«Εἰς ἑαυτὸν ἐλθών...»
Ο Θεὸς εἶναι πολὺ κοντά μας, ἀλλὰ καὶ πολὺ ψηλά.
Γιὰ νὰ «κάμψη» κανεὶς τὸν Θεό, ὥστε νὰ κατεβῆ νὰ μείνη μαζί του, πρέπει νὰ ταπεινωθῆ καὶ νὰ μετανοήση. Τότε ὁ πολυεύσπλαχνος Θεός, βλέποντας τὴν ταπείνωσή του, τὸν ὑψώνει ὣς τοὺς Οὐρανοὺς καὶ τὸν ἀγαπάει πολύ. «Χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι», λέει τὸ Εὐαγγέλιο.
Ὁ Θεὸς ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο τὸν νοῦ, γιὰ νὰ ἀναλογίζεται τὸ σφάλμα του, νὰ μετανοῆ καὶ νὰ ζητάη συγχώρηση. Ὁ ἀμετανόητος ἄνθρωπος εἶναι σκληρὸ πράγμα. Εἶναι πολὺ ἀνόητος, ἐπειδὴ δὲν θέλει νὰ μετανοήση, γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ τὴν μικρὴ κόλαση ποὺ ζῆ, ἡ ὁποία τὸν ὁδηγεῖ στὴν χειρότερη, τὴν αἰώνια. Ἔτσι στερεῖται καὶ τὶς ἐπίγειες παραδεισένιες χαρές, οἱ ὁποῖες συνεχίζουν στὸν Παράδεισο, κοντὰ στὸν Θεό, μὲ τὶς πολὺ μεγαλύτερες χαρές, τὶς αἰώνιες.Ὅσο ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, εἶναι ἐκτὸς ἑαυτοῦ. Βλέπεις, στὸ Εὐαγγέλιο γράφει ὅτι ὁ ἄσωτος υἱὸς «εἰς ἑαυτὸν ἐλθὼν εἶπε· πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου». Δηλαδή, ὅταν συνῆλθε, ὅταν μετάνοιωσε, τότε εἶπε: «Θὰ ἐπιστρέψω στὸν πατέρα μου». Ὅσο ζοῦσε στὴν ἁμαρτία, ἦταν ἐκτὸς ἑαυτοῦ, δὲν ἦταν στὰ λογικά του, γιατὶ ἡ ἁμαρτία εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν λογική.
–Γέροντα, ὁ Ἀββᾶς Ἁλώνιος λέει: «Ἐὰν θέλῃ ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας γίνεται εἰς μέτρον θεῖον».
Τί ἐννοεῖ;
–Ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν θέλει χρόνια. Σὲ ἕνα δευτερόλεπτο μπορεῖ νὰ βρεθῆ κανεὶς ἀπὸ τὴν κόλαση στὸν Παράδεισο, ἂν μετανοήση. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τρεπτός. Μπορεῖ νὰ γίνη ἄγγελος, μπορεῖ νὰ γίνη διάβολος.
Πὰ πὰ πά, τί δύναμη ἔχει ἡ μετάνοια! Ἀπορροφᾶ τὴν θεία Χάρη.Ἕναν λογισμὸ ταπεινὸ νὰ φέρη στὸν νοῦ του ὁ ἄνθρωπος, σώθηκε.
Ἕναν λογισμὸ ὑπερήφανο νὰ φέρη, ἂν δὲν μετανοήση καὶ τὸν βρῆ ὁ θάνατος, πάει, χάθηκε. Βέβαια, ὁ ταπεινὸς λογισμὸς πρέπει νὰ συνοδεύεται καὶ ἀπὸ τὸν ἐσωτερικὸ ἀναστεναγμό, τὴν ἐσωτερικὴ συντριβή. Γιατὶ ὁ λογισμὸς εἶναι λογισμός, ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἡ καρδιά. «Ὅλῃ ψυχῇ καὶ διανοίᾳ καὶ καρδίᾳ», λέει ὁ ὑμνωδός. Νομίζω ὅμως ὅτι ὁ Ἀββᾶς ἐδῶ ἐννοεῖ μιὰ πιὸ μόνιμη κατάσταση. Χρειάζεται ἕνα διάστημα, γιὰ νὰ φθάση κανεὶς σὲ καλὴ κατάσταση. Σφάλλω, μετανοῶ, συγχωροῦμαι αὐτὴν τὴν στιγμή. Ἂν ἔχω ἀγωνιστικὸ πνεῦμα, μπορῶ σιγὰ-σιγὰ νὰ σταθεροποιήσω μιὰ κατάσταση, ἀλλὰ μέχρι τότε ταλαντεύομαι.
–Γέροντα, ἕνας ἄνθρωπος ἡλικιωμένος μπορεῖ νὰ βοηθήση πνευματικὰ τὸν ἑαυτό του;
–Ναί, ἴσα-ἴσα, ὅταν κανεὶς γεράση, τοῦ δίνεται ἡ δυνατότητα νὰ μετανοήση, γιατὶ φεύγουν οἱ ψευδαισθήσεις. Πρῶτα, ἐπειδὴ εἶχε σωματικὲς δυνάμεις καὶ δὲν δυσκολευόταν, δὲν καταλάβαινε τὶς ἀδυναμίες του καὶ νόμιζε ὅτι βρισκόταν σὲ καλὴ κατάσταση. Τώρα ποὺ ἔχει δυσκολίες καὶ γκρινιάζει, βοηθιέται νὰ καταλάβη ὅτι δὲν εἶναι ἐντάξει, ὅτι χωλαίνει, καὶ νὰ μετανοήση. Ἂν ἀξιοποιήση πνευματικὰ τὰ λιγώτερα χρόνια τῆς ζωῆς του ποὺ τοῦ ἔμειναν καὶ χρησιμοποιήση καὶ τὴν πεῖρα ποὺ τοῦ ἄφησαν τὰ περισσότερα χρόνια τῆς ζωῆς του ποὺ πέρασαν, δὲν θὰ τὸν ἀφήση ὁ Χριστός, θὰ τὸν ἐλεήση.
Ο Θεὸς εἶναι πολὺ κοντά μας, ἀλλὰ καὶ πολὺ ψηλά.
Γιὰ νὰ «κάμψη» κανεὶς τὸν Θεό, ὥστε νὰ κατεβῆ νὰ μείνη μαζί του, πρέπει νὰ ταπεινωθῆ καὶ νὰ μετανοήση. Τότε ὁ πολυεύσπλαχνος Θεός, βλέποντας τὴν ταπείνωσή του, τὸν ὑψώνει ὣς τοὺς Οὐρανοὺς καὶ τὸν ἀγαπάει πολύ. «Χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι», λέει τὸ Εὐαγγέλιο.
