Η αναγκαιότητα της θρησκευτικής παιδείας
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ESOS
*Του Τριαντάφυλλου Σερμέτη
Με αφορμή το ζήτημα που ανέκυψε για το μάθημα των Θρησκευτικών αναδεικνύεται για μία ακόμη φορά ότι η ελληνική κοινωνία δεν βιώνει κρίση αλλά παρακμή πνευματική. Δεν διαχωρίζεται η θρησκεία, που αφορά στα τυπικά του ιερατείου, από τη Θεολογία που αποτελεί το θεωρητικό βραχίωνα της εξήγησης των θρησκειών και θέτει υπαρξιακά ζητήματα. Άναρθρες κραυγές αποσπασματικών σκέψεων εκφράζονται στο δημόσιο διάλογο, αναλόγως με τις ιδεολογικές εμμονές του καθενός. Αντιπαρατίθενται από τη μία ο φιλελευθερισμός, αριστερός και δεξιός, που αποτελούν τη διαφορετική όψη του ίδιου νομίσματος και από την άλλη ο πατροπαράδοτος εκκλησιαστικός εθνικιστικός και φασιστικός λόγος. Ο σκοταδισμός και από τις δύο πλευρές είναι εμφανής.
Συζητάμε για το μάθημα των Θρησκευτικών, εδώ στην Ελλάδα, χωρίς να μας απασχολεί τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, γιατί ίσως κάποιοι θεωρούν δεδομένο ότι τα Θρησκευτικά δεν διδάσκονται. Είναι δεδομένο ότι τα Θρησκευτικά διδάσκονται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, εκτός από τη Γαλλία από το 1905. Και εκεί, όμως, τα τελευταία χρόνια γίνεται μια δημόσια συζήτηση για επαναφορά των θρησκευτικών, εξαιτίας του ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στη γαλλική κοινωνία κατανόησης συμπεριφορών από άλλες εθνότητες λόγω του θρησκεύματός τους .
Γενικά στην Ευρώπη, πέρα από τις μικρές διαφοροποιήσεις σε κάθε χώρα, διδάσκονται με δύο τρόπους:
Στην πρώτη περίπτωση το μάθημα είναι ομολογιακό. Και σε αυτούς που δεν θέλουν να το διδάσκονται υποχρεωτικά διδάσκεται, επίσης από θεολόγους, κάτι παρεμφερές: ή Θρησκειολογία ή Ηθική ή Φιλοσοφία.
Στη δεύτερη περίπτωση το μάθημα είναι πιο ανοιχτό, μη ομολογιακό και το διδάσκονται όλοι οι μαθητές. Κοινή συνισταμένη είναι η υποχρεωτικότητα του μαθήματος με επιλογές στον τρόπο διδασκαλίας.
Ένα σχολείο αυθεντικό και νηφάλιο οφείλει να παρέχει στο μαθητή πρόσβαση στην κατανόηση του κόσμου. Διαφορετικά θα γίνει όλο και πιο αισθητή η απειλή μιας συλλογικής λήθης, μιας ρήξης στην αλυσίδα της εθνικής και ευρωπαϊκής μνήμης, όπου ο εκλιπών κρίκος της θρησκευτικής πληροφόρησης θα καταστήσει ακατανόητες τις συμπεριφορές άλλων λαών. Επομένως, δεν τίθεται το ζήτημα να διαφυλάξουμε τα θρησκευτικά στο σχολείο, αλλά να εφοδιάσουμε τους μαθητές με τις πανοπλίες εκείνες που θα τους προφυλάξουν από το διθέσιο άρμα της κατανάλωσης-επικοινωνίας, ώστε να παραμείνουν πλήρως πολιτισμένοι, διασφαλίζοντας το δικαίωμά τους στην ελεύθερη άσκηση της κρίσης τους.
