–Γέροντα, στὴν ἄλλη ζωὴ ὅσοι θὰ εἶναι στὴν Κόλαση θὰ βλέπουν αὐτοὺς ποὺ θὰ εἶναι στὸν Παράδεισο; –Κοίταξε, ὅπως αὐτοὶ ποὺ εἶναι τὴν νύχτα ἔξω στὸ σκοτάδι βλέπουν ὅσους εἶναι μέσα σὲἕνα δωμάτιο φωτισμένο, ἔτσι καὶ ὅσοι θὰ βρίσκωνται στὴν κόλαση θὰ βλέπουν ὅσους θὰ εἶναι στὸν Παράδεισο. Καὶ αὐτὸ θὰ εἶναι μεγαλύτερη κόλαση. Ὅπως πάλι ὅσοι τὴν νύχτα εἶναι στὸ φῶς, δὲν βλέπουν αὐτοὺς ποὺ εἶναι ἔξω στὸ σκοτάδι, ἔτσι καὶ αὐτοὶ ποὺ θὰ βρίσκωνται στὸν Παράδεισο δὲν θὰ βλέπουν αὐτοὺς ποὺ θὰ εἶναι στὴν κόλαση. Γιατί, ἂν ἔβλεπαν τοὺς κολασμένους, θὰ πονοῦσαν, θὰ θλίβονταν γιὰ τὴν ταλαιπωρία τους, καὶ δὲν θὰ ἀπολάμβαναν τὸν Παράδεισο, ἀλλὰ ἐκεῖ «οὐκ ἔστι πόνος...». Καὶ ὄχι μόνο δὲν θὰ τοὺς βλέπουν, ἀλλὰ οὔτε θὰ θυμοῦνται ἂν εἶχαν ἀδελφὸ ἢ πατέρα ἢ μητέρα, ἂν δὲν εἶναι καὶ ἐκεῖνοι στὸν Παράδεισο. «Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἀπολοῦνται πάντες οἱ διαλογισμοὶ αὐτοῦ» λέει ὁ Ψαλμωδός. Γιατί, ἅμα τοὺς θυμοῦνται, πῶς θὰ εἶναι Παράδεισος; Αὐτοὶ μάλιστα ποὺ θὰ εἶναι στὸν Παράδεισο, θὰ νομίζουν ὅτι δὲν θὰ ὑπάρχουν ἄλλοι ἄνθρωποι, οὔτε θὰ θυμοῦνται τὶς ἁμαρτίες ποὺ εἶχαν κάνει. Γιατί, ἂν θυμοῦνται τὶς ἁμαρτίες τους, δὲν θὰ ἀντέχουν ἀπὸ φιλότιμο στὴν σκέψη ὅτι λύπησαν τὸν Θεό. Ἡ ποσότητα πάλι τῆς χαρᾶς τοῦ καθενὸς στὸν Παράδεισο θὰ εἶναι διαφορετική. Ἄλλος θὰ ἔχη μιὰ δαχτυλήθρα χαρά, ἄλλος ἕνα ποτήρι, ἄλλος μιὰ ὁλόκληρη δεξαμενή. Ὅλοι ὅμως θὰ αἰσθάνωνται πλήρεις καὶ κανένας δὲν θὰ ξέρη τὸ μέγεθος τῆς χαρᾶς, τῆς ἀγαλλιάσεως, τοῦ ἄλλου. Τὰ κανόνισε ἔτσι ὁ Καλὸς Θεός, γιατί, ἂν γνώριζε ὁ ἕνας ὅτι ὁ ἄλλος ἔχει περισσότερη χαρά, δὲν θὰ ἦταν τότε Παράδεισος, ἐπειδὴ θὰ ὑπῆρχε τὸ «γιατί ἐκεῖνος νὰ ἔχη περισσότερη χαρὰ καὶ ἐγὼ λιγώτερη;». Δηλαδὴ καθένας θὰ βλέπη στὸν Παράδεισο τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ ἀνάλογα μὲ τὴν καθαρότητα τῶν ὀφθαλμῶν τῆς ψυχῆς του. Ἡ ὁρατότητα ὅμως δὲν θὰ καθορισθῆ ἀπὸ τὸν Θεό, ἀλλὰ θὰ ἐξαρτηθῆ ἀπὸ τὴν δική του καθαρότητα.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Δ’ «Οἰκογενειακή Ζωή» -152-