Οι γονείς και το παιδί.

Οι γονείς και το παιδί.

Ο Πατήρ Πορφύριος: Ο Διορατικός, ο Προορατικός, ο Ιαματικός

Ανάργυρος Ι. Καλιάτσος
 Το έτος 1977 η σύζυγος μου έμεινε έγκυος. Η χαρά μας ήταν μεγάλη! Και η πρώτη μας φροντίδα ήταν να ενημερώσουμε τον π. Πορφύριο, ο οποίος συμμερίζετο τις χαρές μας και τις λύπες μας, από την πρώτη μέρα της γνωριμίας μας και μας στήριζε με τις προσευχές του, αλλά και τις συμβουλές του, οι οποίες ήσαν γεμάτες από σοφία και θεία έμπνευση!

Για τον λόγο αυτόν, τον επισκεφτήκαμε και του ανακοινώσαμε αυτοπροσώπως το χαρμόσυνο γεγονός. Ευχαριστήθηκε πολύ! Η χαρά του ήταν έντονα ζωγραφισμένη στο πρόσωπο του. 

-Τώρα ολοκληρώθηκε η ευτυχία σας! Ο καλός μας Θεός σας τα έδωσε όλα! Είστε καλοί και τους καλούς ο Κύριος δεν τους στερεί τίποτε! Εξάλλου, σας το είχα πει. Θα κάνετε παιδί, Αλλά εσείς μωρέ είσαστε άπιστοι Θωμάδες. Δεν πιστεύετε σ’ αυτά που σας λεω. Το ξέρω ότι με αγαπάτε αλλά είστε ολιγόπιστοι. Λυγίζετε εύκολα, που να σας πάρει η ευχή… Όταν έρχεστε, σας βλέπω σκυθρωπούς και απελπισμένους, και όταν φεύγετε σας βλέπω στον δρόμο που πηγαίνετε στο σπίτι σας, χαρούμενους, ευτυχισμένους και με τονωμένη την πίστη σας! Το αυτοκίνητο σας δεν κυλάει αλλά πετάει!

Τώρα, καθίστε να σας πω ορισμένα πράγματα, για να έχετε υπόψιν σας σαν υποψήφιοι γονείς που είστε. Και αυτά που θα σας πω, θέλω να τα βάλετε καλά στο μυαλό σας, να τα συγκρατήσετε και να τα εφαρμόσετε κατά γράμμα, εάν δεν θέλετε να δείτε το παιδί σας δυστυχισμένο και τους εαυτούς σας το ίδιο.

Έρχονται εδώ εκατοντάδες γονείς και με κλάματα στα μάτια με παρακαλούν να βοηθήσω τα παιδιά τους γιατί άλλα έμπλεξαν με ναρκωτικά, άλλα με κακές παρέες, άλλα τους βρίζουν τους ζητούν χρήματα, για να τα χρησιμοποιήσουν στις χαρτοπαιχτικές λέσχες και στα άλλα τυχερά παιχνίδια, και όταν δεν έχουν να τους δώσουν, τους απειλούν και ακόμη και τους χτυπούν! Έτσι φτάνουν οι γονείς να καταριώνται και αυτά και την ώρα και την στιγμή που τα έφεραν στην ζωή! Έχω δει γονείς, να κλαινε με μαύρο δάκρυ, για το κατάντημα των παιδιών τους και να λένε, χίλιες φορές να μην τα είχαμε! Γιατί, τότε θα είχαμε ένα καημό και μια στεναχώρια, που δεν θα είχαμε παιδιά, ενώ, τώρα μου λένε έχουμε χίλιους καημούς και άλλες στεναχώριες για τα προβλήματα τα φοβερά που μας δημιουργούν καθημερινά και ντρεπόμεθα να κυκλοφορούμε στον κόσμο. Γι’ αυτό ζητάνε να τους βοηθήσω με τις προσευχές μου, για να σώσουν τα παιδιά τους. Όμως, όταν τους ρωτώ εσείς τι κάνατε, ή τι κάνετε τώρα, για να βοηθήσετε αυτά τα δυστυχισμένα πλάσματα, μου απαντούν, σχεδόν , στερεότυπα, ότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα, γιατί ξέφυγαν από τον έλεγχό τους, γιατί ήταν έφηβοι!

