Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Ἡ παρρησία διώχνει τὴν εὐλάβεια.

–Γέροντα, ἡ παρρησία ἀπὸ ποῦ προέρχεται;

–Ἀπὸ τὸ Παρίσι... Ἡ παρρησία εἶναι ἀναίδεια καὶ διώχνει μακριά τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ σάν τὸν καπνό ποὺ βάζουμε στὶς μέλισσες, γιὰ νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ τὴν κυψέλη.

–Γέροντα, πῶς θὰ ἀποφύγω τὴν παρρησία;

–Νὰ νιώθεις τὸν ἑαυτό σου κάτω ἀπὸ ὅλους. Χρειάζεται ταπείνωση πολλή. Σάν μικρότερη ποὺ εἶσαι, νὰ ἔχης σὲ ὅλες τὶς ἀδελφές σεβασμό καὶ εὐλάβεια. Νὰ λές τὸν λογισμό σου ταπεινά καὶ ὄχι νὰ δείχνης ὅτι τὰ ξέρεις ὅλα. Τότε θὰ σὲ χαριτώνη ὁ Θεὸς καὶ θὰ κάνης προκοπή. Ἡ παρρησία στὸν ὑποτακτικό εἶναι ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός του, γιατί διώχνει τὴν εὐλάβεια. Συνήθως στὴν παρρησία ἐπακολουθεῖ ἡ ἀνταρσία καὶ ἕπεται ἡ ἀναισθησία καὶ ἡ ἀδιαφορία γιὰ τὶς μικρές ἁμαρτίες στὴν ἀρχή, τὶς ὁποῖες σιγά-σιγὰ συνηθίζει κανεὶς καὶ τὶς βλέπει μετά φυσιολογικές· ἀλλὰ ἀνάπαυση στὸ βάθος τῆς ψυχῆς δὲν ὑπάρχει παρά μόνον ἄγχος. Οὔτε καὶ μπορεῖ νὰ καταλάβη ὁ ἄνθρωπος τί ἔχει, γιατί ἡ καρδιά ἐξωτερικά εἶναι γλιτσιασμένη καὶ δὲν αἰσθάνεται τὶς στραβοξυλιές ποὺ κάνει.

–Τί σχέση ἔχει, Γέροντα, ἡ ἁπλότητα μὲ τὴν παρρησία;

–Ἄλλο πράγμα εἶναι ἡ ἁπλότητα ἄλλο ἡ παρρησία. Ἡ ἁπλότητα ἔχει καὶ εὐλάβεια μέσα της καὶ κάτι τὸ παιδικό. Ἡ παρρησία ἔχει θράσος.Καὶ στὴν εὐθύτητα πολλές φορές μπορεῖ νὰ ὑπάρχη ἀναίδεια. Μέσα στὴν εὐθύτητα καὶ μέσα στὴν ἁπλότητα πολλές φορές κρύβεται πολλή ἀναίδεια, ὅταν δὲν προσέχη ὁ ἄνθρωπος. Λέει: «Ἐγώ εἶμαι εὐθύς χαρακτήρας»ἤ «ἐγώ εἶμαι ἁπλός»καὶ μιλάει μὲ ἀναίδεια, χωρίς νὰ τὸ καταλαβαίνη. Ἄλλο ὅμως ἁπλότητα ἄλλο ἀναίδεια.

–Τί εἶναι, Γέροντα, ἡ πνευματική συστολή;

–Πνευματική συστολή εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν καλή ἔννοια. Ὁ φόβος αὐτός, τὸ σφίξιμο αὐτό, φέρνει ἀγαλλίαση, στὰζει μέλι στὴν καρδιά· πνευματικό μέλι! Βλέπεις, ἕνα μικρό παιδάκι ποὺ εἶναι συνεσταλμένο σέβεται τὸν πατέρα του, συμμαζεύεται, καὶ ἀπὸ τὴν πολλή συστολή δὲν κοιτάζει τὸν πατέρα του. Πάει νὰ ρωτήση κάτι, κοκκινίζει! Αὐτὸ εἶναι γιὰ νὰ τὸ βάλης στὸ εἰκονοστὰσι. Ἄλλο παιδί σκέφτεται: «Πατέρας μου εἶναι»καὶ τεντώνεται μπροστὰ του ἀπρόσεκτα, μὲ θράσος. Καὶ ὅταν θέλη κάτι, ζητάει μὲ ἀπαίτηση νὰ τοῦ τὸ δώσουν, χτυπάει τὰ πόδια τοῦ κάτω, ἀπειλεῖ.Σὲ μία οἰκογένεια καλή τὰ παιδιά κινοῦνται ἐλεύθερα. Ὑπάρχει ὁ σεβασμός, χωρίς τὰ παιδιά νὰ εἶναι κουμπωμένα· δὲν ὑπάρχει στρατιωτική πειθαρχία. Χαίρονται τὸν πατέρα τους, τὴν μάνα τους, καὶ ἐκεῖνοι τὰ χαίρονται. «Ἡ ἀγάπη δὲν γνωρίζει ἐντροπή», λέει ὁ Ἀββάς Ἰσαάκ. Ἔχει θάρρος, μὲ τὴν καλή ἔννοια. Ἔχει εὐλάβεια, σεβασμό μέσα τῆς αὐτή ἡ ἀγάπη· νικάει δηλαδή τὸν φόβο. Ἕνας ἔχει συστολή, διστὰζει, ἀλλὰ καὶ φοβᾶται, γιατί δὲν ἔχει τὴν πραγματική συστολή. Ἄλλος ἔχει

