Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

«Ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως»

–Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ ἀνώτερη πνευματικὴ ἐργασία γιὰ ἕναν μοναχό;

–Δὲν θυμᾶσαι τί ἀπάντησε ὁ Ἀββᾶς Σισώης σὲ ἐκεῖνον τὸν μοναχὸ ποὺ τοῦ εἶπε ὅτι ὁ νοῦς του βρίσκεται συνέχεια κοντὰ στὸν Θεό; «Αὐτὸ δὲν εἶναι σπουδαῖο· σπουδαῖο εἶναι νὰ ἔχης τὸν ἑαυτό σου ''ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως"».

–Πῶς μπορεῖ, Γέροντα, νὰ νιώθη κανεὶς τὸν ἑαυτό του «ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως»;

–Μιὰ μέρα, ἐξετάζοντας τὸν ἑαυτό μου, προσπαθοῦσα νὰ βρῶ μὲ ποιό ζῶο θὰ μποροῦσα νὰ τὸν παρομοιάσω καὶ ἔφθασα στὸ σκαθάρι. Ὅταν ὅμως πρόσεξα τί κάνει, εἶδα ὅτι εἶμαι χειρότερος ἀπὸ αὐτό. Ξέρεις τί κάνει τὸ σκαθάρι; Τὴν κοπριὰ ποὺ βρίσκει στὸν δρόμο τὴν κόβει κομματάκια, τὴν κάνει μπαλάκια, τὴν κυλάει πρὸς τὰ ἔξω καὶ καθαρίζει τὸν δρόμο14. Βλέποντας λοιπὸν τὸ ἔργο του, εἶπα στὸν ἑαυτό μου: «Εἶσαι χειρότερος ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ σκαθάρι, γιατὶ αὐτό, ἕνα τόσο μικρὸ ζωύφιο, καθαρίζει ἀπὸ τὶς κοπριὲς τὸν δρόμο, ἐνῶ ἐσύ, ποὺ ὁ Θεὸς σὲ ἔκανε ἄνθρωπο, μὲ τὶς ἁμαρτίες σου μαζεύεις κοπριὰ στὸν "Ναὸ τοῦ Θεοῦ"15».

Θέλω νὰ πῶ, ὅσο ὁ ἄνθρωπος σκέφτεται τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπει ὅτι δὲν ἀνταποκρίνεται, ὅλο καὶ πιὸ ἔνοχο νιώθει τὸν ἑαυτό του καὶ αἰσθάνεται χειρότερος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, χειρότερος ἀπὸ ὅλα τὰ ζῶα, χειρότερος καὶ ἀπὸ αὐτὸν τὸν διάβολο ἀκόμη. Λέει στὸν ἑαυτό του: «Ὁ διάβολος μὲ τὸν λογισμό του ἁμάρτησε μιὰ φορά, ἐγὼ ὅμως ἁμαρτάνω κάθε μέρα καὶ μὲ τὸν λογισμὸ καὶ μὲ τὶς αἰσθήσεις.

Ἄρα εἶμαι χειρότερος καὶ ἀπὸ αὐτόν»

.–Γέροντα, δὲν εἶναι ἐπικίνδυνο νὰ σκεφθῆ κάποιος ὅτι εἶναι χειρότερος ἀπὸ τὸν διάβολο;

–Ἐπικίνδυνο εἶναι μόνο γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ δὲν ἔχει τὴν πνευματικὴ παλληκαριὰ καὶ ἀπογοητεύεται εὔκολα. Αὐτὸς πρέπει νὰ λέη στὸν διάβολο: «Ὅ,τι κι ἂν εἶμαι, ἀπὸ σένα καλύτερος εἶμαι. Ἑπομένως δὲν θὰ μὲ ἀφήση ὁ Χριστός· ἐλπίζω ὅτι θὰ μὲ σώση». Ἕνας ὅμως ποὺ ἔχει παλληκαριά, μπορεῖ νὰ πῆ: «Ὁ διάβολος κάνει καλὰ τὴν δουλειά του, ἐγὼ ὅμως τί κάνω;».

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς» -98-

.

14Σκαθάρι (σκαραβαῖος ὁ ἱερός): Ἔντομο τὸ ὁποῖο, γιὰ νὰ ἐκκολαφθοῦν τὰ αὐγά του, τὰ τοποθετεῖ μέσα σὲ μπαλίτσες ἀπὸ κοπριὰ ζώων, τὶς ὁποῖες κυλάει μὲ τὰ πόδια του καὶ τὶς βάζει σὲ μέρος ἀσφαλισμένο.

15Βλ. Α´ Κορ. 3,

 

Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Ἡ ἄσκηση τῆς ἀρετῆς μέσα στὴν οἰκογένεια .

– Γέροντα,ἕνας οἰκογενειάρχης πῶς μπορεῖ νὰ ἀσκῆται στὴν ἀρετή;

– Δίνει ὁ Θεὸς εὐκαιρίες. Ἀλλὰ πολλοί, ἐνῶ ζητοῦν ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοὺς δίνη εὐκαιρίες, γιὰ νὰ ἀσκοῦνται στὴν ἀρετή, γογγύζουν, ὅταν συναντοῦν κάποια δυσκολία. Μερικὲς φορὲς λ.χ. ὁ Καλὸς Θεός, ἀπὸ τὴν ἄπειρη ἀγάπη Του, γιὰ νὰ ἀσκηθῆ ὁ ἄνδρας στὴν ταπείνωση καὶ στὴν ὑπομονή, ἀφαιρεῖ τὴν Χάρη Του ἀπὸ τὴν γυναίκα καὶ ἀρχίζει νὰ γίνεται ἰδιότροπη καὶ νὰ τοῦ φέρεται σκληρά. Τότε ὁ ἄνδρας πρέπει νὰ χαίρεται καὶ νὰ εὐχαριστῆ τὸν Θεὸ γιὰ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ ποὺ τοῦ δίνει νὰ ἀγωνισθῆ, καὶ ὄχι νὰ γογγύζη. Ἢ ζητάει ἡ μητέρα ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τῆς δίνη ὑπομονή.Πάει τὸ παιδάκι καί, ὅπως ἔχει ἕτοιμο τὸ τραπέζι γιὰ νὰ φᾶνε, τραβάει τὸ τραπεζομάνδηλο καὶ τὰ ρίχνει ὅλα κάτω. Τότε εἶναι σὰν νὰ λέη στὴν μητέρα του:«Μαμά, κάνε ὑπομονή!»...Καὶ γενικά, οἱ δυσκολίες ποὺ ὑπάρχουν σήμερα στὸν κόσμο ἀναγκάζουν ὅσους θέλουν νὰ ζήσουν λίγο πνευματικὰ νὰ βρίσκωνται σὲ ἐγρήγορση. Ὅπως, Θεὸς φυλάξοι, ὅταν γίνεται πόλεμος, οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται σὲ ἐγρήγορση, τὸ ἴδιο βλέπω νὰ γίνεται καὶ τώρα μὲ ὅσους προσπαθοῦν νὰ ζοῦν πνευματικά. Νά, τὰ καημένα τὰ παιδιὰ ποὺ εἶναι κοντὰ στὴν Ἐκκλησία πόσο δυσκολεύονται! Ὁ πόλεμος ὅμως ποὺ ἔχουν ἀπὸ τὸ ἄσχημο περιβάλλον στὸ ὁποῖο ζοῦν τὰ βοηθάει νὰ εἶναι κατὰ κάποιον τρόπο ξύπνια. Καὶ βλέπεις, σὲ καιρὸ εἰρήνης ποὺ δὲν ὑπάρχουν δυσκολίες, οἱ πιὸ πολλοὶ τὸ ρίχνουν ἔξω. Ἐνῶ πρέπει καὶ τότε νὰ ἀξιοποιοῦν τὴν εἰρήνη γιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο· νὰ προσπαθοῦν νὰ κόβουν τὰ ἐλαττώματά τους καὶ νὰ καλλιεργοῦν τὶς ἀρετές.Πολὺ βοηθάει στὴν πνευματικὴ ζωὴ ἡ ἡσυχία. Καλὰ εἶναι νὰ ἔχη κανεὶς κάποια ὥρα τῆς ἡμέρας νὰ ἡσυχάζη. Νὰ ἐξετάζη τὸν ἑαυτό του, γιὰ νὰ γνωρίση τὰ πάθη του καὶ νὰ ἀγωνισθῆ νὰ τὰ κόψη, γιὰ νὰ καθαρίση τὴν καρδιά του. Ἂν μάλιστα ὑπάρχη στὸ σπίτι ἕνα δωμάτιο ἥσυχο, ποὺ νὰ θυμίζη ἀτμόσφαιρα κελλιοῦ, αὐτὸ εἶναι πολὺ καλό. Ἐκεῖ,«ἐν τῷ κρυπτῷ»6, θὰ μπορῆ νὰ κάνη τὰ πνευματικά του καθήκοντα,νὰ μελετάη, νὰ προσεύχεται. Ἡ λίγη πνευματικὴ μελέτη, ὅταν προηγῆται ἀπὸ τὴν προσευχή, πολὺ βοηθάει, γιατὶ καὶ ἡ ψυχὴ θερμαίνεται καὶ ὁ νοῦς μεταφέρεται σὲ πνευματικὸ χῶρο. Γι ̓ αὐτό, ὅταν κανεὶς ἔχη πολὺ περισπασμὸ τὴν ἡμέρα, νὰ προτιμᾶ,ἂν ἔχη δέκα λεπτὰ γιὰ προσευχή, δύο λεπτὰ νὰ μελετᾶ κάτι τὸ δυνατό, γιὰ νὰ διώχνη τὸν περισπασμό.– Γέροντα, μήπως εἶναι λίγο δύσκολο νὰ τὰ κάνη κανεὶς αὐτὰ μέσα στὸν κόσμο;– Ὄχι, ὑπάρχουν λαϊκοὶ ποὺ ζοῦν πολὺ πνευματικά, σὰν ἀσκητές, μὲ τὶς νηστεῖες τους, τὶς ἀκολουθίες τους, τὰ κομποσχοίνια τους, τὶς μετάνοιές τους, καὶ ἂς ἔχουν παιδιὰ καὶ ἐγγόνια. Τὴν Κυριακὴ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία, κοινωνοῦν, καὶ γυρίζουν πάλι στὸ «κελλί» τους, ὅπως οἱ ἐρημίτες ποὺ πηγαίνουν τὴν Κυριακὴ στὸ Κυριακό7͵ καὶ μετὰ ἡσυχάζουν στὰ κελλιά τους. Δόξα τῷ Θεῷ, ὑπάρχουν πολλὲς τέτοιες ψυχὲς στὸν κόσμο. Συγκεκριμένα, γνωρίζω κάποιον οἰκογενειάρχη ποὺ λέει συνέχεια τὴν εὐχή, ὅπου κι ἂν βρίσκεται, καὶ ἔχει διαρκῶς δάκρυα στὴν προσευχή. Ἡ προσευχή του ἔγινε αὐτοενέργητη καὶ τὰ δάκρυά του εἶναι γλυκά, εἶναι δάκρυα θείας ἀγαλλιάσεως. Θυμᾶμαι καὶ κάποιον ἐργάτη