E! Επόμενο ήταν. Αφού αφήσατε όλα τα παιδικά χρόνια ανεκμετάλλευτα και περιμένατε να έλθει η ήβη, για να ασχοληθείτε με τα παιδιά σας, ασφαλώς αυτά τα αποτελέσματα, θα είχατε και θα πρέπει να περιμένετε και χειρότερα. Το παιδί είναι σαν το ζυμάρι. Όσο πιο μαλακό είναι το ζυμάρι, τόσο πιο εύκολα πλάθεται, διαμορφώνεται, διαπαιδαγωγείται και τελειούται.

Τώρα, που θυμηθήκατε εσείς, ότι έχετε παιδιά, ή μάλλον σας τα θύμισαν αυτά με τις αταξίες τους, τις απαιτήσεις, τις παρανομίες τους και γενικά με την ανήθικη συμπεριφορά τους, τώρα είναι αργά. Πέταξε το πουλάκι. Και αν πετάξει το πουλί, που το είχαμε στο κλουβί δύσκολα πιάνεται, για να μην πω, πως δεν ξαναπιάνεται!

Η διαπαιδαγώγηση του παιδιού είναι το Α και το Ω των υποχρεώσεων, που έχουν οι γονείς σ’ αυτήν την ανθρώπινη ύπαρξη, που με την θεϊκή συνύπαρξη, φέρνουν στην ζωή! Γονείς, που απέτυχαν να διαπαιδαγωγήσουν το παιδί τους σωστά, θεωρούνται αποτυχημένοι σε όλα! Σε όλα, με ακούτε; Γιατί, αν υποθέσουμε, ότι υπάρχουν γονείς, που αφιέρωσαν όλη τους την ζωή να επεκτείνουν τις βιομηχανικές τους εγκαταστάσεις και να πολλαπλασιάσουν τα χρήματα τους, με αποτέλεσμα να γίνουν μεγιστάνες του πλούτου, ενώ παράλληλα δεν έκαναν τίποτε, για την χρηστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους, τότε, σας λεω, ότι όχι μόνο δεν προσέφεραν τίποτε στα παιδιά τους, αλλά ηγωνίστηκαν και κόπιασαν για να δημιουργήσουν τεμπέληδες, ακαμάτες και εγκληματίες! Ναι! Σας το βεβαιώνω εγώ. Εγκληματίες έφτιαξαν!

Και ξέρετε γιατί; Γιατί το χρήμα, όταν βρεθεί σε χέρια διεφθαρμένων ανθρώπων, κάνει κακό και στους ίδιους που το έχουν και στους άλλους, που το στερούνται. Γιατί, οι πρώτοι εξαγοράζουν τους τελευταίους, από ανάγκη, και τους χρησιμοποιούν σαν άβουλα όντα, όπου, όποτε και για οποιονδήποτε λόγο θέλουν. Πάντως ποτέ για καλό! 

Δεν έχετε ακούσει που λένε: «Το χρήμα διαφθείρει συνειδήσεις;». Πιο σωστή κουβέντα για τον ρόλο που παίζει το χρήμα στη συνείδηση του ατόμου και ειδικότερα στην εξαγορά της συνειδήσεως των ανθρώπων, από καταβολής κόσμου, εγώ τουλάχιστον, δεν έχω ακούσει. Που πάτε μακρυά. Ο Ιούδας δεν πρόδωσε τον Ιησούν μας, για το χρήμα; Για τα τριάκοντα αργύρια; Αυτό δεν σας φτάνει; Δεν είναι αρκετό να σας πείσει, για την καταστρεπτική δύναμη που έχει το χρήμα, όταν το χειρίζονται άνθρωποι, που δεν έχουν μέσα τους Θεό; Και αυτοί, που δεν ασχολούνται με την θεϊκή διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους τι νομίζετε ότι φτιάχνουν; Ιούδες φτιάχνουν! Και αλίμονο τους! Γιατί συγκεντρώνουν θησαυρούς εδώ στην γη και αδιαφορούν για την Βασιλεία των Ουρανών.