*Θεολόγος-Φιλόλογος
Υπ Δρ. Φιλοσοφίας
Βλ. Ρεζίς Ντεμπρέ, Η διδασκαλία της θρησκείας στο ουδετερόθρησκο σχολείο, Εκδ. Εστία, Αθήνα 2004. Ο Ρεζίς Ντεμπρέ είναι θεωρητικός του μαρξισμού, ήρθε από πολύ νέος σε επαφή με τους Kάστρο, Γκεβάρα, Aλιέντε και Mιτεράν. Ένα εγκωμιαστικό του άρθρο για την Kούβα στάθηκε η αφορμή, πριν από περίπου τριάντα χρόνια, να επισκεφθεί τη χώρα έπειτα από πρόσκληση του Φιντέλ Kάστρο. Eκεί γνωρίστηκε με τον Tσε Γκεβάρα και πέρασε δέκα χρόνια στη Λατινική Αμερική πολεμώντας στο πλευρό του. Στη Bολιβία συνελήφθη από τις Αρχές και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλακή.
Μικρό παιδάκι, πόσο με βοηθούσε που πήγαινα στην Εκκλησία! Είχαμε καλό
δάσκαλο στο Δημοτικό και μας βοηθούσε και αυτός. Μας μάθαινε εθνικά
άσματα και εκκλησιαστικούς ύμνους.
Στην Εκκλησία τις Κυριακές ψάλλαμε την Δοξολογία, «Ταις πρεσβείες....», «Άγιος ο Θεός», το Χερουβικό.
Με αφορμή το ζήτημα που ανέκυψε για το μάθημα των Θρησκευτικών αναδεικνύεται για μία ακόμη φορά ότι η ελληνική κοινωνία δεν βιώνει κρίση αλλά παρακμή πνευματική. Δεν διαχωρίζεται η θρησκεία, που αφορά στα τυπικά του ιερατείου, από τη Θεολογία που αποτελεί το θεωρητικό βραχίωνα της εξήγησης των θρησκειών και θέτει υπαρξιακά ζητήματα. Άναρθρες κραυγές αποσπασματικών σκέψεων εκφράζονται στο δημόσιο διάλογο, αναλόγως με τις ιδεολογικές εμμονές του καθενός. Αντιπαρατίθενται από τη μία ο φιλελευθερισμός, αριστερός και δεξιός, που αποτελούν τη διαφορετική όψη του ίδιου νομίσματος και από την άλλη ο πατροπαράδοτος εκκλησιαστικός εθνικιστικός και φασιστικός λόγος. Ο σκοταδισμός και από τις δύο πλευρές είναι εμφανής.
Συζητάμε για το μάθημα των Θρησκευτικών, εδώ στην Ελλάδα, χωρίς να μας απασχολεί τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, γιατί ίσως κάποιοι θεωρούν δεδομένο ότι τα Θρησκευτικά δεν διδάσκονται. Είναι δεδομένο ότι τα Θρησκευτικά διδάσκονται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, εκτός από τη Γαλλία από το 1905. Και εκεί, όμως, τα τελευταία χρόνια γίνεται μια δημόσια συζήτηση για επαναφορά των θρησκευτικών, εξαιτίας του ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στη γαλλική κοινωνία κατανόησης συμπεριφορών από άλλες εθνότητες λόγω του θρησκεύματός τους .
Γενικά στην Ευρώπη, πέρα από τις μικρές διαφοροποιήσεις σε κάθε χώρα, διδάσκονται με δύο τρόπους:
Στην πρώτη περίπτωση το μάθημα είναι ομολογιακό. Και σε αυτούς που δεν θέλουν να το διδάσκονται υποχρεωτικά διδάσκεται, επίσης από θεολόγους, κάτι παρεμφερές: ή Θρησκειολογία ή Ηθική ή Φιλοσοφία.
Στη δεύτερη περίπτωση το μάθημα είναι πιο ανοιχτό, μη ομολογιακό και το διδάσκονται όλοι οι μαθητές. Κοινή συνισταμένη είναι η υποχρεωτικότητα του μαθήματος με επιλογές στον τρόπο διδασκαλίας.
Ένα σχολείο αυθεντικό και νηφάλιο οφείλει να παρέχει στο μαθητή πρόσβαση στην κατανόηση του κόσμου. Διαφορετικά θα γίνει όλο και πιο αισθητή η απειλή μιας συλλογικής λήθης, μιας ρήξης στην αλυσίδα της εθνικής και ευρωπαϊκής μνήμης, όπου ο εκλιπών κρίκος της θρησκευτικής πληροφόρησης θα καταστήσει ακατανόητες τις συμπεριφορές άλλων λαών. Επομένως, δεν τίθεται το ζήτημα να διαφυλάξουμε τα θρησκευτικά στο σχολείο, αλλά να εφοδιάσουμε τους μαθητές με τις πανοπλίες εκείνες που θα τους προφυλάξουν από το διθέσιο άρμα της κατανάλωσης-επικοινωνίας, ώστε να παραμείνουν πλήρως πολιτισμένοι, διασφαλίζοντας το δικαίωμά τους στην ελεύθερη άσκηση της κρίσης τους.
