Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Ἡ χαρὰ εἶναι τοῦ Χριστοῦ, ἡ λύπη εἶναι τοῦ διαβόλου.
–Γέροντα, αὐτὸν τὸν καιρό, στενοχωριέμαι πολύ.
–Γιατί στενοχωριέσαι; Βούλιαξαν τὰ καράβια σου; Ποῦ τὰ ἔβγαλες καὶ βούλιαξαν; στὸν Ἀτλαντικό; Καλά, βγάζουν τὰ καράβια μὲ τέτοιον καιρὸ στὸν ὠκεανό; Πόσα βούλιαξαν;
–Ὅλα, Γέροντα, βούλιαξαν.
–Ἔ, τότε εἶσαι ἀκτήμωνκαὶ μπορεῖς νὰ γίνης καλὴ μοναχή! Γιατί δὲν δοξάζεις διαρκῶς τὸν Θεό; Τί σοῦ λείπει; Νὰ ἔχη λύπη ἕνας ἄνθρωπος ποὺ βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὸν Χριστό, τὸ καταλαβαίνω· ἀλλὰ νὰ ἔχη λύπη ἕνας ποὺ εἶναι κοντὰ στὸν Χριστό, δὲν τὸ καταλαβαίνω, γιατί, καὶ πόνο νὰ ἔχη, ὁ πόνος του μελώνεται ἀπὸ τὸν Χριστό.Ὅπως ἔχω καταλάβει, στὸν ἄνθρωπο δὲν ὑπάρχει φαρμάκι, γιατί, ἂν τὸ φαρμάκι τὸ ἀκουμπήση στὸν Χριστό, γίνεται γλυκὸ σιρόπι. Ὅποιος ἔχει μέσα του φαρμάκι, σημαίνει ὅτι δὲν ἀκουμπάει τὰ προβλήματά του στὸν Χριστό. Ἡ χαρὰ εἶναι τοῦ Χριστοῦ, ἡ λύπη εἶναι τοῦ διαβόλου.
Ὅταν βλέπω μοναχὸ νὰ εἶναι σὰν ζημιωμένος μπακάλης, ξέρετε πῶς στενοχωριέμαι; Ἄλλο ἡ κατὰ Θεὸν λύπη, τὸ χαροποιὸν πένθος. Τότε ὁ ἄνθρωπος ἀγάλλεται. Ἡ σιωπή, ἡ συστολὴ ποὺ ἔχει, στάζουν μέλι στὴν καρδιά του. Ὅταν δῶ ἕναν τέτοιον ἄνθρωπο, νὰ τοῦ φιλήσω καὶ τὰ πόδια.
–Γέροντα, ἀπὸ ποῦ θὰ καταλάβη κανεὶς ἂν ἡ λύπη του εἶναι πράγματι κατὰ Θεόν;
–Ἂς ὑποθέσουμε, κάνει μιὰ ἁμαρτία ὁ ἄνθρωπος καὶ λυπᾶται. Ἂν λυπᾶται ἀπὸ καθαρὸ φιλότιμο γιὰ τὴν πτώση του, γιατὶ στενοχώρησε τὸν Χριστό, νιώθει μέσα του ἕναν γλυκὸ πόνο, γιατὶ ὁ Θεὸς σκορπᾶ στὴν ψυχή του γλυκύτητα, τὴν θεία παρηγοριά. Αὐτὴ ἡ λύπη εἶναι κατὰ Θεόν.
Ἐνῶ, ὅταν κανεὶς νιώθη συνεχῆ λύπη μὲ ἄγχος καὶ ἀπελπισία, πρέπει νὰ καταλάβη ὅτι αὐτὴ ἡ λύπη δὲν εἶναι κατὰ Θεόν. Ἡ κατὰ Θεὸν λύπη εἶναι χαρὰ πνευματικὴ καὶ φέρνει στὴν ψυχὴ παρηγοριά, ἐνῶ ἡ λύπη ποὺ δὲν εἶναι κατὰ Θεὸν φέρνει ἄγχος καὶ ἀδιέξοδο.
–Καὶ ὅταν, Γέροντα, ἕνας πνευματικὸς ἄνθρωπος στενοχωριέται, ἐπειδὴ κάποιος αἱρετικὸς χρησιμοποιεῖ τὸ ὄνομά του καὶ κάνει κακὸ στοὺς ἀνθρώπους;
–Αὐτὴ ἡ στενοχώρια εἶναι δικαιολογημένη καὶ πρέπει νὰ στενοχωρεθῆ ὁ ἄνθρωπος, γιατὶ βλάπτονται πολλοί. Καὶ σ ̓ αὐτὴν ὅμως τὴν περίπτωση ἡ ἀντιμετώπιση πρέπει νὰ εἶναι πνευματική. Ἂν τοποθετηθῆ ταπεινὰ καὶ πῆ: «Θεέ μου, δὲν θέλω νὰ πάθουν κακὸ οἱ ἄνθρωποι· φώτισέ τους νὰ καταλάβουν τὴν ἀλήθεια», ἀναπαύεται. Ἐνῶ, ἂν ἀρχίση νὰ ἀγωνιᾶ καὶ νὰ λέη: «τί νὰ κάνω; χρησιμοποιοῦν τὸ ὄνομά μου καὶ καταστρέφονται ψυχὲς» κ.λπ., ἀνάπαυση δὲν θὰ ἔχη. Πάντως, ὅταν κανεὶς δὲν ἔφταιξε καὶ ἔχη ἀναπαυμένη τὴν συνείδησή του, τότε, ἀκόμη κι ἂν οἱ ἄλλοι τὸν πληγώνουν, ἐκεῖνος νιώθει μέσα του μεγάλη παρηγοριά.