Εξ άλλου, αυτά που συγκεντρώνουν εδώ, ούτε και οι ίδιοι θα προλάβουν να τα απολαύσουν, αλλά ούτε και τα κακομαθημένα παιδιά τους θα μπορέσουν να τα διατηρήσουν. Και ξέρετε γιατί; γιατί οι μεν γονείς έχουν προσβληθεί από ανίατη αρρώστια, που λέγεται φιλαργυρία. Και με αυτή θα πεθάνουν αγκαλιά! Όλα τα άλλα αγαθά, που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο τους αφήνουν αδιάφορους. Επομένως θα πεθάνουν χωρίς να μπορέσουν να τα απολαύσουν! Τα Δε παιδιά τους, ανίκανα, όπως τα κατάντησαν, δεν θα είναι σε θέση να τα διατηρήσουν! Γιατί, το να διατηρήσει κανείς τα αγαθά, είναι δυσκολότερο από το να τα αποκτήσει! Πράγματι! Έχει δίκιο ο Παππούλης, διότι «Το διατηρήσαι τα’ αγαθά, χαλεπώτερον του κτήσασθαι», όπως έλεγαν και οι αρχαίοι πρόγονοι μας.

Συνεπώς, εάν δεν υπάρχει σωστή διαπαιδαγώγηση, δεν υπάρχει τίποτε. Και η σωστή διαπαιδαγώγηση δεν γίνεται όπως θέλουμε εμείς. Πολύ Δε περισσότερο δεν γίνεται όποτε θέλουμε εμείς! Αυτά τα δύο πρέπει να έχουν το ίδιο σημείο εκκίνησης και υποχρεωτικώς να συνυπάρχουν. Και το σημείο εκκίνησης συμπίπτει απολύτως, με το σημείο της σύλληψης του παιδιού. Συνεχίζεται καθόλη την διάρκεια της κυήσεως και αυξάνεται συνεχώς, από την ημέρα του τοκετού μέχρι της πλήρους ενηλικιώσεως του παιδιού.

Αυτό που σας λέω, είναι πολύ βασικό. Γι’ αυτό θέλω πολύ να το προσέξετε! Η φροντίδα των γονέων για το παιδί, αρχίζει από τότε που αυτό βρίσκεται μέσα στην κοιλιά της μητέρας του! Ναι! Από τότε!

Μα θα μου πείτε: τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, για το έμβρυο και γενικά για ένα παιδί που βρίσκεται ακόμη, μέσα στην κοιλιά της μάνας του;

Σας απαντώ: Εμείς μόνοι μας τίποτε! Εκείνος, όμως , που επέτρεψε τη σύλληψη του, ΤΑ ΠΑΝΤΑ! Αλήθεια, υπάρχει μεγαλύτερο θαύμα από το θαύμα της συλλήψεως; ασφαλώς όχι!

Γι’ αυτό, εμείς σε Εκείνον θα απευθυνθούμε και από εκείνον θα ζητήσουμε τις θερμές προσευχές μας, να μεριμνήσουμε για την τελειότητα του σώματος και της ψυχής του συλληφθέντος παιδιού, όταν ακόμη αυτό βρίσκεται στο στάδιο της κυήσεως. Και εκείνος, με τη Θεία χάρη του Αγίου Πνεύματος, θα φροντίσει και για τα δυο. Οι προσευχές μας, όμως, δεν σταματάνε εδώ. Αντιθέτως μάλιστα! Μετά τον τοκετό, του νεογνού, όσο θα αυξάνει αυτό, θα αυξάνουν και οι προσευχές μας.