Ὁ Θεὸς ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο τὸν νοῦ, γιὰ νὰ ἀναλογίζεται τὸ σφάλμα του, νὰ μετανοῆ καὶ νὰ ζητάη συγχώρηση. Ὁ ἀμετανόητος ἄνθρωπος εἶναι σκληρὸ πράγμα. Εἶναι πολὺ ἀνόητος, ἐπειδὴ δὲν θέλει νὰ μετανοήση, γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ τὴν μικρὴ κόλαση ποὺ ζῆ, ἡ ὁποία τὸν ὁδηγεῖ στὴν χειρότερη, τὴν αἰώνια. Ἔτσι στερεῖται καὶ τὶς ἐπίγειες παραδεισένιες χαρές, οἱ ὁποῖες συνεχίζουν στὸν Παράδεισο, κοντὰ στὸν Θεό, μὲ τὶς πολὺ μεγαλύτερες χαρές, τὶς αἰώνιες.Ὅσο ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, εἶναι ἐκτὸς ἑαυτοῦ. Βλέπεις, στὸ Εὐαγγέλιο γράφει ὅτι ὁ ἄσωτος υἱὸς «εἰς ἑαυτὸν ἐλθὼν εἶπε· πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου». Δηλαδή, ὅταν συνῆλθε, ὅταν μετάνοιωσε, τότε εἶπε: «Θὰ ἐπιστρέψω στὸν πατέρα μου». Ὅσο ζοῦσε στὴν ἁμαρτία, ἦταν ἐκτὸς ἑαυτοῦ, δὲν ἦταν στὰ λογικά του, γιατὶ ἡ ἁμαρτία εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν λογική.
–Γέροντα, ὁ Ἀββᾶς Ἁλώνιος λέει: «Ἐὰν θέλῃ ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας γίνεται εἰς μέτρον θεῖον».
Τί ἐννοεῖ;
–Ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν θέλει χρόνια. Σὲ ἕνα δευτερόλεπτο μπορεῖ νὰ βρεθῆ κανεὶς ἀπὸ τὴν κόλαση στὸν Παράδεισο, ἂν μετανοήση. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τρεπτός. Μπορεῖ νὰ γίνη ἄγγελος, μπορεῖ νὰ γίνη διάβολος.
Πὰ πὰ πά, τί δύναμη ἔχει ἡ μετάνοια! Ἀπορροφᾶ τὴν θεία Χάρη.Ἕναν λογισμὸ ταπεινὸ νὰ φέρη στὸν νοῦ του ὁ ἄνθρωπος, σώθηκε.
Ἕναν λογισμὸ ὑπερήφανο νὰ φέρη, ἂν δὲν μετανοήση καὶ τὸν βρῆ ὁ θάνατος, πάει, χάθηκε. Βέβαια, ὁ ταπεινὸς λογισμὸς πρέπει νὰ συνοδεύεται καὶ ἀπὸ τὸν ἐσωτερικὸ ἀναστεναγμό, τὴν ἐσωτερικὴ συντριβή. Γιατὶ ὁ λογισμὸς εἶναι λογισμός, ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἡ καρδιά. «Ὅλῃ ψυχῇ καὶ διανοίᾳ καὶ καρδίᾳ», λέει ὁ ὑμνωδός. Νομίζω ὅμως ὅτι ὁ Ἀββᾶς ἐδῶ ἐννοεῖ μιὰ πιὸ μόνιμη κατάσταση. Χρειάζεται ἕνα διάστημα, γιὰ νὰ φθάση κανεὶς σὲ καλὴ κατάσταση. Σφάλλω, μετανοῶ, συγχωροῦμαι αὐτὴν τὴν στιγμή. Ἂν ἔχω ἀγωνιστικὸ πνεῦμα, μπορῶ σιγὰ-σιγὰ νὰ σταθεροποιήσω μιὰ κατάσταση, ἀλλὰ μέχρι τότε ταλαντεύομαι.
–Γέροντα, ἕνας ἄνθρωπος ἡλικιωμένος μπορεῖ νὰ βοηθήση πνευματικὰ τὸν ἑαυτό του;
–Ναί, ἴσα-ἴσα, ὅταν κανεὶς γεράση, τοῦ δίνεται ἡ δυνατότητα νὰ μετανοήση, γιατὶ φεύγουν οἱ ψευδαισθήσεις. Πρῶτα, ἐπειδὴ εἶχε σωματικὲς δυνάμεις καὶ δὲν δυσκολευόταν, δὲν καταλάβαινε τὶς ἀδυναμίες του καὶ νόμιζε ὅτι βρισκόταν σὲ καλὴ κατάσταση. Τώρα ποὺ ἔχει δυσκολίες καὶ γκρινιάζει, βοηθιέται νὰ καταλάβη ὅτι δὲν εἶναι ἐντάξει, ὅτι χωλαίνει, καὶ νὰ μετανοήση. Ἂν ἀξιοποιήση πνευματικὰ τὰ λιγώτερα χρόνια τῆς ζωῆς του ποὺ τοῦ ἔμειναν καὶ χρησιμοποιήση καὶ τὴν πεῖρα ποὺ τοῦ ἄφησαν τὰ περισσότερα χρόνια τῆς ζωῆς του ποὺ πέρασαν, δὲν θὰ τὸν ἀφήση ὁ Χριστός, θὰ τὸν ἐλεήση.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-92-
Ποιες είναι οι ανάγκες της ψυχής;
-Να, πώς να στο πω;
Οι ανάγκες της ψυχής είναι διαφορετικές. Και οι χαρές της ψυχής είναι αλλιώτικες από τις χαρές του σώματος.
Το σώμα εύκολα το βολεύεις, τη ψυχή όχι. Αν έχεις λεφτά και μπεις σε ένα μεγάλο μαγαζί, το σώμα βολεύτηκε. Αλλά τί μπορείς να βρεις σε ένα, πώς τα λένε αυτά τα μεγάλα μαγαζιά, ναι, σουπερ μάρκετ, για τη ψυχή σου;
Η ψυχή χρειάζεται άλλα πράγματα.
Η ψυχή έχει ανάγκη από ειρήνη, ησυχία, επικοινωνία με το Θεό.
Για να συντηρηθεί το σώμα, χρειάζονται αργύρια και επιούσιος άρτος.
Η ψυχή για να συντηρηθεί χρειάζεται θεία τάλαντα, τον επουράνιο Άρτο».
Οι ανάγκες της ψυχής είναι διαφορετικές. Και οι χαρές της ψυχής είναι αλλιώτικες από τις χαρές του σώματος.
Το σώμα εύκολα το βολεύεις, τη ψυχή όχι. Αν έχεις λεφτά και μπεις σε ένα μεγάλο μαγαζί, το σώμα βολεύτηκε. Αλλά τί μπορείς να βρεις σε ένα, πώς τα λένε αυτά τα μεγάλα μαγαζιά, ναι, σουπερ μάρκετ, για τη ψυχή σου;
Η ψυχή χρειάζεται άλλα πράγματα.
Η ψυχή έχει ανάγκη από ειρήνη, ησυχία, επικοινωνία με το Θεό.
Για να συντηρηθεί το σώμα, χρειάζονται αργύρια και επιούσιος άρτος.
Η ψυχή για να συντηρηθεί χρειάζεται θεία τάλαντα, τον επουράνιο Άρτο».
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου.
Τώρα έχουμε πόλεμο, πνευματικό πόλεμο.
Πρέπει να είμαι στην πρώτη γραμμή.
Τι μαρξιστές υπάρχουν, τι μασόνοι, τι σατανιστές και τόσοι άλλοι! Πόσοι δαιμονισμένοι, πόσοι αναρχικοί, πόσοι πλανεμένοι έρχονται, για να τους επισφραγίσω την πλάνη τους!
Και πόσους μου τους στέλνουν, χωρίς να τους προβληματίσουν, άλλοι για να τους ξεφορτωθούν, άλλοι για "να μη βγάλουν αυτοί το φίδι από την τρύπα..." Να ξέρατε πόσο στριμώχνομαι και από πόσες μεριές! Πίκρα το στόμα μου από τον πόνο των ανθρώπων.
Μέσα μου όμως νιώθω παρηγοριά. Αν φύγω, το θεωρώ σαν να φεύγω από την πρώτη γραμμή, σαν να οπισθοχωρώ. Το θεωρώ προδοσία. Έτσι το νιώθω».
