Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

–Γέροντα, μπορεῖ κάποιος νὰ ἔχη συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός του καὶ νὰ μὴν ἔχη μετάνοια;–Ναί, ἂν δὲν ἔχη ταπείνωση. Ὅταν στὴν μετάνοια ἀνακατεύεται ὁ ἐγωισμός, συνέχεια ὁ ἄνθρωπος σκέφτεται: «πῶς τὸ ἔκανα αὐτό, πῶς τὸ εἶδαν οἱ ἄλλοι, τί ἰδέα θὰ σχηματίσουν;», καὶ βασανίζεται. Τὸ «πῶς τὸ ἔκανα πάλι» καὶ τὸ «πῶς κατήντησα» ἔχει ἐγωισμό· δὲν ἔχει μετάνοια. Πρέπει νὰ καταλάβη ὅτι ἔσφαλε καὶ νὰ ζητήση ταπεινὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. «Θεέ μου, νὰ πῆ, ἔσφαλα, συγχώρεσέ με. Τέτοιος παλιάνθρωπος εἶμαι. Λυπήσου με. Ἂν δὲν μὲ βοηθήσης, χειρότερος μπορῶ νὰ γίνω, καλύτερος δὲν μπορῶ νὰ γίνω. Μόνος μου δὲν πρόκειται νὰ διορθωθῶ», καὶ νὰ προσπαθήση νὰ μὴν τὸ ξανακάνη. Πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἔσφαλαν καὶ πόνεσαν, γιατὶ πλήγωσαν τὸν Θεὸ καὶ ὄχι γιατὶ ξέπεσαν στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων, ἁγίασαν.Ὅταν κάποιος ζῆ κοσμικὰ καὶ κόβη μετὰ τὶς σχέσεις του μὲ τὸ κοσμικὸ πνεῦμα, ἕλκεται πολλὲς φορὲς ἀπὸ αὐτό, χωρὶς νὰ τὸ θέλη. Δὲν πρέπει ὅμως νὰ ἀπογοητεύεται. Νομίζω, σ ̓ αὐτὴν τὴν περίπτωση, πρόοδος εἶναι καὶ τὸ ὅτι ἀρχίζει ἡ καλὴ ἀνησυχία, ποὺ ἐλέγχει τὴν ψυχὴ γιὰ τὰ σφάλματα ποὺ ἔκανε καὶ γιὰ ὅ,τι ἔπρεπε νὰ κάνη, ἀλλὰ δὲν ἔκανε. Σιγὰ-σιγὰ γίνεται μιὰ πάλη, ταπεινώνεται ἀκουσίως ὁ ἄνθρωπος καὶ ἀπελπίζεται μὲ τὴν καλὴ ἀπελπισία, δηλαδὴ ἀπελπίζεται ἀπὸ τὸ ἐγώ του. Τότε ὅλα τὰ ἀποδίδει στὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ πιστεύει ἀληθινὰ ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ὁ Κύριος: «Χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν»5.
Ἂν στὴν συνέχεια ἀγωνισθῆ φιλότιμα, μὲ πολλὴ ταπείνωση, ἐλπίζοντας στὴν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, ὁ Καλὸς Θεὸς θὰ τὸν ἐλεήση.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-87-
5 Ιω. 15, 5.