Γ. Παΐσιος: Οι βλάσφημοι λογισμοί

Άγιος Νεκτάριος: Λόγος περί βλασφημίας

Βλασφημία! Λέξη φοβερή, λέξη που προκαλεί αποτροπιασμό, λέξη που φανερώνει ασέβεια προς το Θεό.
Η βλασφημία είναι έκφραση μίσους κατά του Θεού, είναι αποτέλεσμα βρώμικης καρδιάς και χαρακτηρίζει πονηρή ψυχή.

Γ. Παΐσιος: Οι βλάσφημοι λογισμοί

Ποιοί λογισμοί είναι βλάσφημοι

- Γέροντα, δεν έχω καταλάβει πότε ένας λογισμός  είναι βλάσφημος.

- Όταν μας  έρχονται  στον  νου άσχημες εικόνες  για  τον Χριστό, για την Παναγία, για τους Αγίους ή για κάτι θείο και ιερό, ή ακόμη για τον πνευματικό μας Πατέρα κ.λπ., αυτά είναι βλάσφημοι λογισμοί. Αυτούς τους λογισμούς δεν πρέπει να τους λέει κιόλας κανείς.

- Ούτε στον πνευματικό;

- Στον  πνευματικό  αν  πούμε:  ¨μου  περνούν  βλάσφημοι  λογισμοί  για  τον  Χριστό ή για  το Άγιο Πνεύμα  ή  για  την Παναγία  ή  για  τους  Αγίους  ή  για  σένα  τον  πνευματικό  μου,  αυτό αρκεί. Αυτές οι βλασφημίες και οι αμαρτίες είναι όλες τού διαβόλου. δεν είναι δικές μας. Γι' αυτό  δεν  χρειάζεται  να  στενοχωριόμαστε  και  για  τις  αμαρτίες  τού  διαβόλου. Όταν ήμουν αρχάριος  μοναχός,  ένα  διάστημα  μου  έφερνε  ό  διάβολος,  ακόμη  και  μέσα  στην  εκκλησία, βλάσφημους λογισμούς και στενοχωριόμουν πολύ. Ότι άκουγα να λένε οι άλλοι, όταν ήμουν στρατιώτης, βρισιές κ.λπ., τα έφερνε ό διάβολος στον νου μου για τους Άγιους. Μού έλεγε ό πνευματικός:  ¨Αυτοί  οι  λογισμοί  είναι  τού  διαβόλου.  'Από  την  στιγμή  πού  στενοχωριέται  ό άνθρωπος  για  τους  άσχημους  λογισμούς  πού  περνάνε  από  το  μυαλό  του  για  τα  ιερά πράγματα, αυτό είναι απόδειξη ότι δεν είναι δικοί του, αλλά έρχονται απ' έξω. Εγώ πάλι στενοχωριόμουν. Έφευγα, πήγαινα στο παρεκκλήσι του Τιμίου Προδρόμου να προσευχηθώ, και ευωδίαζε  ή  εικόνα  του,  όταν  προσκυνούσα.  Όταν  μού  έρχονταν  πάλι  τέτοιοι  λογισμοί, ξαναπήγαινα στο παρεκκλήσι, πάλι ερχόταν μία ευωδία από την εικόνα! Μια μέρα την ώρα της Θείας Λειτουργίας, στο Τρισάγιο, έψελνα κι εγώ σιγανά το Άγιος ό Θεός. τού Νηλέως. Τότε βλέπω να  μπαίνει  από  την  πόρτα  της  Λιτής ένα  θηρίο  μεγάλο,  φοβερό,  με  σκυλήσιο  κεφάλι.  Πετούσε φλόγες  από  το  στόμα και  από  τα  μάτια  του!  Γυρίζει  και  μού  δίνει  δυο  μούντζες,  γιατί έψαλλα  το Άγιος ό Θεός. Κοιτάζω δίπλα μου, μήπως το είδε και κάποιος άλλος, κανείς δεν το είχε δει. Μετά  είπα  στον  πνευματικό:  ¨αυτό  και  αυτό  συνέβη.  ¨Να,  τον  είδες;  μού  είπε  ό πνευματικός, αυτός είναι. Τώρα ησύχασες;

- Ό άνθρωπος, Γέροντα, καταλαβαίνει πάντοτε αν ένας λογισμός είναι βλάσφημος;

