Θεολογία
Η θεολογία του Γέροντα π. Παϊσίου, συνοψιζόταν σε δυο λέξειςː αγάπη και ταπείνωση, [20] προτείνοντας το παράδειγμα του Θεανθρώπου Χριστού. Δίδασκε την πίστη στον Τριαδικό Θεό, την τιμή στη Θεοτόκο Μαρία και τους Αγίους, και το σεβασμό στη διδασκαλία της Αγίας Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας.
Προσεύχονταν μυστικά (Ματθ. 6,5-6) καθημερινά νυχθημερόν στον Χριστό και την Παναγία πολλές ώρες, για όλο τον κόσμο, τους ανθρώπους, ολόκληρη τη φυσική δημιουργία, υπέρ της Ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, προτιμώντας κάποιες φορές να προσεύχεται για τους απόντες από το να ανοίγει την πόρτα της καλύβας του σε παρόντες επισκέπτες, ενώ απέφευγε κάθε εντυπωσιασμό (Ματθ. 4, 5-10).
Όταν για ποιμαντικούς λόγους χρησιμοποιούσε το προορατικό πνευματικό χάρισμα που του είχε χαρίσει ο Θεός, αποκαλύπτοντας κάτι για να βοηθήσει κάποιον, του ζητούσε να μην το πει σε άλλους, (Λουκά 8, 52) γιατί κάθε συμβουλευτικός του λόγος ταίριαζε εξατομικευμένα [21]στο πρόσωπο που είχε μπροστά του. Κάποιοι, δεν το τηρούσαν, κι αυτό τον στενοχωρούσε. Λυπόταν όταν πληροφορούνταν ότι ορισμένοι παρέμεναν στην αποκάλυψη μιας σκέψης τους, ή ενός προτέρου γεγονότος από τη ζωή τους, χωρίς να προχωρήσουν στο σκοπό (Ιω 5, 1-14) που είχε η αποκάλυψη, δηλαδή στην ταπείνωση, τη μετάνοια [22] και την αλλαγή τρόπου ζωής. Συχνά έλεγε σε επισκέπτες που του ανέφεραν προφορικά ή γραπτά, λόγια, που υποτίθεται ότι είχε πει σε άλλους: "εγώ παιδί μου αυτό δεν το έχω πει, πώς τα βγάζουν αυτά".
Μιλούσε εναντίον της θρησκοληψίας και της αναζήτησης θαυμάτων, (Ιω 20,29) ενώ δίδασκε την αδιάλειπτη προσευχή [23], την εν ταπεινώσει μίμηση της ζωής των αγίων και όχι απλά την επίκλησή τους προς το θεαθήναι. Συνιστούσε την ενεργό συμμετοχή στο σώμα της εκκλησίας με αγάπη, προσευχή, ταπείνωση, προσωπική πνευματική άσκηση [23][22] και σεβασμό στο Συνοδικό Σύστημα της Εκκλησίας, χωρίς επιδίωξη συμφερόντων, δύναμης ή επιρροής. Συνιστούσε να υπάρχει θάρρος ομολογίας της πίστης με διάκριση[24] και σύνεση [25] στις πράξεις και συμπεριφορές των πιστών, ώστε να μην δίνονται αφορμές για ευτελισμό (Α’ Κορ. 1, 17) της διδασκαλίας του Χριστού και της Εκκλησίας. Έλεγε συχνά στους επισκέπτες του προσκυνητές, ότι "το μεγαλύτερο θαύμα είναι η ταπείνωση (Λουκ. 18, 10-14) σύμφωνα με το παράδειγμα του Χριστού (Φιλιπ. 2,7) και η μετάνοια" (Ματθ. 4, 17).
Mιλούσε με λόγια απλά, με αγάπη, και βαθιά κατανόηση του άλλου, κοιτάζοντας στα μάτια τον συνομιλητή του, με βλέμμα φωτεινό, ειρηνικό και πρόσχαρο, προσφέροντάς του λουκουμάκι και δροσερό νερό, στο λιτό "καθιστικό" από κούτσουρα κυπαρισσιού, έξω από το φτωχικό κελί του στην "Παναγούδα" [26] στις Καρυές Αγίου Όρους, το οποίο ανακαινίστηκε μετά την κοίμησή του.
https://el.wikipedia.org
