Ύμνοι για το Άγιον Όρος σε αφιέρωμα νορβηγικής εφημερίδας

Ύμνοι για το Άγιον Όρος σε αφιέρωμα νορβηγικής εφημερίδας

Παναγιώτης Σαββίδης

«Το Άγιον Όρος είναι το πνευματικό κέντρο της Ορθοδοξίας. Η μοναστική πολιτεία και χερσόνησος της Μακεδονίας είναι ένας βαθύτατα πνευματικός τόπος, πλήρης σημείων και θαυμαστών γεγονότων», αναφέρει η εφημερίδα «Dagen»

Με τίτλο: «Θαύματα στο τελευταίο προπύργιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας», η καθημερινή εφημερίδα «Dagen» της Νορβηγίας, δημοσιεύει πολυσέλιδο αφιέρωμα – ύμνο στη μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους. «Απαράλλακτο για περισσότερα από 1.000 χρόνια. Συχνά απροσπέλαστο στο γενικό κοινό. Το Άγιον Όρος είναι το πνευματικό κέντρο της Ορθοδοξίας. Η μοναστική πολιτεία και χερσόνησος της Μακεδονίας είναι ένας βαθύτατα πνευματικός τόπος, πλήρης σημείων και θαυμαστών γεγονότων», αναφέρει στην εισαγωγή του αφιερώματος ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας Bjørn Olav Hammerstad, επισημαίνοντας με νόημα: 

«Δεν επιχειρούμε με αυτό το αφιέρωμα να τεκμηριώσουμε θαύματα. Διηγούμαστε απλώς, λίγες από τις συγκλονιστικές ιστορίες που συνδέονται με τον βίο της πνευματικής αυτής χερσονήσου».

Η εφημερίδα Dagen κυκλοφορεί από το 1919 στο Μπέργκεν και είναι καθημερινή, ενώ έχει και διαδικτυακή έκδοση. Ο διευθυντής έκδοσης, Vebjørn Selbekk, είναι ένας αφοσιωμένος υπέρμαχος της ελευθερίας του λόγου και ευρέως αναγνωρισμένος δημόσιος συζητητής στην Νορβηγία. 

Τον περασμένο Μάιο ο δημοσιογράφος της εφημερίδας Øystein Lid, ο οποίος είναι Ορθόδοξος, επισκέφτηκε το Άγιον Όρος και κατέγραψε τις εντυπώσεις του, από τις Μονές που επισκέφτηκε, όπου συνάντησε και έναν συμπατριώτη του μοναχό ονόματι Πρόδρομο. 

«Σήμερα η «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους» είναι η μόνη πολιτεία όπου το λάβαρο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας –ο χαρακτηριστικός δικέφαλος αετός- μπορεί ακόμη να ιδωθεί να κυματίζει στον άνεμο, στα άκρα της επίσημης σημαίας» σημειώνει μεταξύ άλλων στο κείμενο του, ο Νορβηγός δημοσιογράφος.

Σήμερα οι Ορθόδοξοι στην Νορβηγία, αγγίζουν τους 18.000 και σε αυτούς περιλαμβάνονται ντόπιοι, Ρώσοι, Σέρβοι κ.α. αλλά και Έλληνες που ζουν και εργάζονται μόνιμα στη χώρα. Το ορθόδοξο ελληνικό ποίμνιο υπάγεται στην μητρόπολη Σουηδίας και Σκανδιναβίας που εδρεύει στην Στοκχόλμη ενώ η Νορβηγική Ορθόδοξη Εκκλησία υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης, μέσω της Εξαρχίας στο Παρίσι.

Ολόκληρο το αφιέρωμα της εφημερίδας «Dagen» για το Άγιον Όρος, έχει ως εξής (ευχαριστούμε τους Oystein Lid και τον Παναγιώτη Παύλο για την μετάφραση):

Το Θαυμαστό Τελευταίο Προπύργιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Στα τέλη Μαΐου χορηγήθηκε σε 10 Νορβηγούς ακρόαση στο Άγιον Όρος, το τελευταίο απομεινάρι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι μοναχοί που διαβιούν εδώ διηγούνται θαυμαστά κι εξαίσια γεγονότα ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής.

