Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση, δὲν ἔχει θέση ὁ διάβολος–Γέροντα, στὸ βιβλίο «Ἁγιορεῖτες Πατέρες» ἀναφέρετε ὅτι οἱ δαίμονες ἔδειραν τὸν Γερο-Εὐλόγιο1. Πῶς τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεός;
–Ποιός ἔφαγε τὸ ξύλο;
–Ὁ Γερο-Εὐλόγιος.
–Ὄχι, οἱ δαίμονες ἔφαγαν τὸ ξύλο! Καὶ στὴν περίπτωση ποὺ ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς ἕνας ἄνθρωπος νὰ δείρη κάποιον ἄλλον καὶ αὐτὸς τὸ δέχεται ταπεινά, τελικὰ σακατεύεται ἐκεῖνος ποὺ δέρνει. Δὲν μοῦ λές, ὁ διάβολος τί φοβᾶται περισσότερο;
–Τὴν ταπείνωση, Γέροντα.
–Κι ἐγὼ νόμιζα ὅτι φοβᾶται τὴν ὑπερηφάνεια, γιατὶ νιώθει ...κόμπλεξ! «Περήφανος ἐγώ, λέει, περήφανος καὶ αὐτός, ποῦ θά πάη;»!
Ναί, βρὲ παιδί, ἔτσι εἶναι, τὴν ταπείνωση φοβᾶται ὁ διάβολος· αὐτὴ τὸν σακατεύει. Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση, δὲν μπορεῖ νὰ σταθῆ ὁ διάβολος. Μὲ τὴν ταπείνωση φωτίζεται ὁ ἄνθρωπος καὶ δὲν σκοντάφτει ποτὲ στὴν πνευματική του πορεία· ξεπερνάει ὅλα τὰ ἐμπόδια ποὺ τοῦ βάζει ὁ πειρασμός. Θυμᾶστε τὸν Μέγα Ἀντώνιο ποὺ εἶδε τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου ἁπλωμένες σὲ ὅλη τὴν γῆ; «Ποιός μπορεῖ νὰ γλυτώση ἀπ ̓ αὐτές;», φώναξε. Καὶ ἀμέσως ἄκουσε μιὰ φωνὴ νὰ τοῦ λέη: «Ἡ ταπεινοφροσύνη»2.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς» -99-
1Βλ. Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Ἁγιορεῖται Πατέρες καὶ Ἁγιορείτικα, σ. 41-42. 2Βλ.
2 Τὸ Γεροντικόν, Ἀββᾶς Ἀντώνιος ζ´, σ. 2.1

Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

«Ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως»
–Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ ἀνώτερη πνευματικὴ ἐργασία γιὰ ἕναν μοναχό;
–Δὲν θυμᾶσαι τί ἀπάντησε ὁ Ἀββᾶς Σισώης σὲ ἐκεῖνον τὸν μοναχὸ ποὺ τοῦ εἶπε ὅτι ὁ νοῦς του βρίσκεται συνέχεια κοντὰ στὸν Θεό; «Αὐτὸ δὲν εἶναι σπουδαῖο· σπουδαῖο εἶναι νὰ ἔχης τὸν ἑαυτό σου ''ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως"»12.–Πῶς μπορεῖ, Γέροντα, νὰ νιώθη κανεὶς τὸν ἑαυτό του «ὑποκάτω πάσης τῆς κτίσεως»13;
–Μιὰ μέρα, ἐξετάζοντας τὸν ἑαυτό μου, προσπαθοῦσα νὰ βρῶ μὲ ποιό ζῶο θὰ μποροῦσα νὰ τὸν παρομοιάσω καὶ ἔφθασα στὸ σκαθάρι. Ὅταν ὅμως πρόσεξα τί κάνει, εἶδα ὅτι εἶμαι χειρότερος ἀπὸ αὐτό. Ξέρεις τί κάνει τὸ σκαθάρι; Τὴν κοπριὰ ποὺ βρίσκει στὸν δρόμο τὴν κόβει κομματάκια, τὴν κάνει μπαλάκια, τὴν κυλάει πρὸς τὰ ἔξω καὶ καθαρίζει τὸν δρόμο14.
Βλέποντας λοιπὸν τὸ ἔργο του, εἶπα στὸν ἑαυτό μου: «Εἶσαι χειρότερος ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ σκαθάρι, γιατὶ αὐτό, ἕνα τόσο μικρὸ ζωύφιο, καθαρίζει ἀπὸ τὶς κοπριὲς τὸν δρόμο, ἐνῶ ἐσύ, ποὺ ὁ Θεὸς σὲ ἔκανε ἄνθρωπο, μὲ τὶς ἁμαρτίες σου μαζεύεις κοπριὰ στὸν "Ναὸ τοῦ Θεοῦ"15».
Θέλω νὰ πῶ, ὅσο ὁ ἄνθρωπος σκέφτεται τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπει ὅτι δὲν ἀνταποκρίνεται, ὅλο καὶ πιὸ ἔνοχο νιώθει τὸν ἑαυτό του καὶ αἰσθάνεται χειρότερος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, χειρότερος ἀπὸ ὅλα τὰ ζῶα, χειρότερος καὶ ἀπὸ αὐτὸν τὸν διάβολο ἀκόμη. Λέει στὸν ἑαυτό του: «Ὁ διάβολος μὲ τὸν λογισμό του ἁμάρτησε μιὰ φορά, ἐγὼ ὅμως ἁμαρτάνω κάθε μέρα καὶ μὲ τὸν λογισμὸ καὶ μὲ τὶς αἰσθήσεις.
Ἄρα εἶμαι χειρότερος καὶ ἀπὸ αὐτόν».
Γέροντα, δὲν εἶναι ἐπικίνδυνο νὰ σκεφθῆ κάποιος ὅτι εἶναι χειρότερος ἀπὸ τὸν διάβολο;
–Ἐπικίνδυνο εἶναι μόνο γιὰ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ δὲν ἔχει τὴν πνευματικὴ παλληκαριὰ καὶ ἀπογοητεύεται εὔκολα. Αὐτὸς πρέπει νὰ λέη στὸν διάβολο: «Ὅ,τι κι ἂν εἶμαι, ἀπὸ σένα καλύτερος εἶμαι. Ἑπομένως δὲν θὰ μὲ ἀφήση ὁ Χριστός· ἐλπίζω ὅτι θὰ μὲ σώση». Ἕνας ὅμως ποὺ ἔχει παλληκαριά, μπορεῖ νὰ πῆ: «Ὁ διάβολος κάνει καλὰ τὴν δουλειά του, ἐγὼ ὅμως τί κάνω;».

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη καὶ Ἀρετὲς» -98-
14Σκαθάρι (σκαραβαῖος ὁ ἱερός): Ἔντομο τὸ ὁποῖο, γιὰ νὰ ἐκκολαφθοῦν τὰ αὐγά του, τὰ τοποθετεῖ μέσα σὲ μπαλίτσες ἀπὸ κοπριὰ ζώων, τὶς ὁποῖες κυλάει μὲ τὰ πόδια του καὶ τὶς βάζει σὲ μέρος ἀσφαλισμένο.
15Βλ. Α´ Κορ. 3,