συστολή, ἀλλὰ δὲν φοβᾶται, γιατί ἔχει τὴν πραγματική, τὴν πνευματική συστολή. Ὅταν εἶναι πνευματική ἡ συστολή, αἰσθάνεται κανεὶς χαρά. Τὸ παιδάκι λ.χ. ἀγαπάει τὸν πατέρα καὶ τὴν μάνα του μὲ παρρησία, κατὰ κάποιον τρόπο· δὲν φοβᾶται μήν τὸ χτυπήσουν. Παίρνει τὸ καπέλλο τοῦ πατέρα του, καὶ ἀξιωματικός νὰ εἶναι, τὸ πετάει καὶ χαίρεται. Ἔχει τὴν καλή ἁπλότητα· δὲν ἔχει τὴν ἀναίδεια. Νὰ ξεχωρίσουμε τὴν ἁπλότητα ἀπὸ τὴν ἀναίδεια. Ἄν λείψη ὁ σεβασμός, ἡ συστολή, φθάνουμε στὴν παρρησία, στὴν ἀναίδεια. Καὶ ἀκοῦς μετά τὴν κοπέλα νὰ κάθεται ξαπλωμένη καὶ νὰ λέη: «Μάνα, φέρε μου ἕνα ποτήρι νερό! Κρύο νὰ εἶναι!... Ά, δὲν εἶναι κρύο. Κρύο σου εἶπα νὰ μοῦ φέρης». Ἔτσι ξεκινοῦν καὶ φθάνουν ὕστερα καὶ λένε: «Καὶ γιατί ἡ γυναίκα νὰ φοβᾶται τὸν ἄνδρα;»136. Μέσα στὸν φόβο ὅμως ὑπάρχει ὁ σεβασμός καὶ μέσα στὸν σεβασμό ὑπάρχει ἡ ἀγάπη. Κάτι ποὺ τὸ σέβομαι, τὸ ἀγαπῶ κιόλας, καὶ κάτι ποὺ τὸ ἀγαπῶ, τὸ σέβομαι. Ἡ γυναίκα νὰ σέβεται τὸν ἄνδρα. Ὁ ἄνδρας νὰ ἀγαπᾶ τὴν γυναίκα. Ἀλλά τώρα ἰσοπεδώνουν τὰ πάντα καὶ διαλύονται μετά οἱ οἰκογένειες, γιατί πιάνουν τὸ Εὐαγγέλιο ἀνάποδα. «Πρέπει ἡ γυναίκα νὰ ὑπακούη», λέει ὁ ἄνδρας. Μά, ἄν δὲν ἔχης ἀγάπη, δὲν μπορεῖς οὔτε ἕνα γατί νὰ ὑποτάξης. Ἄν δὲν ἔχης ἀγάπη, ὁ ἄλλος δὲν πληροφορεῖται, καὶ οὔτε ἕνα ποτήρι νερό δὲν μπορεῖς νὰ τοῦ ζητήσης νὰ σοῦ φέρη. Ὅταν κανεὶς σέβεται τὸν ἄλλον, τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό τοῦ σέβεται, ἀλλὰ τὸν ἑαυτό του δὲν τὸν ὑπολογίζει. Ὁ σεβασμός πρὸς τὸν ἄλλον ἔχει φιλότιμο. Ἐνῶ, ὅταν προσέχη κανεὶς τὸν ἑαυτό του, αὐτὸ δὲν ἔχει φιλότιμο.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’ «ΜὲΠόνο καὶἈγάπη»-141