Το Αγιον Ορος έχει αποκληθεί ως αυτός ο τόπος στον πλανήτη γη, ο οποίος έχει ελάχιστα αλλάξει στο διάβα των αιώνων. Οι Ορθόδοξοι μοναχοί που διαμένουν εδώ ζουν όπως ακριβώς και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, με προσευχή και εργασία.Έρχονται για να αφιερώσουν την ζωή τους εξ ολοκλήρου στον Θεό και το τελευταίο που επιθυμούν είναι η δύσβατη αυτή χερσόνησος να μετατραπεί σε τουριστική ατραξιόν. Ωστόσο, η μοναστική πολιτεία της βόρειας Ελλάδας ασκεί αξιοσημείωτη έλξη σε ανθρώπους απ᾽ όλο τον κόσμο.

Όταν, το 2009, το διάσημο τηλεοπτικό μαγκαζίνο «60 minutes» του CBS αιτήθηκε άδεια προκειμένου να έρθει και να ετοιμάσει ένα θέμα στο Άγιον Όρος, η απάντηση ήταν κατηγορηματικά αρνητική. Χρειάστηκαν δύο χρόνια διαπραγματεύσεων προτού τελικά ένα από τα Μοναστήρια δώσει θετική απόκριση. Δεν ήταν λοιπόν χωρίς φόβο και ρίγος η στιγμή που ο ρεπόρτερ της «Dagen» πάτησε το πόδι του στη Δάφνη, κι εν συνεχεία στις Καρυές, το διοικητικό κέντρο του Άθωνα, προτού κατευθύνει τα βήματά του προς το αρχαίο μοναστήρι των Ιβήρων.

Το δάσος στις δύο πλευρές του μονοπατιού μοιάζει με ζούγκλα. Άγρια εδώδιμα μπιζέλια, άνηθος και ρίγανη αναπτύσσονται σε διάφορα σημεία. Έξαφνα, διαπιστώνουμε την θαυμάσια ευωδία θυμιάματος – μυρωδιά εύκολα αναγνωρίσιμη από την Ορθόδοξη Θεία Λειτουργία. 

Ωστόσο, είμαστε εδώ, στην μέση του δάσους, και κανείς δεν αιωρεί το θυμιατό...

- Μικρά σημεία και θαυμάσια σαν αυτό συμβαίνουν διαρκώς εδώ στον Άθωνα, λέει ο Παναγιώτης Παύλος, ερευνητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και, επί του παρόντος, ο οδηγός μας εδώ. Δεν είμαστε μακριά από το κελί του Αγίου Παϊσίου (1924-1994), ο οποίος θεωρείται ως ένας από τους πλέον διακεκριμένους πνευματικά άνδρες της μοναστικής χερσονήσου. Ενόσω ζούσε χιλιάδες άνθρωποι έρχονταν να τον επισκεφθούν, διαβαίνοντας αυτό ακριβώς το μονοπάτι. Θεραπεύονταν απ’ όλα τα είδη ασθενειών, απαλλάσσονταν από δαιμονικές δυνάμεις και λάμβαναν πνευματική καθοδήγηση. Λέγεται ότι και η παρουσία του μόνον μπορούσε να μεταβάλλει τις καρδιές των προσκυνητών, οι οποίοι προσέρχονταν να τον συναντήσουν, και να τους ελκύει προς τον Χριστό.

Ο Παναγιώτης ήταν και ο ίδιος ένας από τους πάμπολλους ανθρώπους που ήρθαν να επισκεφθούν το κελί του Αγίου στο δάσος, και είναι φίλος του μοναχού που σήμερα ζει εδώ – του πατρός Αρσενίου.