Έτσι, με τον τρόπο αυτόν δείχνουμε, ότι, πράγματι, εμπιστευόμαστε την σωστή διαπαιδαγώγηση του παιδιού μας στον ίδιο τον Θεό. Και όταν το παιδί μας βρίσκεται υπό την άμεση και συνεχή εποπτεία, παρακολούθηση και προστασία του Θεού, ε, τότε να είμαστε βέβαιοι, πως ποτέ δεν θα παραστρατήσει.

http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/monasticism/porfyrios1.htm

Ο όσιος Παΐσιος για την παιδική ψυχολογία

Γέροντα, το παιδί ενός γνωστού μου κάνει συνέχεια σκανταλιές, φωνάζει, χτυπάει. Τι φταίει; τι να κάνει;

— Κοίταξε, δεν φταίνε τα παιδιά. Σήμερα τα έχουν κλεισμένα μέσα στα διαμερίσματα και δεν έχουν χώρο να τρέξουν, να παίξουν. Ζορίζονται τα παιδιά.

Δεν μπορούν να κινηθούν, να εκτονώσουν την ζωηράδα τους. Τρελλαίνονται, μετά χτυπάν το κεφάλι τους στον τοίχο! Τα παιδιά για να μεγαλώσουν φυσιολογικά θέλουν αυλή!

— Δηλαδή γέροντα, τα παιδιά στα διαμερίσματα αποκτούν ψυχολογικά προβλήματα;

— Έμ, εάν ζορίζεται, πιέζεται. Πολύ καλύτερα να υπάρχη μια αυλή! Αυτό είναι το φυσιολογικό.

Βλέπεις, αν πάς σε κάποιο σπίτι που έχει παιδιά και τα βρεις όλα τακτοποιημένα, στην εντέλεια, αυτό δεν είναι καλό. Σημαίνει στρατιωτική πειθαρχία, υπάρχει φόβος μέσα στην ψυχή των παιδιών. Καλύτερα είναι να ασχολείται η μάννα με την ανατροφή των παιδιών, να τους μιλάει, να τους διαβάζει για τους αγίους, για το Χριστό, παρά να ασχολείται με την τακτοποίηση και τα άψυχα πράγματα.

***

 Σε έναν καθηγητή είπε:

— Όταν αποκτήσεις δικά σου παιδιά θα τα καταλαβαίνεις καλύτερα τα παιδιά στο σχολείο.

Όταν κανείς τ’ αγαπάει τα παιδιά, και όταν τα μαλώνει με καλωσύνη, το δέχονται τα παιδιά το καταλαβαίνουν αυτό!

***

Να μην δημιουργούνται αντιπάθειες στην ψυχή του καθηγητή με τα παιδιά. Και όταν μας κάνουν τη ζωή δύσκολη να γνωρίζετε ότι φταίτε. Δηλαδή τώρα ξεπληρώνετε αυτά που κάνατε άλλοτε.

 ***

 Σήμερα έχει γίνει ένα μεγάλο άλμα και δεν καταλαβαίνουν οι γονείς τα παιδιά και τα παιδιά τους γονείς. Πρέπει να μπει κανείς στη θέση του άλλου και μετά θα συνεννοηθούν.

***

Πρέπει να τα δένουμε τα παιδιά, αλλά μαλακά. Να εγώ τις ντομάτες μου τις έδεσα με κορδέλλες. Αν τις έδενα με σύρμα τι θα γινόταν; Δεν θα τραυματίζονταν;

Φταίνε σήμερα και πολλές Χριστιανικές οικογένειες. «Εγώ εντάξει, τάσφιξα τα παιδιά μου, όχι σαν τα παιδιά του κόσμου και κοιμάμαι ήσυχος». Δεν είναι ότι τάσφιξε, έστω και παραπάνω από αδιακρισία, αλλά γιατί τόκανε. Αν τόκανε από φόβο για την αμαρτία, να τα γλυτώσει από την κόλαση, από φόβο Θεού, βοηθάει ο Θεός και δεν παθαίνει τίποτα το παιδί. Αν είναι από εγωισμό; Αν όμως γίνεται από νοοτροπία (Το δικό μου το παιδί δεν τόκανε αυτό;;!!). Ε, τότε δεν βοηθάει ο Θεός… για να διορθώσει τους γονείς.