Πρέπει να είμαι στην πρώτη γραμμή.
Τι μαρξιστές υπάρχουν, τι μασόνοι, τι σατανιστές και τόσοι άλλοι! Πόσοι δαιμονισμένοι, πόσοι αναρχικοί, πόσοι πλανεμένοι έρχονται, για να τους επισφραγίσω την πλάνη τους!
Και πόσους μου τους στέλνουν, χωρίς να τους προβληματίσουν, άλλοι για να τους ξεφορτωθούν, άλλοι για "να μη βγάλουν αυτοί το φίδι από την τρύπα..." Να ξέρατε πόσο στριμώχνομαι και από πόσες μεριές! Πίκρα το στόμα μου από τον πόνο των ανθρώπων.
Μέσα μου όμως νιώθω παρηγοριά. Αν φύγω, το θεωρώ σαν να φεύγω από την πρώτη γραμμή, σαν να οπισθοχωρώ. Το θεωρώ προδοσία. Έτσι το νιώθω».
Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου.
Επομένως η ευχή
«Κύριε Ιησού Χριστέ έλέησόν με»,
είναι καθήκον κάθε πιστού, κάθε ηλικίας και γένους και καταστάσεως, ασχέτως χώρου και χρόνου και τρόπου. Με την ευχή ενεργοποιείται η θεία Χάρις και δίδει λύσεις σε προβλήματα και πειρασμούς πού απασχολούν τους πιστούς, ώστε, κατά την Γραφή, «πάς ός αν επικαλέσηται το όνομα Κυρίου, σωθήσεται».
«Κύριε Ιησού Χριστέ έλέησόν με»,
είναι καθήκον κάθε πιστού, κάθε ηλικίας και γένους και καταστάσεως, ασχέτως χώρου και χρόνου και τρόπου. Με την ευχή ενεργοποιείται η θεία Χάρις και δίδει λύσεις σε προβλήματα και πειρασμούς πού απασχολούν τους πιστούς, ώστε, κατά την Γραφή, «πάς ός αν επικαλέσηται το όνομα Κυρίου, σωθήσεται».
ΑΘΩΝΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ – ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΥ)
Δίδασκε δηλαδὴ ὁ Γέροντας Πορφύριος ὅτι ἡ κακὴ σκέψη μας γιὰ κάποιο συνάνθρωπό μας ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ μολύνει τὴν ψυχή μας ὡς ἁμαρτία, ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ κάνει ἢ μπορεῖ νὰ κάνει κακὸ σ’ αὐτόν. Ἡ κακὴ σκέψη ἐκπέμπει μία κακὴ δύναμη, ποὺ ἐπηρεάζει τὸν ἄλλον, ὅπως ἡ προσευχὴ τὸν βοηθᾶ.
Βέβαια ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ κατανοηθοῦν σωστὰ μέσα στὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ὕπαρξη πονηρῶν καὶ ἀγαθῶν πνευμάτων καὶ τὸ ἔργο τους, ποὺ εἶναι γιὰ τὰ πονηρὰ μὲν ἡ διαβολή, τὸ ψεῦδος, ἡ ταραχή, ἡ διχόνοια κ.λπ., γιὰ τὰ ἀγαθὰ δὲ ἡ διακονία ἐκείνων ποὺ μέλλουν νὰ κληρονομήσουν τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἡ κακὴ σκέψη δὲν κρύβεται.
Ἐπηρεάζει δυσμενῶς γιὰ μᾶς ἐκεῖνον γιὰ τὸν ὁποῖον σκεπτόμαστε ἄσχημα, ἀκόμη καὶ ἀπὸ μακριά, ἀκόμη καὶ ὅταν δὲν συνειδητοποιεῖ αὐτὸς τὰ λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μαζί μας.
Ὀφείλουμε, λοιπόν, νὰ εἴμεθα “καθαροὶ τῇ καρδίᾳ”, καθαροὶ ὄχι μόνο ἀπὸ κακὰ ἔργα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ κακὲς σκέψεις, ἰδιαίτερα δὲ ἀπὸ τὴ μνησικακία ἢ τὴν πίκρα.
Βέβαια ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ κατανοηθοῦν σωστὰ μέσα στὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ὕπαρξη πονηρῶν καὶ ἀγαθῶν πνευμάτων καὶ τὸ ἔργο τους, ποὺ εἶναι γιὰ τὰ πονηρὰ μὲν ἡ διαβολή, τὸ ψεῦδος, ἡ ταραχή, ἡ διχόνοια κ.λπ., γιὰ τὰ ἀγαθὰ δὲ ἡ διακονία ἐκείνων ποὺ μέλλουν νὰ κληρονομήσουν τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἡ κακὴ σκέψη δὲν κρύβεται.
Ἐπηρεάζει δυσμενῶς γιὰ μᾶς ἐκεῖνον γιὰ τὸν ὁποῖον σκεπτόμαστε ἄσχημα, ἀκόμη καὶ ἀπὸ μακριά, ἀκόμη καὶ ὅταν δὲν συνειδητοποιεῖ αὐτὸς τὰ λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μαζί μας.
Ὀφείλουμε, λοιπόν, νὰ εἴμεθα “καθαροὶ τῇ καρδίᾳ”, καθαροὶ ὄχι μόνο ἀπὸ κακὰ ἔργα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ κακὲς σκέψεις, ἰδιαίτερα δὲ ἀπὸ τὴ μνησικακία ἢ τὴν πίκρα.
(Ἀνθολόγιο Συμβουλῶν Γέροντος Πορφυρίου, σελ. 246-248)
Γέροντα, δηλαδὴ ποιό εἶναι ἀκριβῶς τὸ νόημα αὐτῆς τῆς ζωῆς;
– Ποιό εἶναι;
Νὰ ἑτοιμασθοῦμε γιὰ τὴν Πατρίδα μας, τὸν Οὐρανό, τὸν Παράδεισο. Τὸ πᾶν εἶναι νὰ συλλάβη ὁ ἄνθρωπος αὐτὸ τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς, ποὺ εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πιστεύη στὸν Θεὸ καὶ στὴν μέλλουσα ζωή, τότε καταλαβαίνει ὅτι αὐτὴ ἡ ζωὴ εἶναι μάταιη καὶ ἑτοιμάζει τὸ διαβατήριό του γιὰ τὴν ἄλλη ζωή. Ξεχνοῦμε ὅτι ὅλοι θὰ φύγουμε.
Δὲν θὰ βγάλουμε ρίζες ἐδῶ. Αὐτὴ ἡ ζωὴ δὲν εἶναι γιὰ νὰ καλοπεράσουμε.
Εἶναι νὰ δίνουμε ἐξετάσεις, γιὰ νὰ περάσουμε στὴν ἄλλη ζωή. Γι' αὐτὸ ὁ σκοπός μας πρέπει νὰ εἶναι νὰ ἑτοιμασθοῦμε, ὥστε νὰ φύγουμε μὲ ἀναπαυμένη συνείδηση, ὅταν μᾶς καλέση ὁ Θεός, καὶ νὰ πετάξουμε κοντά Του. Ὅταν ὁ Χριστὸς εὐλόγησε τοὺς πέντε ἄρτους καὶ χόρτασε τόσες χιλιάδες ἀνθρώπους, ὁ κόσμος ἕνα κι ἕνα εἶπε: «Εἶναι ὅ,τι πρέπει γιὰ βασιλιάς!».