- Χριστός Ανέστη! αναφωνεί ο Παναγιώτης και σύντομα ένας άνδρας με μακριά γενιάδα εμφανίζεται στην πόρτα της εισόδου. Ο π. Αρσένιος χαιρετά ένθερμα τον παλαιό φίλο του και τους Νορβηγούς με ευγένεια, προτού τους διηγηθεί λίγες από τις πολυάριθμα γεγονότα θαυμαστών σημείων τα οποία έχουν συμβεί ακριβώς εδώ, στο κελλί του. Ένα φαινόμενο το οποίο ο πατήρ Αρσένιος μας αναφέρει, είναι η ικανότητα του Αγίου Παϊσίου να γνωρίζει τί επρόκειτο οι επισκέπτες να τον ρωτήσουν, προτού οι ίδιοι ανοίξουν τα στόματά τους.

- Κάποτε, ήρθε στο Άγιον Όρος ένας δικηγόρος. Δεν πίστευε τις ιστορίες για τον γέροντα Παΐσιο και αποφάσισε να τον θέσει σε δοκιμασία.Σχεδίασε να του συστηθεί ως γιατρός, αντί για δικηγόρος. Όταν έφθασε, λοιπόν, στην είσοδο έτυχε να περιμένει ήδη μια ομάδα 50 ανθρώπων που είχαν όλοι έρθει για να δουν τον Άγιο. Ο Άγιος Παΐσιος άνοιξε την πόρτα, κοίταξε τον δικηγόρο κατάματα και του είπε: ‘Να φύγεις, και να πάρεις και τα ψέμματά σου μαζί σου στην αίθουσα του δικαστηρίου’. Ο άνθρωπος αυτός ποτέ δεν αμφέβαλε ξανά, λέει ο πατήρ Αρσένιος.

Η μορφή της Χριστιανοσύνης που διατηρείται στον Άθωνα έχει μάλλον μοναδική ιστορία. Ύστερα από την πτώση της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στον κατοχικό Μουσουλμανικό στρατό το 1453, το Όρος Άθως κατέστη το τελευταίο απομένον προπύργιο του Imperium Romanum. Ήδη, κατά το έτος 972 είχε εδραιωθεί μια αυτοδιοίκητη μοναστική πολιτεία εντός της αυτοκρατορίας από τον Αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή τον 1ο. Σήμερα, η «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους» είναι η μόνη πολιτεία όπου το λάβαρο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας –ο χαρακτηριστικός δικέφαλος αετός- μπορεί ακόμη να ιδωθεί να κυματίζει στον άνεμο, στα άκρα της επίσημης σημαίας.

Σήμερα το Όρος Άθως θεωρείται ως το πνευματικό κέντρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στα 20 λειτουργικώς ενεργά μοναστήρια του διαμένουν κάπου 2.000 μοναχοί, έχοντας αφιερώσει τις ζωές τους στην προσευχή υπέρ όλου του κόσμου.

– Ο λόγος που βρίσκουν οι μοναχοί πίσω από την μοναστική κλήση τους είναι τα λόγια του Ιησού Χριστού στο Ευαγγέλιο (Κατά Ματθαίον, 19). Αφορούν ένα βίο μοναχικό χάριν της Βασιλείας των Ουρανών, και προσκαλούν τον άνθρωπο να πωλήσει τα υπάρχοντά του, να δωρήσει στους πτωχούς και να ακολουθήσει τον Χριστό, λέει ο πατήρ Γιοχάννες, ο ιερέας της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, στο Όσλο της Νορβηγίας, και πνευματικός οδηγός των μελών της ομάδας.

Κατά την παραμονή μας στο Άγιον Όρος, διαμένουμε είτε σε τρίκλινα, είτε σε τετράκλινα, ή και οκτάκλινα δωμάτια σε διαφορετικά μοναστήρια, και συμμετέχουμε στην καθημερινή ζωή των μοναχών. Οι ακολουθίες στην Εκκλησία αρχίζουν συχνά στις 3 το πρωί, και παρέχονται μόνον δύο γεύματα ημερησίως. Είναι όλα νηστήσιμα και διαρκούν το πολύ πολύ 10 λεπτά.