- Αν  το  μυαλό  πού  τού  έδωσε  ό  Θεός  το  δουλεύει,  τότε  καταλαβαίνει.  Π.χ.  μού  λένε  μερικοί: ¨Γέροντα, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει κόλαση; Εμείς στενοχωριόμαστε να υπάρχει άνθρωπος στην φυλακή,  πόσο  μάλλον  στην  κόλαση.  Αυτό  όμως  είναι  βλασφημία,  γιατί  έτσι παρουσιάζονται  ότι είναι  πιο  δίκαιοι  από  τον  Θεό.  Ό  Θεός  ξέρει  τί  κάνει.  Θυμάστε  ένα περιστατικό  πού  αναφέρει  ό  Άγιος  Γρηγόριος ο Διάλογος; Κάποτε ό επίσκοπος Φουρτουνάτος έδιωξε  ένα  δαιμόνιο  από  μια  δαιμονισμένη.  Το  δαιμόνιο  μετά  γύριζε  μέσα  στην πόλη  σαν  ένας φτωχός  άνθρωπος  και κατηγορούσε  τον  επίσκοπο.  ¨Ό  άσπλαχνος  με  έδιωξε, φώναζε.  ¨Βρέ,  να πάρει ή ευχή, του λέει κάποιος, γιατί σε έδιωξε; Πώς το έκανε αυτό; Πέρνα μέσα στο δικό μου σπίτι. Πέρασε μέσα ό διάβολος. Σε λίγο του λέει: ¨Κρυώνω. ρίξε ξύλα στο τζάκι. Ρίχνει εκείνος ξύλα στο τζάκι, βάζει κούτσουρα, δώσ' του φωτιά. Και τελικά, αφού έγινε καλό καμίνι, μπαίνει ό διάβολος στο παιδί του και το καημένο δαιμονίσθηκε και πήδηξε στην φωτιά και κάηκε. Τότε κατάλαβε εκείνος τί έδιωξε ό επίσκοπος και τί δέχτηκε αυτός. Για να τον διώξει ό επίσκοπος Φουρτουνάτος, κάτι ήξερε.

Από που προέρχονται οι βλάσφημοι λογισμοί

- Γέροντα, να μας λέγατε κάτι για την καλή αδιαφορία.

- Ή καλή αδιαφορία χρειάζεται σε έναν υπερευαίσθητο πού τον ταλαιπωρεί το ταγκαλάκι με διάφορους λογισμούς. Τότε καλό είναι να γίνει λίγο αναίσθητος, με την καλή έννοια, και να μη λεπτολογεί μερικά πράγματα. Η, ακόμη, χρειάζεται για κάποιον πού μπορεί σε πολλά να είναι αδιάφορος, άλλα σε κάτι να του έχει δημιουργήσει ό πειρασμός μια υπερευαισθησία, για να τον αχρηστέψει. Τότε  για ένα διάστημα θα  τον βοηθήσει ή  καλή αδιαφορία. Θέλει όμως παρακολούθηση. Πρέπει να λέει τον λογισμό του και να παρακολουθείται από τον πνευματικό, αλλιώς  μπορεί  σιγά-σιγά  να  τα  πάρει  όλα  σβάρνα  και  να  φθάση  στην  άλλη  άκρη,  να  γίνει τελείως αδιάφορος.

- Γέροντα, γιατί, όταν πέφτω στην λύπη, έχω βλάσφημους λογισμούς;

- Κοίταξε να δεις τί γίνεται. Όταν το ταγκαλάκι σε βλέπει λυπημένη, το εκμεταλλεύεται και σου δίνει μια κοσμική καραμέλα, έναν αμαρτωλό λογισμό. Αφού πέσεις την πρώτη φορά, μετά σε οδηγεί σε μεγαλύτερη στενοχώρια και δεν έχεις την δύναμη να  αντίδρασης. Γι' αυτό δεν πρέπει να μένεις ποτέ σε κατάσταση λύπης, άλλα να κάνης κάτι πνευματικό πού θα σε βοηθήσει να βγεις από αυτήν την κατάσταση.

- Γέροντα, πολύ παιδεύομαι με κάτι λογισμούς...