 ***

 — Γέροντα, σκέφτομαι στο καινούργιο σπίτι που θα χτίσω, στον κάτω όροφο να κάνω δύο διαμερισματάκια για τους γονείς και τα πεθερικά μου. Είναι καλά έτσι;

— Ναι, πολύ καλά!! Μπράβο που το σκέφτηκες. Είναι μεγάλη ευλογία από το Θεό να κοιτάει κανείς τους γονείς του.

Κι αν δεν σου φτάνουν τα λεφτά για το σπίτι θα βγάλω μια «απανταχούσα» και θα γυρίσω γύρω-γύρω το Άγιον Όρος για να σου φέρω. (Είχα λογισμό ότι δεν φτάνουν τα χρήματα, δεν είπα τίποτα, μόνος το κατάλαβε).

***

 – Γέροντα τα παιδιά πρέπει να τα δέρνουμε όταν κάνουν αταξίες;

— Να τα δέρνετε; πολύ ή λίγο; (Γελάει). Κοιτάξτε να δείτε και ο φόβος είναι φρένο και γλυτώνει το παιδί από πολλά, όταν δεν καταλαβαίνει.

Ας πούμε ότι το παιδί ανεβαίνει στην καρέκλα ψηλά. Δεν νοιώθει τον κίνδυνο. Άμα φάει ένα μπατσάκι από την μαμά, μετά πάλι θα θέλει ν’ ανέβει, θα κοιτάει δεξιά-άριστερά, να δει, «με βλέπουν;» κι αν δεν το βλέπει κανείς θα θυμάται το μπάτσο πούφαγε και θα μαζεύεται. Άσε να μην φάω κάνα μπάτσο, θα λέει, και έτσι ο φόβος γίνεται φρένο και γλυτώνει τα μωρά από πολλά.

Όταν όμως αρχίζουν τα παιδιά και καταλαβαίνουν πρέπει να καθόμαστε με το καλό και με υπομονή να τους εξηγούμε αυτά που μπορούν να καταλάβουν.

***

Οι γονείς καμμιά φορά κάνουν κακό στα παιδιά τους από την υπερβολική αγάπη που τους έχουν… Βλέπεις αν «εκτροχιασθεί» η αγάπη τότε κάνει κακό στο παιδί… Το «πνίγει» με την πολλή αγάπη. Είναι αρρωστημένο πράγμα.

Ευτυχώς μερικά παιδιά έχουν μέσα τους ανδρεία και γλυτώνουν… άλλα όμως καταστρέφονται… Βλέπεις θέλει και η αγάπη ένα φρένο… ένα μέτρο… Εγώ δεν θα γινόμουν καλός γονιός, μου λέει ο λογισμός, γιατί δεν θα μπορούσα να επιβληθώ στον εαυτό μου.

***

 Καλό είναι η οικογένεια να έχει τον ίδιο πνευματικό. Ο άντρας, η γυναίκα, τα παιδιά, αυτό βοηθάει πολύ.

***

Τα μικρά παιδιά όταν διαβάζουν συναξάρια πολύ ωφελούνται. Επειδή είναι απλά έχουν πολλή πίστη. Έτσι αποκτούν καλές συνήθειες. Όταν αρχίσει κανείς από μικρός την πνευματική ζωή, από το δημοτικό ακόμα αυτός κάνει την πιο χαρούμενη ζωή. Γιατί μικρός έχει και την αμεριμνησία. Αποκτάει και καλές συνήθειες και συνεχίζει έτσι. Εγώ μικρός πέρασα τα καλύτερά μου χρόνια, πέμπτη-έκτη δημοτικού πετούσα. Μετά αν μεγαλώσει λίγο μπαίνει η καλή ανησυχία, τι θα γίνω, τι θα σπουδάσω κ.λ.π.

Μέχρι το ’40 που άρχισε ο πόλεμος με τους Ιταλούς, ήμουν 16 χρονών, τότε πέρασα τα καλύτερά μου χρόνια. Μετά ο πόλεμος τα χάλασε τα πράγματα. Είχαμε δυσκολίες.

Πηγή: Αθανάσιος Ρακοβαλής «Ο πατήρ Παΐσιος μου είπε…», εκδόσεις «Μέλισσα», Θεσσαλονίκη 1998