Οι προσκυνητές έχουν περισσότερο χρόνο για συζήτηση και αλληλογνωριμία. Όλοι τους έχουν Λουθηρανικό υπόβαθρο. Δύο από αυτούς, ο Lars Karlsoen και ο Bjorn Skauen, έχουν υπάρξει ακόμη και ιερείς στην Κρατική Λουθηρανική Εκκλησία της Νορβηγίας. Αρκετοί απ’ αυτούς αναζήτησαν καταφυγή στην Ορθόδοξη Εκκλησία απ’ αυτό που θεωρούν ως αίρεση, μοντερνισμό και παγκόσμια επιρροή εντός του Προτεσταντισμού.

- Συνειδητοποίησα και βίωσα ότι η Νορβηγική κρατική Εκκλησία δεν είχε πλέον χώρο για μένα. Οταν είμαι εδώ στον Άθωνα και βλέπω τον πνευματικό πλούτο της Ορθόδοξης παράδοσης δεν μπορώ να σκεφθώ πώς ο Μαρτίνος Λούθηρος έκανε ένα τέτοιο μεγάλο σφάλμα, να αποδιώξει τον μοναχισμό. Τα μοναστήρια είναι εγγύηση του ορθού δόγματος, και οι μοναχοί είναι υποδείγματα για τους λαϊκούς, στο θέμα της προσευχής και της υπακοής, λέει ο Karlsoen.

– Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα μια Ορθόδοξη Εκκλησία η Θεία Λειτουργία τελείτο σε μια γλώσσα που δεν καταλάβαινα. Ακόμη κι έτσι, την αισθάνθηκα και τα δάκρυα άρχισαν να κυλούν, αναφέρει ο Thorleif Gronnestad.Μετεστράφη στην Ορθοδοξία πριν περισσότερα από 10 χρόνια, και σήμερα διακονεί στο ιερό, στην εκκλησία της γενέτειράς του, στο Sandnes, κοντά στο Stavanger.

Παρόλα αυτά, δεν εξωραΐζουν την κατάσταση στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Σε κάποια μέρη η οργάνωση είναι υποτυπώδης, αλλού υπάρχουν ζητήματα εθνικισμού. Ένας από τους προσκυνητές, ο Dag Markeng, διατυπώνει ένα εντυπωσιακό σχόλιο. 

–Οταν έγινα Ορθόδοξος, το 1983, ο ανάδοχός μου μου είπε κάτι το οποίο έχω διαπιστώσει ότι είναι αληθές. Δεν θα είναι εύκολο να είσαι Ορθόδοξος – αλλά θα έχει αξία.

Ένα από τα πλουσιότερα και πλέον όμορφα μοναστήρια, απ’ όσα επισκεφθήκαμε, λέγεται Βατοπέδι και πρωτοθεμελιώθηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ. Χρυσά νομίσματα, επιχρυσωμένα δισκοπότηρα και θεαματική εκκλησιαστική τέχνη βρίσκονται παντού εδώ. Αλλά το μοναστήρι αυτό είναι και το σπίτι ενός μεγάλου θησαυρού που δεν είναι καμωμένος από χρυσό, αλλά από τρίχες καμήλας –διατηρημένος από τους πρώτους χρόνους της Χριστιανοσύνης. 

–Αυτή είναι η Ζώνη της Παναγίας, λέει ο μοναχός Ευστάθιος. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες και πηγές, η Ζώνη διαφυλάχθηκε στα Ιεροσόλυμα μέχρι το 400 μ.Χ.Αφού υπήρξε για ορισμένα χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, δωρήθηκε στο μοναστήρι του Βατοπεδίου.

- Η Ζώνη αυτή δεν ενήργησε θαύματα μόνον σε μια ορισμένη ιστορική στιγμή, αλλά ενεργεί μέχρι ακριβώς και σήμερα. Κάθε δύο εβδομάδες περίπου, λαμβάνουμε μηνύματα απ’ όλο τον κόσμο, από ανθρώπους που έχουν θεραπευθεί ή βοηθηθεί αφότου κατέφυγαν στην Αγία Ζώνη, διηγείται ο πατήρ Ευστάθιος.

