Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Γέροντα, ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει ότι η προσευχή είναι «κριτήριον προ κριτηρίου».
– Έτσι είναι.
Όταν ο άνθρωπος προσεύχεται σωστά, τότε η προσευχή είναι «κριτήριον προ κριτηρίου».
Όποιος έχει υγεία πνευματική, όταν πάη να προσευχηθή και αισθανθή την καρδιά του σκληρή, θα εξετάση από που προέρχεται αυτό, για να το διορθώση.
«Γιατί αισθάνομαι έτσι; θα πή.
Μήπως πλήγωσα κάποιον με την συμπεριφορά μου; Μήπως κατέκρινα ή μου πέρασε λογισμός κατακρίσεως και δεν το κατάλαβα; Μήπως μου πέρασε κανένας υπερήφανος λογισμός ή υπάρχει μέσα μου κάποιο θέλημα και δεν με αφήνει να επικοινωνήσω με τον Θεό;».
– Κι άν, Γέροντα, δεν βρίσκη τίποτε;
– Δεν μπορεί· κάτι θα έχη συμβή. Αν ψάξη στο αρχείο
ανακρίνη δηλαδή τον
εαυτό του, θα βρη τον φάκελλο και θα καταλάβη σε τί έφταιξε.
– Να ανακρίνη, Γέροντα, τον εαυτό του ή να εξομολογηθή στον Θεό;
– Τί να εξομολογηθή, αφού δεν ξέρει τί έχει κάνει; Πρώτα πρέπει να ανακρίνη τον εαυτό του. Κι αν δεν βρίσκη τίποτε, τότε να κάνη δυό‐τρείς μετάνοιες, να πέση στα γόνατα και να πή:
«Θεέ μου, πάντως σε κάτι έχω σφάλει.
Φώτισέ με να καταλάβω τί έκανα».
Μόλις το πη αυτό, αμέσως με την ταπείνωση θα φύγη η ομίχλη του πειρασμού και θα βρη την αιτία. Βλέποντας δηλαδή ο Θεός την ταπείνωσή του, στέλνει την Χάρη Του και τον φωτίζει να θυμηθή ακριβώς σε τί έφταιξε, για να τακτοποιηθή.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ ΣΤ’ «Περί Προσευχής»