*Θεολόγος-Φιλόλογος
Υπ Δρ. Φιλοσοφίας
Βλ. Ρεζίς Ντεμπρέ, Η διδασκαλία της θρησκείας στο ουδετερόθρησκο σχολείο, Εκδ. Εστία, Αθήνα 2004. Ο Ρεζίς Ντεμπρέ είναι θεωρητικός του μαρξισμού, ήρθε από πολύ νέος σε επαφή με τους Kάστρο, Γκεβάρα, Aλιέντε και Mιτεράν. Ένα εγκωμιαστικό του άρθρο για την Kούβα στάθηκε η αφορμή, πριν από περίπου τριάντα χρόνια, να επισκεφθεί τη χώρα έπειτα από πρόσκληση του Φιντέλ Kάστρο. Eκεί γνωρίστηκε με τον Tσε Γκεβάρα και πέρασε δέκα χρόνια στη Λατινική Αμερική πολεμώντας στο πλευρό του. Στη Bολιβία συνελήφθη από τις Αρχές και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλακή.
Γέροντας Παΐσιος - Απομακρύνουν τα παιδιά από την Εκκλησία
Στην Εκκλησία τις Κυριακές ψάλλαμε την Δοξολογία, «Ταις πρεσβείες....», «Άγιος ο Θεός», το Χερουβικό.
- Και τα κοριτσάκια ψάλλανε;
- Ναι, όλα μαζί τα παιδιά. Παλιά, η Εκκλησία ήταν δίπλα στο σχολείο και παίζαμε γύρω από την Εκκλησία, στην αυλή της. Μας πήγαιναν στην Εκκλησία οι δάσκαλοι στις γιορτές, και ας χάναμε κανένα μάθημα.
Προτιμούσε ο δάσκαλος να χάση μια ώρα, για να λειτουργηθούν τα παιδιά. Έτσι τα παιδιά διδάσκονταν, αγιάζονταν, γίνονταν αρνάκια. Είχαμε και έναν δάσκαλο Εβραίο, αλλά θρησκευτικά δεν μας δίδασκε,ερχόταν μια δασκάλα και μας έκανε θρησκευτικά. Παρ’ όλο όμως που ήταν Εβραίος, μας πήγαινε μέχρι την Εκκλησία. Και στην Εκκλησία όλα τα παιδιά στεκόμασταν όρθια, ήσυχα.
Και βλέπω σήμερα που απομακρύνουν τα παιδιά από την Εκκλησία, πως έχουν αγριέψει! Ενώ στην Εκκλησία το παιδάκι θα ηρεμήσει, θα γίνει καλό παιδί, γιατί δέχεται την ευλογία του Θεού, αγιάζεται. Δεν τα αφήνουν να πηγαίνουν στην Εκκλησία, για να μην επηρεασθούν από τα πνευματικά! Από τις άλλες ανοησίες όχι μόνον δεν τα απομακρύνουν, αλλά τους τις διδάσκουν κιόλας! Μα δεν καταλαβαίνουν ότι ταπαιδάκια, αν επηρεασθούν, ας υποθέσουμε, από την Εκκλησία, από την θρησκεία, στο κάτω-κάτω δεν θα κάνουν αταξίες, θα είναι φρόνιμα, θα έχουν επιμέλεια στα μαθήματά τους, δεν θα είναι ζαλισμένα
όπως τώρα. Μέχρι να μεγαλώσουν, και στα θέματα τα εθνικά θα είναι σωστά τοποθετημένα, δεν θα μπλέξουν με παρέες, με ναρκωτικά, να αχρηστευθούν. Όλα αυτά δεν θα είναι μια προϋπόθεση να γίνουνκαλοί άνθρωποι; Αυτό τουλάχιστον δεν το αναγνωρίζουν; Δεν το σέβονται;
Αλλά σκοπός τους τώρα είναι να απομακρύνουν τα παιδιά από την Εκκλησία. Τα δηλητηριάζουν, τα μολύνουν με διάφορες θεωρίες, κλονίζουν την πίστη τους. Τα εμποδίζουν από το καλό, για να τα αχρηστέψουν. Τα καταστρέφουν από μικρά. Και τα παιδάκια, φυσικά, από αρνάκια γίνονται κατσικάκια. Αρχίζουν μετά να χτυπούν άσχημα και τους γονείς τους και τους δασκάλους και αυτούς που τα
κυβερνούν. Τα κάνουν όλα άνω-κάτω συλλαλητήρια, καταλήψεις, αποχή από τα μαθήματα. Και τελικά, όταν φθάνουν να ξεκοιλιάσουν αυτούς που τα κυβερνούν, τότε θα βάλουν και αυτοί μυαλό.