- Είναι του πειρασμού. Ειρήνευε και  μην τους ακούς. Εσύ είσαι ευαίσθητη. Ό διάβολος εκμεταλλεύεται την ευαισθησία σου, σε κάνει να λεπτολογείς μερικά πράγματα, κολλάει το μυαλό σου εκεί και βασανίζεσαι άδικα. Μπορεί να σου φέρει άσχημους λογισμούς λ.χ. για την  Γερόντισσα  ή  και  για  μένα  τον  ίδιο.  Μην  τους  δίνης  σημασία.  Ένας βλάσφημος λογισμός,  αν  του  δώσεις  λίγη  σημασία,  μπορεί  να  σε  ταλαιπωρήσει,  να  σε  τσακίσει.  Σου χρειάζεται λίγη καλή αδιαφορία. Με βλάσφημους λογισμούς  βασανίζει  ό  διάβολος συνήθως  τους  πολύ  ευλαβείς  και  πολύ ευαίσθητους. Μεγαλοποιεί την πτώση τους, για να τους θλίβει, και εάν δεν κατορθώσει να τους φέρει σε απόγνωση, ώστε να αυτοκτονήσουν,  προσπαθεί  τουλάχιστον  να  τους  τρελάνει  και  να  τους αχρηστέψει. Και εάν δεν μπόρεση να κάνη ούτε και αυτό, τον ευχαριστεί να τους φέρει έστω μία μελαγχολία. Είχα  συναντήσει  κάποιον  πού  συνέχεια  έφτυνε.  Μου  λένε:  ¨Δαιμόνιο έχει.  ¨Δεν κάνουν  έτσι,  τους  λέω,  όταν  έχουν δαιμόνιο. Όπως διαπίστωσα μετά, αυτός ό καημένος  δεν είχε φταίξει σε τίποτε, ώστε να δαιμονισθεί. Είχε μεγαλώσει ορφανός και είχε μια ευαισθησία. είχε και αριστερό λογισμό και λίγη φαντασία, πού τα καλλιέργησε ό διάβολος και του έφερνε βλάσφημους  λογισμούς.  Όταν  λοιπόν  του  έφερνε  ό  διάβολος  τέτοιους  λογισμούς,  αυτός αντιδρούσε, τιναζόταν, έφτυνε τους βλάσφημους λογισμούς. Ό  άλλος  πού  έβλεπε  αυτήν  την  σκηνή νόμιζε ότι είχε δαιμόνιο. Να έχει ό καημένος μια ευαισθησία, να φτύνει τους βλάσφημους λογισμούς καινά  του  λένε:  ¨Έχεις  δαιμόνιο!  Οι  βλάσφημοι  λογισμοί  έρχονται  πολλές  φορές  και  από φθόνο του διαβόλου. Καμιά φορά μάλιστα μετά από αγρυπνία, όταν κανείς είναι πτώμα από την  κούραση  και  δεν  μπορεί  να  αντίδραση,  του  φέρνει  ό  κακούργος  διάβολος  βλάσφημους λογισμούς και έπειτα, για να τον μπλέξει ή για να τον ρίξει στην απόγνωση, αρχίζει να του λέει: ¨Τέτοιους  λογισμούς  ούτε  ό  διάβολος  δεν  φέρνει!  Τώρα  δεν  θα  σωθείς....  Ακόμη  και  για  το Πανάγιο  Πνεύμα  μπορεί  να  του  φέρει  βλάσφημους  λογισμούς  και  μετά  να  του  πει  ότι  αυτή  ή αμαρτία δεν συγχωρείται κ.λπ.

- Γέροντα, μπορεί να έρθει εξ αιτίας μας ένας βλάσφημος λογισμός;

- Ναι,  μπορεί  και  ό  ίδιος  ό  άνθρωπος  να  δώσει αφορμή.  Όταν δεν υπάρχει ευαισθησία, οι βλάσφημοι λογισμοί είναι από υπερηφάνεια, από κατάκριση κ.λπ. Γι' αυτό, όταν κάνετε άσκηση και έχετε λογισμούς απιστίας, βλάσφημους, να ξέρετε ότι ή άσκηση γίνεται με υπερηφάνεια. Σκοτίζεται  ό  νους από την υπερηφάνεια, αρχίζει  ή  απιστία,  και απογυμνώνεται ό άνθρωπος από την  Χάρη  του  θεού.  Ή όταν  κανείς  ασχολείται  με δογματικά  θέματα,  χωρίς  να  έχει  τέτοιες προϋποθέσεις, μετά έχει βλάσφημους λογισμούς.

Περιφρόνηση στους βλάσφημους λογισμούς

- Γέροντα, ό Άββάς Ισαάκ λέει ότι νικάμε τα πάθη διά της ταπεινώσεως, και όχι διά της περιφρονήσεως.. Ή περιφρόνηση ενός πάθους και ή περιφρόνηση των βλάσφημων λογισμών είναι το ίδιο;

- Όχι, ή περιφρόνηση ενός πάθους έχει υπερηφάνεια, αυτοπεποίθηση και, το χειρότερο, δικαιολογία. Δικαιολογείς δηλαδή τον εαυτό σου και δεν δέχεσαι το πάθος σου. Είναι σαν να λες: ¨δεν είναι δικό μου αυτό το πάθος, δεν έχει σχέση μ' εμένα, και δεν αγωνίζεσαι να απαλλαγής από αυτό. Τους βλάσφημους λογισμούς όμως πρέπει να τους περιφρονούμε, γιατί, όπως είπα, δεν είναι δικοί μας, άλλα του διαβόλου.

- Όταν υποκρίνεται κανείς μπροστά στους άλλους ότι έχει ένα πάθος, π.χ. όταν κάνη τον γαστρίμαργο, εμπαίζει τον διάβολο;

-Τότε υποκρίνεται με την καλή υποκρισία. δεν είναι ότι εμπαίζει τον διάβολο. Εμπαίζεις τον διάβολο, όταν σού φέρνει βλάσφημους λογισμούς κι εσύ ψάλλεις.

- Γέροντα, πώς να διώξω έναν βλάσφημο λογισμό την ώρα της ακολουθίας;

- Με την ψαλτική. ­Ανοίξω το στόμα μου..... Δεν ξέρεις μουσικά; Να μην τον ξεσκαλίζεις. Περιφρόνησε τον. Όταν συζητάει κανείς τέτοιους λογισμούς την ώρα της προσευχής, είναι σαν να ξεσκαλίζει ό στρατιώτης μια χειροβομβίδα την ώρα πού δίνει αναφορά.

- Και αν επιμένει;

- Αν επιμένει,  να ξέρης ότι κάπου  μέσα σου έχει ένα στέκι. Τέλεια λύση: ή περιφρόνηση στον διάβολο, διότι αυτός κάνει το φροντιστήριο τής πονηριάς. Καλύτερα εκείνη την ώρα να μη λέμε ούτε την ευχή, γιατί δείχνουμε ότι μας απασχολεί το θέμα, και ο διάβολος στοχεύει στο αδύνατο  σημείο  και  μας  βομβαρδίζει  συνέχεια  με  βλάσφημους  λογισμούς.  Καλύτερα  να ψέλνουμε. Βλέπεις, και τα μικρά παιδιά, όταν θέλουν να περιφρονήσουν κάποιο παιδί πού τα μιλάει, λένε ¨τραλαλά, τραγουδάνε. Το ίδιο να κάνουμε και εμείς στον διάβολο. Θα ψέλνουμε όμως,  δεν  θα  τραγουδάμε.  Ή  ψαλμωδία  είναι  προσευχή  στον  Θεό,  αλλά  και  περιφρόνηση  στον διάβολο. Όποτε, την τρώει και από 'δω ό πονηρός, την τρώει και από 'κει, και θα σκάση.

- Όταν είμαι έτσι, Γέροντα, δεν μπορώ να ψάλλω, δυσκολεύομαι ακόμη και να πάω να κοινωνήσω.

