Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Γέροντα, μερικοὶ ἄνθρωποι δὲν ξέρουν τί νὰ ποῦν στὴν ἐξομολόγηση.
–Αὐτὸ δείχνει ὅτι δὲν κάνουν λεπτὴ ἐργασία στὸν ἑαυτό τους. Ἂν δὲν κάνουμε λεπτὴ ἐργασία στὸν ἑαυτό μας, τότε καὶ τὰ χοντρὰ μᾶς ξεφεύγουν. Πρέπει νὰ καθαρίσουμε τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας. Ἕνας τυφλὸς δὲν βλέπει τίποτε. Ἕνας ποὺ ἔχει ἕνα μάτι, ἔ, αὐτὸς βλέπει· ἀλλὰ πιὸ καλὰ βλέπει αὐτὸς ποὺ ἔχει καὶ τὰ δυὸ μάτια γερά. Καὶ ἂν ἔχη καὶ τηλεσκόπιο καὶ μικροσκόπιο, θὰ βλέπη καὶ τὰ μακρινὰ καὶ τὰ κοντινὰ πολὺ καθαρά. Ἕνα ξυλόγλυπτο εἰκονάκι λ.χ. μπορῶ νὰ τὸ τελειώσω σὲ τρεῖς ὧρες. Ἂν ὅμως τὸ ἀφήσω λίγες μέρες καὶ τὸ ξαναδῶ, βρίσκω ἀρκετὲς ἐλλείψεις. Τὸ ἴδιο μπορεῖ νὰ τὸ δουλέψω καὶ μιὰ ἑβδομάδα καὶ ἕναν μήνα καὶ δύο χρόνια. Τὸ ἴδιο μπορῶ νὰ τὸ δουλεύω καὶ πέντε χρόνια, ἂν θέλω. Ἀλλὰ μετὰ πρέπει νὰ δουλεύω μὲ φακό. Θέλω νὰ πῶ ὅτι καὶ ἡ πνευματικὴ ἐργασία δὲν ἔχει τελειωμό. Ὅσο προχωράει κανεὶς πνευματικά, καθαρίζουν τὰ μάτια τῆς ψυχῆς του πιὸ πολὺ–πιὸ πολύ, καὶ βλέπει τὰ σφάλματά του ὅλο καὶ μεγαλύτερα, καὶ ἔτσι ταπεινώνεται καὶ ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. Οἱ Ἅγιοι ποὺ ἔλεγαν: «εἶμαι ἁμαρτωλός, ἐλεεινός», τὸ πίστευαν, γιατὶ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς τους εἶχαν γίνει μικροσκόπια. Ὅσο προχωροῦσαν, ἀποκτοῦσαν ἰσχυρότερο μικροσκόπιο καὶ ἔβλεπαν ὅτι εἶναι πιὸ ἁμαρτωλοί.
Νά, τώρα βλέπω μὲ γυμνὸ μάτι τὸ χέρι μου καὶ μοῦ φαίνεται ὄμορφο. Ἂν ὅμως τὸ δῶ μὲ φακό, θὰ δῶ αὐτὲς τὶς τρίχες, ποὺ καλὰ–καλὰ τώρα δὲν τὶς βλέπω, σὰν κυπαρισσάκια! «Βρὲ παιδάκι μου, τί εἶμαι; ἀγριάνθρωπος;», θὰ πῶ.
Ἂν δουλεύετε ἔτσι πνευματικά, θὰ σιχαθῆτε τὸν παλαιὸ ἑαυτό σας.Ὁ παλαιός μας ἄνθρωπος εἶναι ἕνας κακὸς ἐνοικιαστὴς μέσα μας καί, γιὰ νὰ φύγη, πρέπει νὰ γκρεμίσουμε τὸ σπίτι καὶ νὰ ἀρχίσουμε νὰ χτίζουμε τὴν νέα οἰκοδομή, τὸν καινὸ ἄνθρωπο.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-90-

Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου
Γέροντα, ποῦ ὀφείλεται ἡ μελαγχολία ποὺ ἔρχεται πολλὲς φορὲς στὴν ψυχή;
–Ἡ μελαγχολία καὶ τὸ πλάκωμα τῆς ψυχῆς ὀφείλονται συνήθως σὲ τύψεις ἀπὸ εὐαισθησία, καὶ τότε ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται νὰ ἐξομολογηθῆ, γιὰ νὰ μπορέση νὰ βοηθηθῆ ἀπὸ τὸν πνευματικό. Γιατί, ἂν εἶναι εὐαίσθητος, μπορεῖ τὸ σφάλμα ποὺ ἔκανε νὰ εἶναι πολὺ μικρό, ἀλλὰ ὁ ἐχθρὸς διάβολος νὰ τὸ μεγαλοποιῆ· νὰ τοῦ τὸ δείχνη μὲ μικροσκόπιο, γιὰ νὰ τὸν ρίξη στὴν ἀπελπισία καὶ νὰ τὸν ἀχρηστέψη.
Μπορεῖ νὰ τοῦ πῆ λ.χ. ὅτι τάχα στενοχώρησε πολὺ τοὺς ἄλλους, ὅτι τοὺς δυσκόλεψε κ.λπ., καὶ νὰ τὸν κάνη νὰ στενοχωριέται πιὸ πολὺ ἀπὸ ὅσο ἀντέχει. Ἀφοῦ ἐνδιαφέρεται ὁ διάβολος, γιατί δὲν πηγαίνει νὰ πειράξη τὴν συνείδηση ἑνὸς ἀναίσθητου ἀνθρώπου;
Ἀλλὰ τὸν ἀναίσθητο τὸν κάνει νὰ θεωρῆ μηδαμινὸ ἕνα μεγάλο σφάλμα του, γιὰ νὰ μὴν ἔρθη σὲ συναίσθηση.Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ γνωρίση τὸν ἑαυτό του ὅπως εἶναι, καὶ ὄχι ὅπως τὸν παρουσιάζει ὁ ἐχθρὸς διάβολος, διότι αὐτὸς ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸ κακό μας.
Ποτὲ νὰ μὴν ἀπελπίζεται, ἀρκεῖ νὰ μετανοῆ, γιατὶ καὶ οἱ ἁμαρτίες του εἶναι λιγώτερες ἀπὸ τοῦ διαβόλου καὶ ἐλαφρυντικὰ ἔχει, ἐπειδὴ πλάσθηκε ἀπὸ χῶμα καὶ ἀπὸ ἀπροσεξία γλίστρησε καὶ λασπώθηκε.
Γιὰ νὰ γίνη σωστὸς ἀγώνας, πρέπει νὰ γυρίζουμε τὴν ρόδα ἀντίθετα ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ τὴν γυρίζει ὁ διάβολος. Ἂν μᾶς λέη ὅτι εἴμαστε κάτι, νὰ καλλιεργοῦμε τὴν αὐτομεμψία.
Ἂν μᾶς λέη ὅτι δὲν εἴμαστε τίποτε, νὰ λέμε: «Ὁ Θεὸς θὰ μὲ ἐλεήση». Ἔτσι ἁπλὰ ἂν κινῆται ὁ ἄνθρωπος, μὲ ἐμπιστοσύνη καὶ ἐλπίδα στὸν Θεό, μπαίνει στὴν ζωή του ἡ μετάνοια, ἡ ταπείνωση, καὶ ἀνεβαίνει σὲ πνευματικὰ ὕψη.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-90-