- Ναι, όλα μαζί τα παιδιά. Παλιά, η Εκκλησία ήταν δίπλα στο σχολείο και παίζαμε γύρω από την Εκκλησία, στην αυλή της. Μας πήγαιναν στην Εκκλησία οι δάσκαλοι στις γιορτές, και ας χάναμε κανένα μάθημα.
Προτιμούσε ο δάσκαλος να χάση μια ώρα, για να λειτουργηθούν τα παιδιά. Έτσι τα παιδιά διδάσκονταν, αγιάζονταν, γίνονταν αρνάκια. Είχαμε και έναν δάσκαλο Εβραίο, αλλά θρησκευτικά δεν μας δίδασκε,ερχόταν μια δασκάλα και μας έκανε θρησκευτικά. Παρ’ όλο όμως που ήταν Εβραίος, μας πήγαινε μέχρι την Εκκλησία. Και στην Εκκλησία όλα τα παιδιά στεκόμασταν όρθια, ήσυχα.
Και βλέπω σήμερα που απομακρύνουν τα παιδιά από την Εκκλησία, πως έχουν αγριέψει! Ενώ στην Εκκλησία το παιδάκι θα ηρεμήσει, θα γίνει καλό παιδί, γιατί δέχεται την ευλογία του Θεού, αγιάζεται. Δεν τα αφήνουν να πηγαίνουν στην Εκκλησία, για να μην επηρεασθούν από τα πνευματικά! Από τις άλλες ανοησίες όχι μόνον δεν τα απομακρύνουν, αλλά τους τις διδάσκουν κιόλας! Μα δεν καταλαβαίνουν ότι ταπαιδάκια, αν επηρεασθούν, ας υποθέσουμε, από την Εκκλησία, από την θρησκεία, στο κάτω-κάτω δεν θα κάνουν αταξίες, θα είναι φρόνιμα, θα έχουν επιμέλεια στα μαθήματά τους, δεν θα είναι ζαλισμένα
όπως τώρα. Μέχρι να μεγαλώσουν, και στα θέματα τα εθνικά θα είναι σωστά τοποθετημένα, δεν θα μπλέξουν με παρέες, με ναρκωτικά, να αχρηστευθούν. Όλα αυτά δεν θα είναι μια προϋπόθεση να γίνουνκαλοί άνθρωποι; Αυτό τουλάχιστον δεν το αναγνωρίζουν; Δεν το σέβονται;
Αλλά σκοπός τους τώρα είναι να απομακρύνουν τα παιδιά από την Εκκλησία. Τα δηλητηριάζουν, τα μολύνουν με διάφορες θεωρίες, κλονίζουν την πίστη τους. Τα εμποδίζουν από το καλό, για να τα αχρηστέψουν. Τα καταστρέφουν από μικρά. Και τα παιδάκια, φυσικά, από αρνάκια γίνονται κατσικάκια. Αρχίζουν μετά να χτυπούν άσχημα και τους γονείς τους και τους δασκάλους και αυτούς που τα
κυβερνούν. Τα κάνουν όλα άνω-κάτω συλλαλητήρια, καταλήψεις, αποχή από τα μαθήματα. Και τελικά, όταν φθάνουν να ξεκοιλιάσουν αυτούς που τα κυβερνούν, τότε θα βάλουν και αυτοί μυαλό.
Πηγή: Από το βιβλίο «Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο» Γέροντος Παΐσιου Αγιορείτου Λόγοι Α’/Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου