Γέροντα, μερικοὶ ἄνθρωποι δὲν ξέρουν τί νὰ ποῦν στὴν ἐξομολόγηση.
–Αὐτὸ δείχνει ὅτι δὲν κάνουν λεπτὴ ἐργασία στὸν ἑαυτό τους. Ἂν δὲν κάνουμε λεπτὴ ἐργασία στὸν ἑαυτό μας, τότε καὶ τὰ χοντρὰ μᾶς ξεφεύγουν. Πρέπει νὰ καθαρίσουμε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ἕνας τυφλὸς δὲν βλέπει τίποτε. Ἕνας ποὺ ἔχει ἕνα μάτι, ἔ, αὐτὸς βλέπει· ἀλλὰ πιὸ καλὰ βλέπει αὐτὸς ποὺ ἔχει καὶ τὰ δυὸ μάτια γερά. Καὶ ἂν ἔχη καὶ τηλεσκόπιο καὶ μικροσκόπιο, θὰ βλέπη καὶ τὰ μακρινὰ καὶ τὰ κοντινὰ πολὺ καθαρά.
Ἕνα ξυλόγλυπτο εἰκονάκι λ.χ. μπορῶ νὰ τὸ τελειώσω σὲ τρεῖς ὧρες.
Ἂν ὅμως τὸ ἀφήσω λίγες μέρες καὶ τὸ ξαναδῶ, βρίσκω ἀρκετὲς ἐλλείψεις. Τὸ ἴδιο μπορεῖ νὰ τὸ δουλέψω καὶ μιὰ ἑβδομάδα καὶ ἕναν μήνα καὶ δύο χρόνια. Τὸ ἴδιο μπορῶ νὰ τὸ δουλεύω καὶ πέντε χρόνια, ἂν θέλω. Ἀλλὰ μετὰ πρέπει νὰ δουλεύω μὲ φακό. Θέλω νὰ πῶ ὅτι καὶ ἡ πνευματικὴ ἐργασία δὲν ἔχει τελειωμό.
Ὅσο προχωράει κανεὶς πνευματικά, καθαρίζουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του πιὸ πολὺ–πιὸ πολύ, καὶ βλέπει τὰ σφάλματά του ὅλο καὶ μεγαλύτερα, καὶ ἔτσι ταπεινώνεται καὶ ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
Οἱ Ἅγιοι ποὺ ἔλεγαν: «εἶμαι ἁμαρτωλός, ἐλεεινός», τὸ πίστευαν, γιατὶ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους εἶχαν γίνει μικροσκόπια. Ὅσο προχωροῦσαν, ἀποκτοῦσαν ἰσχυρότερο μικροσκόπιο καὶ ἔβλεπαν ὅτι εἶναι πιὸ ἁμαρτωλοί.
Νά, τώρα βλέπω μὲ γυμνὸ μάτι τὸ χέρι μου καὶ μοῦ φαίνεται ὄμορφο.
Ἂν ὅμως τὸ δῶ μὲ φακό, θὰ δῶ αὐτὲς τὶς τρίχες, ποὺ καλὰ
–καλὰ τώρα δὲν τὶς βλέπω, σὰν κυπαρισσάκια! «Βρὲ παιδάκι μου, τί εἶμαι; ἀγριάνθρωπος;», θὰ πῶ. Ἂν δουλεύετε ἔτσι πνευματικά, θὰ σιχαθῆτε τὸν παλαιὸ ἑαυτό σας
.Ὁ παλαιός μας ἄνθρωπος εἶναι ἕνας κακὸς ἐνοικιαστὴς μέσα μας καί, γιὰ νὰ φύγη, πρέπει νὰ γκρεμίσουμε τὸ σπίτι καὶ νὰ ἀρχίσουμε νὰ χτίζουμε τὴν νέα οἰκοδομή, τὸν καινὸ ἄνθρωπο.
Γέροντα, νομίζω ότι μόνο με τη δική μου προσπάθεια θα διορθωθώ και γι’ αυτό δεν προχωράω.
- Τι μπορείς να κάνης εσύ μόνη σου;
Όσο είναι κανείς γαντζωμένος στον εαυτό του, εμποδίζει το έλεος του Θεού και μένει πίσω, δεν προχωράει.
Εάν είχες λίγη πίστη, θα άλλαζαν σχεδόν όλα και, αν είχες και λίγη ταπείνωση, θα είχες Χάρη Θεού.
Όλα οφείλονται στο ότι χωλαίνεις στην πίστη και στην ταπείνωση.
Έτσι, «δένεται» ο Θεός και δεν μπορεί να σε βοηθήση, γιατί σέβεται το αυτεξούσιο.
Να ζητάς πίστη από τον Χριστό- «πρόσθες ημίν πίστιν»- και να καλλιεργής την ταπείνωση.
Γιατί, ακόμα και όταν πιστεύη κανείς, αν έχω υπερηφάνεια, πάλι δεν ενεργεί η πίστη.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-90-

Γέροντα, μερικοὶ ἄνθρωποι δὲν ξέρουν τί νὰ ποῦν στὴν ἐξομολόγηση.
–Αὐτὸ δείχνει ὅτι δὲν κάνουν λεπτὴ ἐργασία στὸν ἑαυτό τους. Ἂν δὲν κάνουμε λεπτὴ ἐργασία στὸν ἑαυτό μας, τότε καὶ τὰ χοντρὰ μᾶς ξεφεύγουν. Πρέπει νὰ καθαρίσουμε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ἕνας τυφλὸς δὲν βλέπει τίποτε. Ἕνας ποὺ ἔχει ἕνα μάτι, ἔ, αὐτὸς βλέπει· ἀλλὰ πιὸ καλὰ βλέπει αὐτὸς ποὺ ἔχει καὶ τὰ δυὸ μάτια γερά. Καὶ ἂν ἔχη καὶ τηλεσκόπιο καὶ μικροσκόπιο, θὰ βλέπη καὶ τὰ μακρινὰ καὶ τὰ κοντινὰ πολὺ καθαρά.
Ἕνα ξυλόγλυπτο εἰκονάκι λ.χ. μπορῶ νὰ τὸ τελειώσω σὲ τρεῖς ὧρες.
Ἂν ὅμως τὸ ἀφήσω λίγες μέρες καὶ τὸ ξαναδῶ, βρίσκω ἀρκετὲς ἐλλείψεις. Τὸ ἴδιο μπορεῖ νὰ τὸ δουλέψω καὶ μιὰ ἑβδομάδα καὶ ἕναν μήνα καὶ δύο χρόνια. Τὸ ἴδιο μπορῶ νὰ τὸ δουλεύω καὶ πέντε χρόνια, ἂν θέλω. Ἀλλὰ μετὰ πρέπει νὰ δουλεύω μὲ φακό. Θέλω νὰ πῶ ὅτι καὶ ἡ πνευματικὴ ἐργασία δὲν ἔχει τελειωμό.
Ὅσο προχωράει κανεὶς πνευματικά, καθαρίζουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του πιὸ πολὺ–πιὸ πολύ, καὶ βλέπει τὰ σφάλματά του ὅλο καὶ μεγαλύτερα, καὶ ἔτσι ταπεινώνεται καὶ ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
Οἱ Ἅγιοι ποὺ ἔλεγαν: «εἶμαι ἁμαρτωλός, ἐλεεινός», τὸ πίστευαν, γιατὶ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους εἶχαν γίνει μικροσκόπια. Ὅσο προχωροῦσαν, ἀποκτοῦσαν ἰσχυρότερο μικροσκόπιο καὶ ἔβλεπαν ὅτι εἶναι πιὸ ἁμαρτωλοί.
Νά, τώρα βλέπω μὲ γυμνὸ μάτι τὸ χέρι μου καὶ μοῦ φαίνεται ὄμορφο.
Ἂν ὅμως τὸ δῶ μὲ φακό, θὰ δῶ αὐτὲς τὶς τρίχες, ποὺ καλὰ
–καλὰ τώρα δὲν τὶς βλέπω, σὰν κυπαρισσάκια! «Βρὲ παιδάκι μου, τί εἶμαι; ἀγριάνθρωπος;», θὰ πῶ. Ἂν δουλεύετε ἔτσι πνευματικά, θὰ σιχαθῆτε τὸν παλαιὸ ἑαυτό σας
.Ὁ παλαιός μας ἄνθρωπος εἶναι ἕνας κακὸς ἐνοικιαστὴς μέσα μας καί, γιὰ νὰ φύγη, πρέπει νὰ γκρεμίσουμε τὸ σπίτι καὶ νὰ ἀρχίσουμε νὰ χτίζουμε τὴν νέα οἰκοδομή, τὸν καινὸ ἄνθρωπο.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-90-