Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου
Ἡ ψυχή ποὺ συγκινεῖται ἀπὸ τὶς ὀμορφιές τοῦ ὑλικοῦ κόσμου φανερώνει ὅτι ζῆ μέσα τῆς ὁ μάταιος κόσμος, γι' αὐτὸ ἕλκεται ἀπὸ τὴν πλάση καὶ ὄχι ἀπὸ τὸν Πλάστη, ἀπὸ τὸν πηλό καὶ ὄχι ἀπὸ τὸν Θεό. Δὲν ἔχει σημασία ἄν ὁ πηλός αὐτός εἶναι καθαρός καὶ δὲν ἔχη λάσπη ἁμαρτίας. Ἡ καρδιά, ὅταν ἕλκεται ἀπὸ κοσμικές ὀμορφιές, οἱ ὁποῖες δὲν εἶναι ἁμαρτωλές, ἀλλὰ δὲν παύουν νὰ εἶναι μάταιες, νιώθει κοσμική χαρὰ τῆς ὥρας, ἡ ὁποία δὲν ἔχει θεϊκήπαρηγοριά, φτερούγισμα ἐσωτερικό μὲ ἀγαλλίαση πνευματική.
Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἀγαπάη τὴν πνευματική ὡραιότητα, τότε γεμίζει καὶ ὀμορφαίνει ἡ ψυχή του.
Ἄν γνώριζε ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἰδίως ὁ μοναχός, τὴν ἐσωτερική ἀσχήμια του, δὲν θὰ ἐπεδίωκε ἐξωτερικές ὀμορφιές. Μέσα ἡ ψυχή ἔχει τόσους λεκέδες, τόσες μουντζοῦρες, καὶ θὰ κοιτάξουμε λ.χ. τὰ ροῦχα μας; Πλένουμε τὰ ροῦχα μας, τὰ σιδερώνουμε κιόλας καὶ εἴμαστε καθαροί, καὶ μέσα εἴμαστε... μήν τὰ ρωτᾶς!
Γι' αὐτό, ἄν λάβη ὑπ' ὄψιν τοῦ κανεὶς τί πνευματική ἀκαθαρσία ἔχει μέσα του, δὲν θὰ καθήση τόσο σχολαστικά νὰ βγάλη καὶ τὸν παραμικρό λεκέ ἀπὸ τὰ ροῦχα του, γιατί αὐτὰ εἶναι χίλιες φορές καθαρώτερα ἀπὸ τὴν ψυχή του.
Ἀλλά, ἄν δὲν ἔχη ὑπ' ὄψιν τοῦ ὁ ἄνθρωπος τὴν πνευματική σαβούρα ποὺ ἔχει μέσα του, ε, τότε κοιτάζει νὰ βγάλη σχολαστικά καὶ τὸν παραμικρό λεκέ.
Αὐτὸ ποὺ χρειάζεται, εἶναι νὰ στρέψη ὅλη τὴν φροντίδα του στὴν πνευματική καθαρότητα, στὴν ἐσωτερική ὀμορφιά καὶ ὄχι στὴν ἐξωτερική. Τὰ πρωτεῖα νὰ δοθοῦν στὴν ὀμορφιά τῆς ψυχῆς, στὴν πνευματική ὀμορφιά καὶ ὄχι στὶς μάταιες ὀμορφιές, γιατί καὶ ὁ Κύριός μας εἶπε: «Ὅσο ἀξίζει μία ψυχή, δὲν ἀξίζει ὁ κόσμος ὅλος»31.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «ΜὲΠόνο καὶἈγάπη»-36-
31. Βλ. Ματθ.16, 26