Ἔφαγαν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τὰ δυὸ ψάρια καὶ ἐνθουσιάσθηκαν. Ὁ Χριστὸς ὅμως τοὺς εἶπε νὰ μὴν ἐνδιαφέρωνται γι᾿ αὐτὴν τὴν τροφή, γιατὶ δὲν θὰ μείνουμε ἐδῶ211.
Σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ δοκιμάζεται ὁ καθένας, ἂν ἀνταποκρίνεται σὲ ὅσα ζητάει ὁ Θεός.
– Ποιό εἶναι;
Νὰ ἑτοιμασθοῦμε γιὰ τὴν Πατρίδα μας, τὸν Οὐρανό, τὸν Παράδεισο. Τὸ πᾶν εἶναι νὰ συλλάβη ὁ ἄνθρωπος αὐτὸ τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς, ποὺ εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πιστεύη στὸν Θεὸ καὶ στὴν μέλλουσα ζωή, τότε καταλαβαίνει ὅτι αὐτὴ ἡ ζωὴ εἶναι μάταιη καὶ ἑτοιμάζει τὸ διαβατήριό του γιὰ τὴν ἄλλη ζωή. Ξεχνοῦμε ὅτι ὅλοι θὰ φύγουμε.
Δὲν θὰ βγάλουμε ρίζες ἐδῶ. Αὐτὴ ἡ ζωὴ δὲν εἶναι γιὰ νὰ καλοπεράσουμε.
Εἶναι νὰ δίνουμε ἐξετάσεις, γιὰ νὰ περάσουμε στὴν ἄλλη ζωή. Γι' αὐτὸ ὁ σκοπός μας πρέπει νὰ εἶναι νὰ ἑτοιμασθοῦμε, ὥστε νὰ φύγουμε μὲ ἀναπαυμένη συνείδηση, ὅταν μᾶς καλέση ὁ Θεός, καὶ νὰ πετάξουμε κοντά Του. Ὅταν ὁ Χριστὸς εὐλόγησε τοὺς πέντε ἄρτους καὶ χόρτασε τόσες χιλιάδες ἀνθρώπους, ὁ κόσμος ἕνα κι ἕνα εἶπε: «Εἶναι ὅ,τι πρέπει γιὰ βασιλιάς!».
Ἔφαγαν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τὰ δυὸ ψάρια καὶ ἐνθουσιάσθηκαν. Ὁ Χριστὸς ὅμως τοὺς εἶπε νὰ μὴν ἐνδιαφέρωνται γι᾿ αὐτὴν τὴν τροφή, γιατὶ δὲν θὰ μείνουμε ἐδῶ211.
Σ᾿ αὐτὴν τὴν ζωὴ δοκιμάζεται ὁ καθένας, ἂν ἀνταποκρίνεται σὲ ὅσα ζητάει ὁ Θεός.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Β’ «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση» - 193
211 Βλ. Ἰω. 6, 5 κ.ἑ.
Ἂν μᾶς λέη ὅτι εἴμαστε κάτι, νὰ καλλιεργοῦμε τὴν αὐτομεμψία. Ἂν μᾶς λέη ὅτι δὲν εἴμαστε τίποτε, νὰ λέμε: «Ὁ Θεὸς θὰ μὲ ἐλεήση».
Ἔτσι ἁπλὰ ἂν κινῆται ὁ ἄνθρωπος, μὲ ἐμπιστοσύνη καὶ ἐλπίδα στὸν Θεό, μπαίνει στὴν ζωή του ἡ μετάνοια, ἡ ταπείνωση, καὶ ἀνεβαίνει σὲ πνευματικὰ ὕψη.–Δηλαδή, Γέροντα, ἡ αὐτομεμψία δὲν βοηθάει στὸν πνευματικὸ ἀγώνα;
–Βοηθάει, ἀλλὰ θέλει διάκριση. Μπορεῖ π.χ. νὰ λέη κανεὶς στὸν ἑαυτό του: «Εἶσαι ἀνόητος...». Νὰ τὸ λέη ὅμως μὲ ταπείνωση, γιὰ νὰ κοροϊδέψη τὸν διάβολο, ἀλλὰ καὶ μὲ λεβεντιά, ὄχι μὲ κακομοιριά. Αὐτομεμψία, ὄχι ἀπελπισία.
Σημεῖο πνευματικῆς ὡριμότητος εἶναι νὰ πιστέψω ὅτι δὲν κάνω τίποτε, νὰ ἀπογοητευθῶ μὲ τὴν καλὴ ἔννοια ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου, ἀπὸ τὸ ἐγώ μου· νὰ νιώθω πὼς μὲ ὅ,τι κάνω προσθέτω συνέχεια μηδενικὰ καὶ νὰ συνεχίζω τὸν ἀγώνα μου ἐλπίζοντας στὸν Θεό. Τότε ὁ Καλὸς Θεός, ὅταν δῆ τὰ μηδενικὰ τῆς ἀγαθῆς μου προαιρέσεως, θὰ μὲ λυπηθῆ, θὰ προσθέση στὴν ἀρχὴ τὴν μονάδα καὶ θὰ πάρουν ἀξία τὰ μηδενικά μου καὶ θὰ πλουτίσω πνευματικά. Μέσα στὴν ταπεινὴ κατάσταση τῆς ἀπογοητεύσεως ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου κρύβεται ἡ καλὴ πνευματικὴ κατάσταση.
Ἔτσι ἁπλὰ ἂν κινῆται ὁ ἄνθρωπος, μὲ ἐμπιστοσύνη καὶ ἐλπίδα στὸν Θεό, μπαίνει στὴν ζωή του ἡ μετάνοια, ἡ ταπείνωση, καὶ ἀνεβαίνει σὲ πνευματικὰ ὕψη.–Δηλαδή, Γέροντα, ἡ αὐτομεμψία δὲν βοηθάει στὸν πνευματικὸ ἀγώνα;
–Βοηθάει, ἀλλὰ θέλει διάκριση. Μπορεῖ π.χ. νὰ λέη κανεὶς στὸν ἑαυτό του: «Εἶσαι ἀνόητος...». Νὰ τὸ λέη ὅμως μὲ ταπείνωση, γιὰ νὰ κοροϊδέψη τὸν διάβολο, ἀλλὰ καὶ μὲ λεβεντιά, ὄχι μὲ κακομοιριά. Αὐτομεμψία, ὄχι ἀπελπισία.