Αγ. Παϊσίου Αγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καιΑρετές» -72-

Με την ταπείνωσηκαι την σιωπή δίνουμε τόπο στην οργή.
–Γέροντα, πώς δίνει κανείς τόποστην οργή;
–Με την ταπείνωσηκαι την σιωπήδίνουμε τόποστην οργή. Γιατίλέμε ότιτο φίδι είναι φρόνιμο; Παρόλοπου έχει όπλο δυνατό,το δηλητήριο,και μπορεί να μας κάνη κακό, λίγο θόρυβοαν ακούση, αμέσως φεύγει·δεν πάει κόντρα, δίνει τόποστην οργή. Έτσι κι εσύ,αν κανείς σού πη κανέναν λόγο και σε πειράξη,μην απαντάς. Αν σιωπήσης, αφοπλίζειςτον άλλον. Μια φορά στο Καλύβι ο Ντίκας, ομεγάλος γάτος, πήγενα χτυπήση ένα βατραχάκι. Εκείνο δεν κουνήθηκε καθόλου, οπότε οΝτίκαςτο άφησεκαι έφυγε. Το βατραχάκι με την σιωπή του και με τήν... ταπείνωσήτου τον νίκησε. Αν κουνιόταν λίγο,θα το τίναζε ο Ντίκας επάνω και θα το χτυπούσεσαν το ντέφι.
–Γέροντα, όταν διαφωνούμε με κάποια αδελφή και επιμένη η καθεμιά στην γνώμη της, φθάνουμε σε αδιέξοδο και τελικά
νευριάζω.
–Κοίταξε, πρέπει η μια από τις δυο σαςνα ταπεινωθή και να υποχωρήση· αλλιώςδεν γίνεται. Αν δύο άνθρωποι θέλουν να περάσουν ένα μακρύξύλο από μια μικρή πόρτα, πρέπει ο ένας να κάνη πίσω,για να μπή πρώτα ο άλλος· διαφορετικά δεν θα μπορέσουν να περάσουν. Όταν ο καθένας επιμένη στην γνώμη του, είναι σαν να χτυπάη ο πυριόβολος στην στουρναρόπετρα και πετιούνται φωτιές!...
Οι Φαρασιώτες, όταν κάποιος επέμενεστο δικότου, έλεγαν: «Ας είναι το δικό σου κατσίκι θηλυκό και το δικό μου αρσενικό», κι έτσι απέφευγαντ ον καβγά. Πάντως, όποιος υποχωρεί, κέρδος έχει, γιατί στερείται κάτι,κάνειμια θυσία,και αυτό του δίνει την χαρά και την ειρήνη.
–Και όταν κανείς εξωτερικά φέρεται σωστά και υποχωρή, αλλάμέσα του αντιδρά;
–Αυτό σημαίνει ότι μέσα τουζη ακόμη ο παλαιός άνθρωποςκαι παλεύειμε αυτόν.
–Γιατί όμως, Γέροντα,αν και φέρεται σωστά,δεν έχει ειρήνη μέσα του;–Πώςνα έχη ειρήνη! Για να έχη οάνθρωπος ειρήνη, πρέπεικαι εσωτερικά να είναι τοποθετημένος σωστά. Τότε φεύγει ο θυμός, η ανησυχία και έρχεται στον άνθρωπο η ειρήνητου Θεού. Και όταν έρθη η ψυχική ηρεμία μέσα του, αφανίζει τον καπνό του θυμού, καθαρίζουν τα μάτια της ψυχήςκαι βλέπει καθαρά. Γι ̓ αυτόοΧριστός μόνονγια τους «ειρηνοποιούς» λέει ότι «υιοί Θεού κληθήσονται».

Αγ. Παϊσίου Αγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καιΑρετές» -71-