Ο Ορθόδοξος ισχυρίζεται ότι, κατά τον τρόπο με τον οποίο ο Θεός ενήργησε θαύματα ακόμη και διαμέσου των ενδυμάτων του Αποστόλου Πέτρου (Πράξεις των Αποστόλων 19: 12), το ίδιο συμβαίνει και διαμέσου της Ζώνης της Θεοτόκου.Ο πατήρ Ευστάθιος παραπέμπει σε μια σειρά από περίεργες ιστορίες που σχετίζονται με την Ζώνη.Ειδικά, έχουν βοηθηθεί άτεκνα ζευγάρια, ενώ πολλές διαφορετικές παθήσεις έχουν επίσης εξαλειφθεί.

–Ένας Ογκολόγος ήλθε από την Ελβετία για να μας δει και του δώσαμε λίγα μπουκαλάκια με έλαιον. Ο ίδιος δεν πίστευε τις ιστορίες αλλά ήθελε να βεβαιωθεί πειραματικά,καθώς είχε ακούσει για τα γεγονότα αυτά. Εδωσε από το λάδι αυτό σε όλους τους ασθενείς του, οι οποίοι βρίσκονταν σε τελικό στάδιο της νόσου.Ορισμένοι δεν επιβίωσαν, αλλά δύο από αυτούς ιάθηκαν πλήρως. Επέστρεψε πίσω στο μοναστήρι και μας ανέφερε τα σχετικά. Δεν γνωρίζουμε για ποιό λόγο κάποιοι θεραπεύονται και κάποιοι όχι, αλλά χρησιμοποιούμε το έλαιο με πίστη, και βλέπουμε τί ο Θεός θέλει να πράξει, λέει ο πατήρ Ευστάθιος.

Καθένας από τους Νορβηγούς προσκυνητές έλαβε από ένα μπουκαλάκι με έλαιο, και ο πατήρ Γιοχάννες πήρε κάμποσα –για την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Νορβηγία.

Προς το τέλος της παραμονής στο Άγιον Όρος, οι Νορβηγοί άκουσαν μια φήμη για έναν Σκανδιναβό μοναχό σε ένα από τα μοναστήρια τα οποία επισκεπτόμασταν – την Μονή Καρακάλλου. Εχοντας συναντηθεί αποκλειστικά με Έλληνες μοναχούς στον Άθωνα, προξενεί εντύπωση η συνάντηση με έναν μοναχό με λαμπερά γαλανά μάτια και μακριά κόκκινη γενιάδα. Ο πατήρ Πρόδρομος είναι από την Φινλανδία και ομιλεί κάποια Σουηδικά. Καθώς φαίνεται στην συνέχεια, έχει και ο ίδιος Λουθηρανικό υπόβαθρο.

–Πώς έγινες Ορθόδοξος, πάτερ;

–Κάποτε εισήλθα σε μια Ορθόδοξη Εκκλησία και συγκλονίστηκα τόσο από την Λειτουργία που δάκρυα άρχισαν να κυλούν. Αμέσως συνειδητοποίησα ότι ανήκω εδώ, λέει ο μοναχός, αντηχώντας την εμπειρία που πολλοί Νορβηγοί που έχουν μεταστραφεί στην Ορθοδοξία φέρουν εντός τους. Σύντομα, έπειτα από την μεταστροφή του στην Ορθοδοξία πριν από 20 χρόνια, ο πατήρ Πρόδρομος ταξίδεψε στο Άγιον Όρος. Τώρα είναι ο υπεύθυνος του Αρχονταρικίου στο μοναστήρι, κι έπρεπε γι’ αυτό να μάθει να μιλά πολλές γλώσσες.

- Πώς είναι η ζωή εδώ στο μοναστήρι;

- Είναι πολύ καλά. Καθώς η Μονή Καρακάλλου δεν είναι τόσο μεγάλη όσο άλλες (είναι η υπ’ αριθμόν 11 στην εσωτερική ιεραρχία, ανάμεσα στις 20 μονές του Αγίου Όρους), δεν είμαστε εδώ τόσο απασχολημένοι όσο είναι σε άλλες. Επομένως, διαθέτω ικανό χρόνο ώστε να εστιάζω στην προσευχή, λέει ο πατήρ Πρόδρομος, και μας υπενθυμίζει αυτό που πραγματικά έχει σημασία στην ζωή.

http://www.protothema.gr