Σημεῖο πνευματικῆς ὡριμότητος εἶναι νὰ πιστέψω ὅτι δὲν κάνω τίποτε, νὰ ἀπογοητευθῶ μὲ τὴν καλὴ ἔννοια ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου, ἀπὸ τὸ ἐγώ μου· νὰ νιώθω πὼς μὲ ὅ,τι κάνω προσθέτω συνέχεια μηδενικὰ καὶ νὰ συνεχίζω τὸν ἀγώνα μου ἐλπίζοντας στὸν Θεό. Τότε ὁ Καλὸς Θεός, ὅταν δῆ τὰ μηδενικὰ τῆς ἀγαθῆς μου προαιρέσεως, θὰ μὲ λυπηθῆ, θὰ προσθέση στὴν ἀρχὴ τὴν μονάδα καὶ θὰ πάρουν ἀξία τὰ μηδενικά μου καὶ θὰ πλουτίσω πνευματικά. Μέσα στὴν ταπεινὴ κατάσταση τῆς ἀπογοητεύσεως ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου κρύβεται ἡ καλὴ πνευματικὴ κατάσταση.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-90-
–Γέροντα, ποῦ ὀφείλεται ἡ μελαγχολία ποὺ ἔρχεται πολλὲς φορὲς στὴν ψυχή;
–Ἡ μελαγχολία καὶ τὸ πλάκωμα τῆς ψυχῆς ὀφείλονται συνήθως σὲ τύψεις ἀπὸ εὐαισθησία, καὶ τότε ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται νὰ ἐξομολογηθῆ, γιὰ νὰ μπορέση νὰ βοηθηθῆ ἀπὸ τὸν πνευματικό. Γιατί, ἂν εἶναι εὐαίσθητος, μπορεῖ τὸ σφάλμα ποὺ ἔκανε νὰ εἶναι πολὺ μικρό, ἀλλὰ ὁ ἐχθρὸς διάβολος νὰ τὸ μεγαλοποιῆ· νὰ τοῦ τὸ δείχνη μὲ μικροσκόπιο, γιὰ νὰ τὸν ρίξη στὴν ἀπελπισία καὶ νὰ τὸν ἀχρηστέψη. Μπορεῖ νὰ τοῦ πῆ λ.χ. ὅτι τάχα στενοχώρησε πολὺ τοὺς ἄλλους, ὅτι τοὺς δυσκόλεψε κ.λπ., καὶ νὰ τὸν κάνη νὰ στενοχωριέται πιὸ πολὺ ἀπὸ ὅσο ἀντέχει. Ἀφοῦ ἐνδιαφέρεται ὁ διάβολος, γιατί δὲν πηγαίνει νὰ πειράξη τὴν συνείδηση ἑνὸς ἀναίσθητου ἀνθρώπου; Ἀλλὰ τὸν ἀναίσθητο τὸν κάνει νὰ θεωρῆ μηδαμινὸ ἕνα μεγάλο σφάλμα του, γιὰ νὰ μὴν ἔρθη σὲ συναίσθηση.
–Γέροντα, δὲν βλέπω τὰ σφάλματά μου καὶ ἡ καρδιά μου εἶναι πέτρα.
–Μερικὲς φορὲς ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς νὰ μὴ βλέπουμε τὰ σφάλματά μας καὶ νὰ εἶναι ἡ καρδιά μας πέτρα, γιατὶ μπορεῖ ὁ διάβολος νὰ μᾶς ρίξη στὴν ἀπελπισία. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ σκέφτεται τὴν ἁμαρτωλότητά του μὲ διάκριση. Ἡ μετάνοια ποὺ ἔχει μέσα της ἄγχος καὶ ἀπελπισία δὲν εἶναι ἀπὸ τὸν Θεό· ἔχει βάλει καὶ τὸ ταγκαλάκι τὴνοὐρίτσα του. Πρέπει νὰ προσέξη κανείς, γιατὶ μπορεῖ ὁ διάβολος νὰ τὸν πιάση ἀπὸ τὰ δεξιά, ἀπὸ τὴν μετάνοια, καὶ νὰ τὸν πετάξη στὰ ἀριστερά, στὴν θλίψη καὶ στὴν ἀπογοήτευση, ὥστε νὰ τὸν τσακίση ψυχικὰ καὶ σωματικὰ καὶ νὰ τὸν ἀχρηστέψη. Φέρνει δηλαδὴ τὴν ἄλλη συντριβή, ποὺ ἔχει ἄγχος, γιὰ νὰ τὸν κάνη συντρίμμια. Μπορεῖ λ.χ. νὰ τοῦ πῆ: «Εἶσαι πολὺ ἁμαρτωλός, δὲν θὰ σωθῆς». Δῆθεν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν ψυχή του, καὶ τοῦ δημιουργεῖ ἄγχος καὶ ἀπελπισία! Μὰ δὲν θὰ ἀφήσω τὸν διάβολο νὰ κάνη ὅ,τι θέλει. Ὅταν ὁ διάβολος σοῦ λέη: «εἶσαι ἁμαρτωλή», νὰ τοῦ λές: «Τί σὲ ἐνδιαφέρει ἐσένα; Ὅταν θέλω ἐγώ, θὰ πῶ ὅτι εἶμαι ἁμαρτωλή, ὄχι ὅταν θέλης ἐσύ».
Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ γνωρίση τὸν ἑαυτό του ὅπως εἶναι, καὶ ὄχι ὅπως τὸν παρουσιάζει ὁ ἐχθρὸς διάβολος, διότι αὐτὸς ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸ κακό μας.
Ποτὲ νὰ μὴν ἀπελπίζεται, ἀρκεῖ νὰ μετανοῆ, γιατὶ καὶ οἱ ἁμαρτίες του εἶναι λιγώτερες ἀπὸ τοῦ διαβόλου καὶ ἐλαφρυντικὰ ἔχει, ἐπειδὴ πλάσθηκε ἀπὸ χῶμα καὶ ἀπὸ ἀπροσεξία γλίστρησε καὶ λασπώθηκε.
–Ἡ μελαγχολία καὶ τὸ πλάκωμα τῆς ψυχῆς ὀφείλονται συνήθως σὲ τύψεις ἀπὸ εὐαισθησία, καὶ τότε ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται νὰ ἐξομολογηθῆ, γιὰ νὰ μπορέση νὰ βοηθηθῆ ἀπὸ τὸν πνευματικό. Γιατί, ἂν εἶναι εὐαίσθητος, μπορεῖ τὸ σφάλμα ποὺ ἔκανε νὰ εἶναι πολὺ μικρό, ἀλλὰ ὁ ἐχθρὸς διάβολος νὰ τὸ μεγαλοποιῆ· νὰ τοῦ τὸ δείχνη μὲ μικροσκόπιο, γιὰ νὰ τὸν ρίξη στὴν ἀπελπισία καὶ νὰ τὸν ἀχρηστέψη. Μπορεῖ νὰ τοῦ πῆ λ.χ. ὅτι τάχα στενοχώρησε πολὺ τοὺς ἄλλους, ὅτι τοὺς δυσκόλεψε κ.λπ., καὶ νὰ τὸν κάνη νὰ στενοχωριέται πιὸ πολὺ ἀπὸ ὅσο ἀντέχει. Ἀφοῦ ἐνδιαφέρεται ὁ διάβολος, γιατί δὲν πηγαίνει νὰ πειράξη τὴν συνείδηση ἑνὸς ἀναίσθητου ἀνθρώπου; Ἀλλὰ τὸν ἀναίσθητο τὸν κάνει νὰ θεωρῆ μηδαμινὸ ἕνα μεγάλο σφάλμα του, γιὰ νὰ μὴν ἔρθη σὲ συναίσθηση.
–Γέροντα, δὲν βλέπω τὰ σφάλματά μου καὶ ἡ καρδιά μου εἶναι πέτρα.
–Μερικὲς φορὲς ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς νὰ μὴ βλέπουμε τὰ σφάλματά μας καὶ νὰ εἶναι ἡ καρδιά μας πέτρα, γιατὶ μπορεῖ ὁ διάβολος νὰ μᾶς ρίξη στὴν ἀπελπισία. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ σκέφτεται τὴν ἁμαρτωλότητά του μὲ διάκριση. Ἡ μετάνοια ποὺ ἔχει μέσα της ἄγχος καὶ ἀπελπισία δὲν εἶναι ἀπὸ τὸν Θεό· ἔχει βάλει καὶ τὸ ταγκαλάκι τὴνοὐρίτσα του. Πρέπει νὰ προσέξη κανείς, γιατὶ μπορεῖ ὁ διάβολος νὰ τὸν πιάση ἀπὸ τὰ δεξιά, ἀπὸ τὴν μετάνοια, καὶ νὰ τὸν πετάξη στὰ ἀριστερά, στὴν θλίψη καὶ στὴν ἀπογοήτευση, ὥστε νὰ τὸν τσακίση ψυχικὰ καὶ σωματικὰ καὶ νὰ τὸν ἀχρηστέψη. Φέρνει δηλαδὴ τὴν ἄλλη συντριβή, ποὺ ἔχει ἄγχος, γιὰ νὰ τὸν κάνη συντρίμμια. Μπορεῖ λ.χ. νὰ τοῦ πῆ: «Εἶσαι πολὺ ἁμαρτωλός, δὲν θὰ σωθῆς». Δῆθεν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν ψυχή του, καὶ τοῦ δημιουργεῖ ἄγχος καὶ ἀπελπισία! Μὰ δὲν θὰ ἀφήσω τὸν διάβολο νὰ κάνη ὅ,τι θέλει. Ὅταν ὁ διάβολος σοῦ λέη: «εἶσαι ἁμαρτωλή», νὰ τοῦ λές: «Τί σὲ ἐνδιαφέρει ἐσένα; Ὅταν θέλω ἐγώ, θὰ πῶ ὅτι εἶμαι ἁμαρτωλή, ὄχι ὅταν θέλης ἐσύ».
Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ γνωρίση τὸν ἑαυτό του ὅπως εἶναι, καὶ ὄχι ὅπως τὸν παρουσιάζει ὁ ἐχθρὸς διάβολος, διότι αὐτὸς ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸ κακό μας.
Ποτὲ νὰ μὴν ἀπελπίζεται, ἀρκεῖ νὰ μετανοῆ, γιατὶ καὶ οἱ ἁμαρτίες του εἶναι λιγώτερες ἀπὸ τοῦ διαβόλου καὶ ἐλαφρυντικὰ ἔχει, ἐπειδὴ πλάσθηκε ἀπὸ χῶμα καὶ ἀπὸ ἀπροσεξία γλίστρησε καὶ λασπώθηκε.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-89-
Προσευχή, ὀρθὴ ζωή.
– Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ σωστὴ θέση ποὺ πρέπει νὰ πάρη ὁ μοναχὸς στὴν
σημερινὴ δύσκολη κατάσταση;
– Κατ᾿ ἀρχάς, προσευχή, ὀρθὴ ζωή, παράδειγμα, καὶ ὅταν χρειασθῆ καὶ ὅπου
χρειασθῆ, νὰ μιλήση.
– Δηλαδή, πρέπει ὁ μοναχὸς νὰ μιλήση, ὅταν δοθῆ ἀφορμή; – Μά, φυσικά! Ἂν δὲν μιλήση ὁ μοναχός, ποιός θὰ μιλήση; Ὁ μοναχὸς δὲν ἔχει τί νὰ φοβηθῆ. Οἱ ἄλλοι φοβοῦνται, μήπως τοὺς πετάξουν ἀπὸ τὶς θέσεις τους. Ἐμεῖς οἱ ἀφιερωμένοι στὸν Θεό, ἂν δὲν τραβήξουμε μπροστά, ποιός θὰ τραβήξη; Ὁ λογισμὸς μοῦ λέει πὼς δὲν θὰ ἀφήση ὁ Θεός· δὲν θὰ ἀφήση! Θὰ ξεκαθαρίση αὐτὴ ἡ κατάσταση. Τώρα εἶναι σὰν νὰ ὑπάρχη ἕνα μεγάλο δίχτυ ποὺ ἔχει κλείσει μέσα τὰ ψάρια καὶ εἶναι σάπιο.
Πάει μιὰ ἀπὸ ἐδῶ-μιὰ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ θὰ σπάση στὸ τέλος. Καὶ δὲν θὰ σπάση, γιατὶ τὰ ψάρια εἶναι μεγάλα, ἀλλὰ γιατὶ ἔχει σαπίσει τὸ δίχτυ.
– Γέροντα, τὰ ψάρια εἶναι οἱ Χριστιανοί;
– Ναί, οἱ Χριστιανοί, καὶ οἱ ἄλλοι εἶναι τὰ χέλια, τὰ φίδια. Ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς θὰ δώσουμε λόγο στὸν Θεὸ γι' αὐτὴν τὴν κατάσταση. Ἐγὼ τώρα τὰ λέω ἔξω ἀπὸ τὰ δόντια· δὲν κρατιέμαι ἄλλο!
– Δηλαδή, Γέροντα, τί πρέπει νὰ κάνουμε;
– Πρῶτα νὰ κάνουμε δουλειὰ στὸν ἑαυτό μας.
Γιατὶ ὡς μοναχὸς σκοπὸ ἔχω νὰ διαλύσω τὸ ἀνθρώπινο δικό μου πνεῦμα, νὰ φτιάξω πρῶτα τὸν ἑαυτό μου, γιὰ νὰ γίνω ἄνθρωπος πνευματικός, γιατὶ ἀλλιῶς δὲν ἔχει νόημα ἡ ζωή μου ὡς μοναχοῦ. Ὕστερα νὰ μιλήσουμε μὲ τρόπο, ὅταν χρειάζεται, καὶ ὁ Θεὸς θὰ βοηθήση νὰ φέρουμε θετικὰ ἀποτελέσματα.
– Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ σωστὴ θέση ποὺ πρέπει νὰ πάρη ὁ μοναχὸς στὴν
σημερινὴ δύσκολη κατάσταση;
– Κατ᾿ ἀρχάς, προσευχή, ὀρθὴ ζωή, παράδειγμα, καὶ ὅταν χρειασθῆ καὶ ὅπου
χρειασθῆ, νὰ μιλήση.
– Δηλαδή, πρέπει ὁ μοναχὸς νὰ μιλήση, ὅταν δοθῆ ἀφορμή; – Μά, φυσικά! Ἂν δὲν μιλήση ὁ μοναχός, ποιός θὰ μιλήση; Ὁ μοναχὸς δὲν ἔχει τί νὰ φοβηθῆ. Οἱ ἄλλοι φοβοῦνται, μήπως τοὺς πετάξουν ἀπὸ τὶς θέσεις τους. Ἐμεῖς οἱ ἀφιερωμένοι στὸν Θεό, ἂν δὲν τραβήξουμε μπροστά, ποιός θὰ τραβήξη; Ὁ λογισμὸς μοῦ λέει πὼς δὲν θὰ ἀφήση ὁ Θεός· δὲν θὰ ἀφήση! Θὰ ξεκαθαρίση αὐτὴ ἡ κατάσταση. Τώρα εἶναι σὰν νὰ ὑπάρχη ἕνα μεγάλο δίχτυ ποὺ ἔχει κλείσει μέσα τὰ ψάρια καὶ εἶναι σάπιο.
Πάει μιὰ ἀπὸ ἐδῶ-μιὰ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ θὰ σπάση στὸ τέλος. Καὶ δὲν θὰ σπάση, γιατὶ τὰ ψάρια εἶναι μεγάλα, ἀλλὰ γιατὶ ἔχει σαπίσει τὸ δίχτυ.
– Γέροντα, τὰ ψάρια εἶναι οἱ Χριστιανοί;
– Ναί, οἱ Χριστιανοί, καὶ οἱ ἄλλοι εἶναι τὰ χέλια, τὰ φίδια. Ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς θὰ δώσουμε λόγο στὸν Θεὸ γι' αὐτὴν τὴν κατάσταση. Ἐγὼ τώρα τὰ λέω ἔξω ἀπὸ τὰ δόντια· δὲν κρατιέμαι ἄλλο!