- Αυτό  είναι  πολύ  επικίνδυνο!  Σου  κάνει  αποκλεισμό  το  ταγκαλάκι!  Να  πηγαίνεις  να ψάλλεις,  να  κοινωνάς,  γιατί  δεν  είναι  δικοί  σου  αυτοί  οι  λογισμοί.  Μόνο  σ'  αυτό  να  μου κάνης υπακοή. να ψάλλεις ένα ­Άξιον εστίν., για να πάρει τα ναύλα του το ταγκαλάκι και να φύγει.  Δεν  σου  είχα  πει  για  ένα  καλογέρι;  Είχε  έρθει  δώδεκα  χρόνων  στο  Άγιον  Όρος.  Ήταν ορφανό, είχε χάσει την στοργή από την σαρκική του μάνα και είχε δώσει όλη του την αγάπη στην Παναγία. Την αισθανόταν σαν μάνα του. Να έβλεπες με τί ευλάβεια προσκυνούσε τις εικόνες!  Ύστερα  ό  πειρασμός  εκμεταλλεύτηκε  αυτήν  την  αγάπη  και  τού  έφερε  βλάσφημους λογισμούς. Το καημένο δεν πήγαινε ούτε να προσκύνηση τις εικόνες. Το έμαθε ό Γέροντας του, το πήρε  από  το  χέρι  και  το  έβαλε  να  άσπασθή  την  εικόνα  της  Παναγίας  και  τού  Χριστού  στο πρόσωπο, στα χέρια, και αμέσως  ό  διάβολος  έφυγε.  Είναι  κατά  κάποιον  τρόπο  αναίδεια να άσπασθής στο πρόσωπο την Παναγία και τον Χριστό,  άλλα  αυτό  το  έκανε  ο Γέροντας,  για  να διώξει τους λογισμούς πού είχε το καλογέρι.

Πότε φταίμε για τους βλάσφημους λογισμούς

- Γέροντα, όταν έχω προσβολή βλάσφημου λογισμού χωρίς συγκατάθεση δική μου, φταίω;

- Αν στενοχωρηθείς και δεν τον δεχτείς, δεν είναι τίποτε.

- Γέροντα, πότε φταίει κανείς για έναν βλάσφημο λογισμό;

- Αν  δεν  στενοχωριέται  πού  έχει  τέτοιον  λογισμό  και  κάθεται  και  τον  συζητάει,  τότε φταίει.  Και  όσο θα  δέχεται  τους  βλάσφημους  λογισμούς,  τόσο  θα  δέχεται  την  ταραχή  τού διαβόλου. Γιατί, όταν του περνά ένας βλάσφημος λογισμός και τον εξετάζει και τον συζητάει με το μυαλό του, δέχεται έναν μικρό δαιμονισμό.

- Και πώς θα φύγουν, Γέροντα, τέτοιοι λογισμοί;

- Αν  στενοχωριέται  κάποιος,  όταν  του  έρχονται  τέτοιοι  λογισμοί  και  δεν  τους  συζητάει, θα  κόβονται  μόνοι  τους,  γιατί  δεν  θα  τροφοδοτούνται.  Δένδρο  πού  δεν  ποτίζεται,  θα ξεραθεί.  Από  την στιγμή  όμως  πού  κάποιος  ευχαριστηθεί  μ'  αυτούς,  έστω  και  λίγο,  τους τρέφει, ποτίζεται ό παλαιός άνθρωπος και δύσκολα θα ξεραθούν.

- Γέροντα, μερικές φορές δέχομαι τους βλάσφημους λογισμούς, συγκατατίθεμαι, και μετά το καταλαβαίνω, άλλα δεν μπορώ να τους διώξω.

- Εσύ ξέρεις τί παθαίνεις; Κάποια στιγμή έχεις άλλου τον νου σου, είσαι αφηρημένη και χαζεύεις με ανοιχτό το στόμα. Έρχεται τότε το ταγκαλάκι, σού ρίχνει μέσα μια καραμέλα κι εσύ  αρχίζεις να  την  πιπιλίζεις.  Νιώθεις  την  γεύση  της  και  μετά  δυσκολεύεσαι  να  την πετάξεις. Πρέπει, μόλις σε γλυκάνει λίγο, αμέσως να την πετάξεις.

- Και όταν, Γέροντα, περνά ένας βλάσφημος λογισμός, τον δέχομαι λίγο και μετά τον διώχνω;

- Τότε είναι σαν να σού έδωσε ό διάβολος μια καραμέλα, την πιπίλισες λίγο και μετά την έφτυσες.  Πρέπει  να  την  φτύσεις  αμέσως.  Διαφορετικά,  στην  αρχή  θα  σε  ξεγελάσει  με  μια καραμέλα και ύστερα θα σε ποτίζει φαρμάκι και θα σε κοροϊδεύει.

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

ΛΟΓΟΙ Γ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"

ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2001