Άγγελος Συρίγος: Η Τουρκία θα κλιμακώσει

Κλιμάκωση από Τουρκία μόλις τελειώσει η κρίση με τον κορονοϊό και μάλιστα ταυτόχρονα, σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο, μεταναστευτικό, σε όλα δηλαδή τα μέτωπα, βλέπει ο Άγγελος Συρίγος, δίχως η βαθιά κρίση στην οικονομία της να λειτουργεί ανασταλτικά ως προς τις διεκδικήσεις της.

Στην μεν Αν.Μεσόγειο, οι έρευνες που προανήγγειλε πάλι χθες η Τουρκία θα ξεδιπλωθούν στην περιοχή που ξεκινά από το όριο το οποίο ορίζει το Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο μέχρι το σημείο όπου η ελληνική υφαλοκρηπίδα συναντά την Κυπριακή ΑΟΖ, νοτιοανατολικά του Καστελόριζου. Κατά την εκτίμηση του βουλευτή της ΝΔ και καθηγητή του Διεθνούς Δικαίου, στο Αιγαίο, η ένταση με τις υπερπτήσεις και την χρήση του Λιμενικού θα κλιμακωθεί, ενώ ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να βάλει ξανά πάνω στο ευρωπαϊκό τραπέζι το θέμα με τους μετανάστες -πρόσφυγες, μέσω μιας εκ νέου προσπάθειας εισβολής στην Ελλάδα.

Στο ερώτημα πως επηρεάζουν την Κύπρο η βαθιά κρίση της πετρελαϊκής βιομηχανίας και το πάγωμα των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, απαντά ότι σίγουρα αποτελούν μια αρνητική εξέλιξη για την Λευκωσία, η οποία χάνει σε αυτή την φάση ένα βασικό της “όπλο” προκειμένου να αλλάξουν επί τα βελτίω τα δεδομένα επίλυσης του Κυπριακού.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα προχωρήσει σε έρευνες στην Αν.Μεσόγειο, όπως είπε χθες ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Φ.Ντονμεζ και αν ναι, αυτές θα αφορούν την περιοχή μεταξύ Κρήτης-Ρόδου ή την οριοθετημένη περιοχή του Τουρκο-Λιβυκού μνημονίου ;

Όταν τελειώσει η κρίση με τον κορονοϊό η Τουρκία θα θέσει σε εφαρμογή όλα τα μέχρι σήμερα γνωστά της σχέδια. Δηλαδή την διενέργεια σεισμογραφικών ερευνών στην Αν.Μεσόγειο. H επίμαχη περιοχή αφορά εκείνη που ξεκινά από το όριο που ορίζει το Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο του Νοεμβρίου 2019 μέχρι το σημείο όπου η ελληνική υφαλοκρηπίδα συναντά την Κυπριακή ΑΟΖ, νοτιοανατολικά του Καστελόριζου. Σε αυτό το τελευταίο σημείο είναι και πιο πιθανό να γίνουν οι τουρκικές έρευνες για τις οποίες μίλησε ο Ντονμεζ.

Είναι όμως έτοιμος ο Ερντογάν να ανοίξει ένα νέο μέτωπο όταν την ίδια στιγμή η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκώς επιδεινούμενη ;

Και κατά το παρελθόν η τουρκική οικονομία είχε βρεθεί σε πολύ δύσκολη κατάσταση, ωστόσο αυτό δεν περιόρισε παρά στο ελάχιστο, αυτά τα οποία η Τουρκία θεωρούσε και θεωρεί ως εθνικές της διεκδικήσεις. Μπορεί η κρίση στην οικονομία να περιορίζει κάπως τις τουρκικές κινήσεις, ωστόσο οι διεκδικήσεις της απέναντι πλευράς παραμένουν ως έχουν, βρίσκονται όλες πάνω στο τραπέζι. Και θα ξεδιπλωθούν με την πρώτη ευκαιρία.

Δεν νομίζω ότι αυτές θα πρέπει να ερμηνευθούν ως αντιπερισπασμός, προκειμένου η κοινή γνώμη της γείτονος να πάψει να ασχολείται με τα προβλήματα της οικονομίας. Ο Ερντογάν έχει ένα ένα όραμα μεγαλοϊδεατισμού, που ναι μεν είναι ανεφάρμοστο, ωστόσο προσπαθεί μέχρι το 2023, οπότε και συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Συνθήκη της Λωζάνης, η χώρα να έχει ξεφύγει από τα γεωγραφικά όρια στα οποία αυτή την περιορίζει. Επειδή δεν μπορεί να τα κάνει όλ' αυτά στην ξηρά, όπου θα προκληθούν μείζονες ανακατατάξεις και άρα πόλεμος, το επιχειρεί στη θάλασσα όπου και θέλει να δείξει ότι η χώρα είναι η επικυρίαρχος στην Αν.Μεσόγειο.

Βλέπετε παρόμοια προσπάθεια το προσεχές διάστημα ακόμη και στο Αιγαίο ;

Τρία είναι τα μέτωπα όπου η Τουρκία θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα. Ένα είναι το Αιγαίο όπου τα εργαλεία της Τουρκίας είναι οι υπερπτήσεις, η χρησιμοποίηση του Λιμενικού και παρεμφερείς προσπάθειες για επεισόδια. Το δεύτερο μέτωπο αφορά τους μετανάστες -πρόσφυγες όπου κατά την εκτίμηση μου ο Ερντογάν θα επιχειρήσει ξανά να βάλει το θέμα πάνω στο ευρωπαϊκό τραπέζι μέσω μιας εκ νέου προσπάθειας εισβολής στην Ελλάδα και το τρίτο είναι η ΝΑ Μεσόγειος, όπου εν μέσω πανδημίας το σκάφος Γιαβούζ διεξάγει έρευνες. Και τα τρία μέτωπα μαζί είναι υπαρκτά. Εάν έρθει η στιγμή της κλιμάκωσης από τον Ερντογάν, μετά την κρίση του κορονοϊού, είναι πιθανό οι προκλήσεις να ξεδιπλωθούν και στα τρία αυτά μέτωπα ταυτόχρονα. Εκτιμώ ότι δεν θα μας κάνει την χάρη να κινηθεί μεμονωμένα σε κάποιο απ' αυτά.

Πόσο αρνητικά επηρεάζει τις εξελίξεις στο Κυπριακό η αναστολή ερευνών από τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες ; Είναι πιο ευάλωτη η Κύπρος μετά από αυτή την εξέλιξη ;

Είναι μια αρνητική εξέλιξη. Η Κύπρος επιχείρησε απέναντι στην επιθετική στρατηγική της Τουρκίας να δημιουργήσει οικονομικά συμφέροντα σε ξένες, μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες. Το γεγονός ότι σήμερα ο κατεξοχήν πληττόμενος κλάδος παγκοσμίως είναι ο πετρελαϊκός, σημαίνει ότι για ένα ικανό χρονικό διάστημα, μικρές, μεσαίες και μεγάλες εταιρείες θα απέχουν από έρευνες. Επομένως η Κύπρος χάνει σε αυτή την φάση ένα βασικό της “όπλο” προκειμένου να αλλάξουν τα δεδομένα επίλυσης του Κυπριακού, ώστε αυτά να είναι πιο ευνοϊκά για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Τι σημαίνει η συμμετοχή στην πρόσφατη πενταμερή και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων; Πως να την εκλάβουμε ;

Η Τουρκία έχει δημιουργήσει ένα μέτωπο χωρών που βρίσκονται απέναντί της, το οποίο ξεκινά από την Αλγερία, συνεχίζει με την μισή Λιβύη, υπό τις δυνάμεις του Χαφτάρ, με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και εκτείνεται ως την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τα τελευταία δείχνουν και την μεγαλύτερη σοβαρότητα στην αντιμετώπιση του προβλήματος συγκριτικά με τα υπόλοιπα κράτη της περιοχής, εμφανίζονται ως η πιο ενοχλημένη χώρα από οποιαδήποτε άλλη από την στάση της Τουρκίας. Επομένως αυτό το μέτωπο χωρών συνειδητοποιεί ολοένα και περισσότερο την ύπαρξη ενός αντιπάλου ο οποίος δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην σταθερότητα και την ασφάλεια.

Στην Λιβύη πάντως βλέπουμε μια στασιμότητα, ίσως και οπισθοχώρηση των δυνάμεων του Χαφτάρ. Αυτό ενισχύει τις επιδιώξεις του Ερντογάν για επίτευξη τετελεσμένων στην περιοχή ;

Η προσπάθεια της Τουρκίας να ενισχύσει τις δυνάμεις του Σαρατζ είχαν αποτέλεσμα, ενώ αυτός βρισκόταν σε αποδρομή, τώρα έχει κατορθώσει να σταθεροποιηθεί. Αυτό ωστόσο δεν ανατρέπει την μεγάλη εικόνα, δηλαδή την παρουσία του Χαφτάρ σε ένα τεράστιο τμήμα του λιβυκού εδάφους. Απλά έχει ισορροπήσει κάπως την κατάσταση μεταξύ των δύο, καθώς ο τελευταίος είχε φτάσει στα 7 χιλιόμετρα από το κέντρο της Τρίπολης. Το παιχνίδι πάντως στην Λιβύη παραμένει αμφίρροπο.