– Δηλαδή, Γέροντα, τί πρέπει νὰ κάνουμε;
– Πρῶτα νὰ κάνουμε δουλειὰ στὸν ἑαυτό μας.
Γιατὶ ὡς μοναχὸς σκοπὸ ἔχω νὰ διαλύσω τὸ ἀνθρώπινο δικό μου πνεῦμα, νὰ φτιάξω πρῶτα τὸν ἑαυτό μου, γιὰ νὰ γίνω ἄνθρωπος πνευματικός, γιατὶ ἀλλιῶς δὲν ἔχει νόημα ἡ ζωή μου ὡς μοναχοῦ. Ὕστερα νὰ μιλήσουμε μὲ τρόπο, ὅταν χρειάζεται, καὶ ὁ Θεὸς θὰ βοηθήση νὰ φέρουμε θετικὰ ἀποτελέσματα.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Β’ «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση» - 187 -
– Γέροντα, πῶς ἡ μητέρα σας ποὺ ἦταν τόσο εὐαίσθητη καὶ σᾶς ἀγαποῦσε, σᾶς ἔδωσε ἀπὸ τὰ πρῶτα παιδικὰ χρόνια αὐστηρὴ ἀγωγή; – Ἀπὸ μικρὸς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ βοηθηθῆ, γιὰ νὰ συλλάβη τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς καὶ νὰ χαίρεται σωστά.
Ὅταν ἤμουν μικρός, τὰ περνοῦσα τὰ παιδιὰ στὸ τρέξιμο. Ἐκεῖνα δὲν μὲ ἄφηναν νὰ τρέξω, μὲ ἔδιωχναν. «Προσφυγόπουλο» μὲ ἔλεγαν. Πήγαινα μετὰ στὴν μάνα μου μὲ κλάματα. «Τί ἔχεις καὶ κλαῖς;», μοῦ ἔλεγε ἐκείνη. «Δὲν μ' ἀφήνουν τὰ παιδιὰ νὰ τρέξω», τῆς ἔλεγα. «Θέλεις νὰ τρέξης; Νά αὐλή, τρέξε. Γιατί θέλεις νὰ τρέχης ἐκεῖ, γιὰ νὰ σὲ βλέπουν οἱ ἄλλοι καὶ νὰ σοῦ λένε μπράβο; Αὐτὸ ἔχει ὑπερηφάνεια». Ἄλλη φορὰ ἤθελα νὰ παίξω μὲ τὸ τόπι καὶ δὲν μὲ ἄφηναν τὰ παιδιά. Πήγαινα πάλι στὴν μάνα μου κλαίγοντας. «Τί ἔγινε, γιατί κλαῖς πάλι;», μὲ ρωτοῦσε. «Δὲν μ' ἀφήνουν τὰ παιδιὰ νὰ παίξω μὲ τὸ τόπι!», τῆς ἔλεγα«Αὐλὴ μεγάλη ἔχουμε, τόπι ἔχεις, παῖξε ἐδῶ. Τί θέλεις νὰ σὲ βλέπουν οἱ ἄλλοι, γιὰ νὰ σὲ καμαρώνουν; Αὐτὸ ἔχει ὑπερηφάνεια». Τότε σκέφθηκα: «Δίκαιο ἔχει ἡ μητέρα».
Ἔτσι σιγὰ-σιγὰ δὲν ἤθελα οὔτε νὰ τρέχω οὔτε νὰ παίζω τὸ τόπι μπροστὰ στὸν κόσμο, γιατὶ κατάλαβα ὅτι αὐτὸ εἶχε μέσα ὑπερηφάνεια καὶ ἔλεγα: «Πράγματι, τί χαμένα πράγματα! Δίκαιο ἔχει». Ὕστερα τόσο πολὺ δὲν μὲ πείραζε, πού, ὅταν ἔβλεπα τὰ ἄλλα παιδιὰ νὰ τρέχουν, νὰ χτυποῦν τὸ τόπι καὶ νὰ καμαρώνουν, γελοῦσα καὶ ἔλεγα «τί κάνουν;», καὶ ἤμουν μικρὸ παιδί· τρίτη Δημοτικοῦ πήγαινα. Μετὰ ζοῦσα μιὰ φυσιολογικὴ ζωή.
Ἔτσι τώρα, ἂν μοῦ ποῦν «τί προτιμᾶς, νὰ ἀνεβῆς Αὔγουστο μήνα ξυπόλυτος στὸν Ἄθωνα μέσα στὰ πουρναρόφυλλα ἢ νὰ πᾶς σὲ μιὰ τελετὴ ποὺ θὰ σοῦ φορέσουν μανδύα κ.λπ.;», θὰ πῶ ὅτι προτιμῶ νὰ πάω ξυπόλυτος στὸν Ἄθωνα. Ὄχι ἀπὸ ταπείνωση, ἀλλὰ γιατὶ αὐτὸ μὲ ἀναπαύει.
Οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν ὑπερηφάνεια δὲν βοηθήθηκαν μικροὶ ἀπὸ τὸ σπίτι. Τὸ κοσμικὸ φρόνημα βασανίζει τὸν ἄνθρωπο. Καὶ ἂν δὲν προσεχθῆ αὐτὸ καὶ οἱ γονεῖς δὲν βοηθήσουν τὰ παιδιά, ὅταν εἶναι μικρά, γίνεται μετὰ κατάσταση αὐτο
Ὅταν ἤμουν μικρός, τὰ περνοῦσα τὰ παιδιὰ στὸ τρέξιμο. Ἐκεῖνα δὲν μὲ ἄφηναν νὰ τρέξω, μὲ ἔδιωχναν. «Προσφυγόπουλο» μὲ ἔλεγαν. Πήγαινα μετὰ στὴν μάνα μου μὲ κλάματα. «Τί ἔχεις καὶ κλαῖς;», μοῦ ἔλεγε ἐκείνη. «Δὲν μ' ἀφήνουν τὰ παιδιὰ νὰ τρέξω», τῆς ἔλεγα. «Θέλεις νὰ τρέξης; Νά αὐλή, τρέξε. Γιατί θέλεις νὰ τρέχης ἐκεῖ, γιὰ νὰ σὲ βλέπουν οἱ ἄλλοι καὶ νὰ σοῦ λένε μπράβο; Αὐτὸ ἔχει ὑπερηφάνεια». Ἄλλη φορὰ ἤθελα νὰ παίξω μὲ τὸ τόπι καὶ δὲν μὲ ἄφηναν τὰ παιδιά. Πήγαινα πάλι στὴν μάνα μου κλαίγοντας. «Τί ἔγινε, γιατί κλαῖς πάλι;», μὲ ρωτοῦσε. «Δὲν μ' ἀφήνουν τὰ παιδιὰ νὰ παίξω μὲ τὸ τόπι!», τῆς ἔλεγα«Αὐλὴ μεγάλη ἔχουμε, τόπι ἔχεις, παῖξε ἐδῶ. Τί θέλεις νὰ σὲ βλέπουν οἱ ἄλλοι, γιὰ νὰ σὲ καμαρώνουν; Αὐτὸ ἔχει ὑπερηφάνεια». Τότε σκέφθηκα: «Δίκαιο ἔχει ἡ μητέρα».
Ἔτσι σιγὰ-σιγὰ δὲν ἤθελα οὔτε νὰ τρέχω οὔτε νὰ παίζω τὸ τόπι μπροστὰ στὸν κόσμο, γιατὶ κατάλαβα ὅτι αὐτὸ εἶχε μέσα ὑπερηφάνεια καὶ ἔλεγα: «Πράγματι, τί χαμένα πράγματα! Δίκαιο ἔχει». Ὕστερα τόσο πολὺ δὲν μὲ πείραζε, πού, ὅταν ἔβλεπα τὰ ἄλλα παιδιὰ νὰ τρέχουν, νὰ χτυποῦν τὸ τόπι καὶ νὰ καμαρώνουν, γελοῦσα καὶ ἔλεγα «τί κάνουν;», καὶ ἤμουν μικρὸ παιδί· τρίτη Δημοτικοῦ πήγαινα. Μετὰ ζοῦσα μιὰ φυσιολογικὴ ζωή.
Ἔτσι τώρα, ἂν μοῦ ποῦν «τί προτιμᾶς, νὰ ἀνεβῆς Αὔγουστο μήνα ξυπόλυτος στὸν Ἄθωνα μέσα στὰ πουρναρόφυλλα ἢ νὰ πᾶς σὲ μιὰ τελετὴ ποὺ θὰ σοῦ φορέσουν μανδύα κ.λπ.;», θὰ πῶ ὅτι προτιμῶ νὰ πάω ξυπόλυτος στὸν Ἄθωνα. Ὄχι ἀπὸ ταπείνωση, ἀλλὰ γιατὶ αὐτὸ μὲ ἀναπαύει.
Οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν ὑπερηφάνεια δὲν βοηθήθηκαν μικροὶ ἀπὸ τὸ σπίτι. Τὸ κοσμικὸ φρόνημα βασανίζει τὸν ἄνθρωπο. Καὶ ἂν δὲν προσεχθῆ αὐτὸ καὶ οἱ γονεῖς δὲν βοηθήσουν τὰ παιδιά, ὅταν εἶναι μικρά, γίνεται μετὰ κατάσταση αὐτο
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Β’ «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση»
Νὰ βοηθοῦμε τὸν κόσμο στὴν μετάνοια
– Γέροντα, τί μπορεῖ νὰ βοηθήση σήμερα περισσότερο τὸν κόσμο;
– Σήμερα, ἂν διδασκόταν ἡ μετάνοια στὸν κόσμο, μόνον αὐτὴ θὰ μποροῦσε νὰ βοηθήση.
Νὰ διαβάζουμε, ὅσο μποροῦμε, βίους Ἁγίων ποὺ τονίζουν τὴν μετάνοια, γιὰ νὰ βοηθηθοῦμε. Τὸ νὰ ζητοῦμε μετάνοια ἀπὸ τὸν Θεὸ σημαίνει ὅτι ζητοῦμε φωτισμό. Ὅταν ζητοῦμε μετάνοια καὶ μετανοήσουμε περισσότερο, φυσικὰ θὰ ταπεινωθοῦμε περισσότερο καὶ ὑποχρεωτικὰ τότε θὰ ἔρθη περισσότερο ἡ θεία Χάρις, ὁ θεῖος φωτισμός.
Ὅταν βρίσκεται ὁ ἄνθρωπος ἐν μετανοίᾳ, διατηρεῖ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ.
Πάντως ὁ κόσμος εἶναι καλός. Βλέπεις, οἱ περισσότεροι οὔτε ἐξομολογοῦνται οὔτε ἐκκλησιάζονται, ἔχουν ἄγνοια μεγάλη, καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος ἔρχονται καὶ μοῦ ζητοῦν βοήθεια. Αὐτὸ κάτι ἔχει μέσα.
– Μήπως οἱ δοκιμασίες, Γέροντα, γίνονται ἀφορμὴ νὰ πλησιάσουν οἱ ἄνθρωποι στὸν Θεό;
– Ὅσοι ἔχουν καλὴ διάθεση βοηθιοῦνται ἀπὸ τὶς δοκιμασίες· ὅσοι δὲν ἔχουν, τὰ βάζουν μὲ τὸν Θεό, βρίζουν κ.λπ. Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι δὲν λένε «ἥμαρτον», ἀλλὰ βασανίζονται. Μεγάλη ἐξουσία ἔχει ὁ διάβολος στὸν κόσμο.
Τοῦ δώσαμε πολλὰ δικαιώματα. Πῶς ἔγινε ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος! Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι ἐμποδίζει τὴν θεία ἐπέμβαση, γιατὶ δὲν ἔχει μετάνοια. Ἂν ὑπῆρχε μετάνοια, τὰ πράγματα θὰ εἶχαν τακτοποιηθῆ. Μπόρες, μπόρες θὰ περνοῦμε!
Ὁ Θεὸς νὰ βάλη τὸ χέρι Του! Νὰ ζητοῦμε μετάνοια γιὰ ὅλον τὸν κόσμο.
– Γέροντα, τί μπορεῖ νὰ βοηθήση σήμερα περισσότερο τὸν κόσμο;
– Σήμερα, ἂν διδασκόταν ἡ μετάνοια στὸν κόσμο, μόνον αὐτὴ θὰ μποροῦσε νὰ βοηθήση.
Νὰ διαβάζουμε, ὅσο μποροῦμε, βίους Ἁγίων ποὺ τονίζουν τὴν μετάνοια, γιὰ νὰ βοηθηθοῦμε. Τὸ νὰ ζητοῦμε μετάνοια ἀπὸ τὸν Θεὸ σημαίνει ὅτι ζητοῦμε φωτισμό. Ὅταν ζητοῦμε μετάνοια καὶ μετανοήσουμε περισσότερο, φυσικὰ θὰ ταπεινωθοῦμε περισσότερο καὶ ὑποχρεωτικὰ τότε θὰ ἔρθη περισσότερο ἡ θεία Χάρις, ὁ θεῖος φωτισμός.
Ὅταν βρίσκεται ὁ ἄνθρωπος ἐν μετανοίᾳ, διατηρεῖ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ.
Πάντως ὁ κόσμος εἶναι καλός. Βλέπεις, οἱ περισσότεροι οὔτε ἐξομολογοῦνται οὔτε ἐκκλησιάζονται, ἔχουν ἄγνοια μεγάλη, καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος ἔρχονται καὶ μοῦ ζητοῦν βοήθεια. Αὐτὸ κάτι ἔχει μέσα.
– Μήπως οἱ δοκιμασίες, Γέροντα, γίνονται ἀφορμὴ νὰ πλησιάσουν οἱ ἄνθρωποι στὸν Θεό;
– Ὅσοι ἔχουν καλὴ διάθεση βοηθιοῦνται ἀπὸ τὶς δοκιμασίες· ὅσοι δὲν ἔχουν, τὰ βάζουν μὲ τὸν Θεό, βρίζουν κ.λπ. Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι δὲν λένε «ἥμαρτον», ἀλλὰ βασανίζονται. Μεγάλη ἐξουσία ἔχει ὁ διάβολος στὸν κόσμο.
Τοῦ δώσαμε πολλὰ δικαιώματα. Πῶς ἔγινε ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος! Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι ἐμποδίζει τὴν θεία ἐπέμβαση, γιατὶ δὲν ἔχει μετάνοια. Ἂν ὑπῆρχε μετάνοια, τὰ πράγματα θὰ εἶχαν τακτοποιηθῆ. Μπόρες, μπόρες θὰ περνοῦμε!
Ὁ Θεὸς νὰ βάλη τὸ χέρι Του! Νὰ ζητοῦμε μετάνοια γιὰ ὅλον τὸν κόσμο.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Β’ «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση» - 196
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου