέροντα, δὲν ἔχω συνηθίσει νὰ περιμένω καὶ εὔκολα χάνω τὴν ὑπομονή μου.– Χρειάζεσαι ὑπομονὴ καὶ σύνεση. Βλέπεις, πολλὲς φορές, ἐνῶ κάνει κανεὶς ὑπομονὴ μιὰ‐δυὸ ὧρες, γιὰ νὰ ψηθῆ τὸ φαγητό, δὲν περιμένει δυὸ λεπτὰ νὰ κρυώση,ἀλλά, χωρὶς νὰ σκεφθῆ, τρώει καὶ καίγεται. Λοιπόν... Ὅταν ἐπιστρέψω στὸ Ἅγιον Ὄρος, θὰ σοῦ στείλω μία εἰκόνα τῆς Ἁγίας Ὑπομονῆς. Μοῦ ἔστειλαν τρεῖς εἰκόνες,δύο Ὁσίων καὶ μία τῆς Ἁγίας Ὑπομονῆς· τῶν Ὁσίων τὶς ἔδωσα καὶ τὶς δύο εὐλογία, τῆς Ἁγίας Ὑπομονῆς τὴν κράτησα...– Γέροντα, τώρα ποὺ ἤρθατε δὲν μοῦ φέρατε κανένα «βότανο» ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος11.– Αὐτὴν τὴν ἐποχὴ δὲν ὑπάρχουν «βότανα» στὸ περιβόλι τῆς Παναγίας...Πρέπει νὰ ἔρθη ἡ ἄνοιξη. Ἀλλά, γιὰ νὰ ἔρθη ἡ ἄνοιξη, χρειάζεται νὰ κάνης λίγη ὑπομονὴ νὰ περάση ὁ χειμώνας. Ἑπομένως τώρα τὸ καλύτερο καὶ ἀποτελεσματικώτερο «βότανο» γιὰ σένα εἶναι ἡ ὑπομονή.– Γέροντα, νιώθω νὰ βρίσκωμαι στὴν καρδιὰ τοῦ πνευματικοῦ χειμώνα.– Ἂν θέλης νὰ ἀλλάξη ὁ καιρός, νὰ γίνη γλυκός, νὰ ἀνθίσης καὶ νὰ καρπίσης,νὰ παράγης καρποὺς ἀρετῆς, πρέπει νὰ χαίρεσαι καὶ τὴν παγωνιὰ καὶ τὶς λιακάδες,γιατὶ ὅλα βοηθοῦν γιὰ τὸ καλό. Τὸν πνευματικὸ χειμώνα τὸν περνᾶμε μὲ ὑπομονὴ καὶ τὴν ὑπομονὴ τὴν δίνει ἡ ἐλπίδα τῆς πνευματικῆς ἀνοίξεως. Ὕστερα, τὸ καλοκαίρι ἀναγνωρίζουμε τὸ καλὸ τοῦ χειμώνα ποὺ γέμισε τὶς δεξαμενὲς μὲ νερὸ καὶ ἐξαφάνισε μὲ τὶς παγωνιὲς ὅλα τὰ μικρόβια.Ὁ Καλὸς Θεὸς ὅλα τὰ οἰκονόμησε σοφὰ γιὰ τὴν σωτηρία μας καὶ μᾶς βοηθάει σὰν Καλὸς Πατέρας· ἀπὸ μᾶς χρειάζεται μόνο λίγη ὑπομονή.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’«Πάθη καὶ Ἀρετὲς» ‐ 153 ‐

11 Ἡ ἀδελφὴ ζητᾶ κάποιο «βότανο», δηλαδὴ λόγο πνευματικό, ἔχοντας ὑπ ̓ ὄψιν της τὴν ἐπιστολὴ «Πνευματικὰ βότανα», τὴν ὁποία ὁ Γέροντας ἔστειλε στὸ Ἡσυχαστήριο στὶς 13‐1‐1971.(Βλ. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου,Ἐπιστολές,92005, σ.151‐162).