– Γιάννη τὸν ἔλεγαν – ἐκεῖ στὸ Ἅγιον Ὄρος, ποὺ δούλευε πολὺ σκληρά· ἔκανε δουλειὰ γιὰ δυὸ ἀνθρώπους. Τοῦ εἶχα πεῖ νὰ λέη τὴν εὐχή, ὅταν ἐργάζεται, καὶ σιγὰ‐σιγὰ τὴν συνήθισε. Ἦρθε μιὰ φορὰ καὶ μοῦ εἶπε ὅτι νιώθει μεγάλη χαρά, ὅταν λέη τὴν εὐχή.«Ἄρχισε νὰ γλυκοχαράζη», τοῦ εἶπα.Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ἔμαθα ὅτι τὸν σκότωσαν δυὸ μεθυσμένοι. Πόσο εἶχα λυπηθῆ!Ἔπειτα ἀπὸ λίγες μέρες κάποιος μοναχὸς ἔψαχνε ἕνα ἐργαλεῖο, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔβρισκε,γιατὶ τὸ εἶχε τακτοποιήσει κάπου ὁ Γιάννης. Τὸ βράδυ φανερώθηκε στὸν ὕπνο του ὁ Γιάννης καὶ τοῦ εἶπε ποῦ τὸ εἶχε βάλει.

Εἶχε φθάσει σὲ πνευματικὴ κατάσταση καὶ μποροῦσε νὰ βοηθάη ἀπὸ τὴν ἄλλη ζωή.Πόσο ἁπλὴ εἶναι ἡ πνευματικὴ ζωή! Ἂν κανεὶς ἀγαπήση τὸν Θεό, ἂν ἀναγνωρίση τὴν μεγάλη Του θυσία καὶ τὶς εὐεργεσίες Του καὶ στρυμώξη τὸν ἑαυτό του μὲ διάκριση στὴν μίμηση τῶν Ἁγίων, γρήγορα ἁγιάζει· φθάνει νὰ ταπεινώνεται,νὰ συναισθάνεται τὴν ἀθλιότητά του καὶ τὴν μεγάλη του ἀχαριστία πρὸς τὸν Θεό.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Δ’«Οἰκογενειακή Ζωή» ‐ 83 ‐

 

Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Γέροντα, πώς επικοινωνούν πνευματικά από μακριά οι άνθρωποι;

Γράφουν κανένα γράμμα ή με ασύρματο ή με σήματα μορς !...

Δηλαδή, Γέροντα;

Για να υπάρξει πνευματική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, πρέπει να εργάζωνται στην ίδια συχνότητα. Αυτό δεν μπορούν να το πιάσουν οι επιστήμονες. Θυμάσαι εκείνο το περιστατικό που αναφέρω στους «Αγιορείτες Πατέρες»; Μια μέρα ένας μοναχός θα πήγαινε να επισκεφθή έναν Πατέρα στην Καψάλα και σκεφτόταν:

«Τί να του πάω για ευλογία;». Οικονόμησε λοιπόν δύο ψάρια και τα καθάριζε, για να του τα πάη. Εν τω μεταξύ, ο άλλος είχε λάβει την πληροφορία από τον Θεό για την επίσκεψη του αδελφού και σκεφτόταν: «Τώρα που θα ‘ρθη, τί να τον φιλέψω;». Την ώρα λοιπόν που ο αδελφός καθάριζε ψάρια, ένας κόρακας ήρθε ξαφνικά, του πήρε το ένα ψάρι και το πήγε στον άλλον στην Καψάλα –απόσταση πεντέμισι ώρες. Το καταλαβαίνετε; Ο ένας σκεφτόταν πώς να αναπαύση τον άλλον και ο κόρακας μετά έκανε τον ενδιάμεσο!

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΙΣΙΟΣ