Άγιος Παΐσιος

Όλες οι αρετές καλλιεργούνται

 

– Γέροντα, μπορεί κάποιος να είναι εκ φύσεως ενάρετος;

– Μπορεί κάποιος από την φύση του να είναι, ας υποθέσουμε ,απλός, φιλήσυχος, πράος. Αυτά όμως είναι φυσικά χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός και πρέπει να τα καλλιεργήσει, για να τα αυξήσει. Με τον αγώνα που θα κάνη θα λάβει τα πνευματικά χαρίσματα, τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.

– Γέροντα, η σύνεση είναι χάρισμα από τον Θεό ή είναι αρετή που αποκτιέται σιγά-σιγά με την πνευματική εργασία που κάνει κανείς;

– Κοίταξε να σου πω: Η σύνεση είναι χάρισμα, αλλά ας πούμε ότι εσύ δεν έχεις αυτό το χάρισμα έχεις όμως κάποιο άλλο. Καλλιεργώντας το χάρισμα που έχεις, καλλιεργείς κοντά σ’ αυτό και την σύνεση και άλλες αρετές, κι έτσι αναπληρώνεις τις αρετές που σου λείπουν. Όταν κανείς αγωνίζεται λ.χ. στην εγκράτεια, συγχρόνως καλλιεργεί την σιωπή, την προσοχή, την προσευχή, την σύνεση κ.λπ.

Όλες οι αρετές και όλα τα πάθη καλλιεργούνται. Εξαρτάται από το τι εργασία θα κάνη ο άνθρωπος. Αν καλλιεργήσει τα πάθη, αναπτύσσονται τα πάθη και πνίγουν τις αρετές.

Αν καλλιεργήσει και τα δύο, αναπτύσσονται και τα δύο, και βγαίνει ένα μπερδεμένο πράγμα. Για να το καταλάβετε αυτό, σκεφθείτε έναν κήπο που έχει μέσα και λουλούδια και αγριόχορτα.

Αν καλλιεργηθούν τα αγριόχορτα, θα αναπτυχθούν και θα πνίξουν τα λουλούδια. Αν καλλιεργηθούν τα λουλούδια, θα αναπτυχθούν και θα πνίξουν τα αγριόχορτα.

Αν καλλιεργηθούν όλα μαζί, δεν θα ξεχωρίζεις τα λουλούδια από τα αγριόχορτα.

Για να προκόψει ο άνθρωπος, πρέπει να αναγνωρίσει τα πάθη που έχει και να καταβάλει προσπάθεια για να τα κόψει. Επίσης, να γνωρίσει τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός και να τα καλλιεργήσει. Αν τα καλλιεργήσει ταπεινά, σύντομα θα πλουτίσει πνευματικά. Αν δουλέψει κανείς πνευματικά, γίνεται καλός? αν αδιαφορήσει, γίνεται κακός.

Έχω δει ψυχές που, ενώ το χωράφι τους ήταν γόνιμο, το άφησαν ακαλλιέργητο και γέμισε παλιούρια και πουρνάρια. Και άλλες ψυχές που το χωράφι τους ήταν γεμάτο παλιούρια και πουρνάρια, τα ξερίζωσαν, το έσκαψαν και έγινε εύφορο. Τί μας ωφελεί, αν ο Θεός μας έδωσε καλό χωράφι κι εμείς το αφήσαμε κι έγινε ρουμάνι; Όταν στο χωράφι μας μπορεί να ευδοκιμήσει το ζαχαροκάλαμο, αλλά εμείς είμαστε ευχαριστημένοι και με τα καλέμια και δεν φροντίζουμε να τα ξεριζώσουμε και να καλλιεργήσουμε τα ζαχαροκάλαμα, τί να μας κάνη ο Θεός; Τα καλάμια μόνον καλάθια γίνονται; ζάχαρη δεν βγάζουν…

Ο Θεός θα ζητήσει λόγο από τον καθέναν μας, εάν διπλασίασε το χάρισμα που του έδωσε. Εάν σε κάποιον έδωσε πέντε χαρίσματα, πρέπει να τα κάνη δέκα το εννιά δεν είναι γι’ αυτόν άριστα. Γι’ αυτό, όσο μπορεί κανείς, να αγωνίζεται ταπεινά και με διάκριση για το άριστα, γιατί ο Θεός θα ζητήσει λόγο εάν το ένα τάλαντο το έκανε δύο, ένα τα δύο τα έκανε τέσσερα, εάν τα πέντε τα έκανε δέκα. Επομένως όλα, εάν διπλασιαστούν, είναι για τον Θεό το άριστα. Και εάν κάποιος ,από φιλότιμο και όχι από εγωισμό, το ένα τάλαντο το κάνη δέκα, αυτό συγκινεί όχι μόνο τον Θεό αλλά ακόμη και ανθρώπους που έχουν γρανιτένια καρδιά.

Πηγή: Από το βιβλίο «Πάθη και Αρετές» Λόγοι Ε’