Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

–Γέροντα, ὁ Ἀββᾶς Ἁλώνιος λέει:
«Ἐὰν θέλῃ ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας γίνεται εἰς μέτρον θεῖον»3.
Τί ἐννοεῖ;
–Ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν θέλει χρόνια. Σὲ ἕνα δευτερόλεπτο μπορεῖ νὰ βρεθῆ κανεὶς ἀπὸ τὴν κόλαση στὸν Παράδεισο, ἂν μετανοήση. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τρεπτός. Μπορεῖ νὰ γίνη ἄγγελος, μπορεῖ νὰ γίνη διάβολος. Πὰ πὰ πά, τί δύναμη ἔχει ἡ μετάνοια! Ἀπορροφᾶ τὴν θεία Χάρη.Ἕναν λογισμὸ ταπεινὸ νὰ φέρη στὸν νοῦ του ὁ ἄνθρωπος, σώθηκε. Ἕναν λογισμὸ ὑπερήφανο νὰ φέρη, ἂν δὲν μετανοήση καὶ τὸν βρῆ ὁ θάνατος, πάει, χάθηκε. Βέβαια, ὁ ταπεινὸς λογισμὸς πρέπει νὰ συνοδεύεται καὶ ἀπὸ τὸν ἐσωτερικὸ ἀναστεναγμό, τὴν ἐσωτερικὴ συντριβή.
Γιατὶ ὁ λογισμὸς εἶναι λογισμός, ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἡ καρδιά. «Ὅλῃ ψυχῇ καὶ διανοίᾳ καὶ καρδίᾳ»4, λέει ὁ ὑμνωδός.
Νομίζω ὅμως ὅτι ὁ Ἀββᾶς ἐδῶ ἐννοεῖ μιὰ πιὸ μόνιμη κατάσταση. Χρειάζεται ἕνα διάστημα, γιὰ νὰ φθάση κανεὶς σὲ καλὴ κατάσταση.
Σφάλλω, μετανοῶ, συγχωροῦμαι αὐτὴν τὴν στιγμή. Ἂν ἔχω ἀγωνιστικὸ πνεῦμα, μπορῶ σιγὰ-σιγὰ νὰ σταθεροποιήσω μιὰ κατάσταση, ἀλλὰ μέχρι τότε ταλαντεύομαι.
Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-92

3Τὸ Γεροντικόν, Ἀββᾶς Ἁλώνιος γ´, σ. 20.
4,Ἀπὸ τὸ τρίτο τροπάριο τῆς ζ´ ὠδῆς τοῦ Μεγάλου Παρακλητικοῦ Κανόνος στὴν Παναγία.