Άγιος Παΐσιος ο Γέροντας μας

-Γέροντα, ὅταν οἱ Πατέρες λένε ὅτι μετάνοια εἶναι νὰ ἀποφασίση κανεὶς νὰ μὴν ξανακάνη τὰ προηγούμενα ἁμαρτήματα καὶ νὰ λυπᾶται γι ̓ αὐτά, σημαίνει ὅτι διαρκῶς πρέπει νὰ τὰ θυμᾶται;–Ὄχι, δὲν θυμᾶται κάθε ἁμαρτία χωριστά, ἀλλὰ ἔχει συνέχεια τὴν συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός του. Μέχρις ἑνὸς σημείου πρέπει νὰ σκέφτεται κανεὶς ἕνα σφάλμα του καὶ ὕστερα νὰ ζητᾶ ταπεινὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί, ἂν δὲν ὑπάρχη ὑπερηφάνεια, ὁ Θεὸς θὰ βοηθήση. Ἰδίως ὅταν κάποιος εἶναι εὐαίσθητος, καλύτερα εἶναι νὰ ξεχνᾶ παλιὲς ἁμαρτίες του, ἀφοῦ ἔχουν τακτοποιηθῆ μὲ τὴν μετάνοια καὶ τὴν ἐξομολόγηση.
Μπορεῖ τὸ ταγκαλάκι νὰ τοῦ θυμίζη παλιές του ἁμαρτίες καὶ νὰ τὸν ζαλίζη μὲ λογισμούς, γιὰ νὰ τοῦ τρώη τὴν ὥρα καὶ νὰ τὸν περισπᾶ ἀπὸ τὴν προσευχή. Ἕνας ὅμως ποὺ δὲν εἶναι εὐαίσθητος καὶ βλέπει νὰ γεννιέται μέσα του ὑπερηφάνεια, τότε καλὰ εἶναι νὰ φέρνη στὸν νοῦ του τὶς ἁμαρτίες του, γιὰ νὰ ταπεινώνεται.
–Γέροντα, μπορεῖ κάποιος νὰ ἔχη συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός του καὶ νὰ μὴν ἔχη μετάνοια;
Ναί, ἂν δὲν ἔχη ταπείνωση.
Ὅταν στὴν μετάνοια ἀνακατεύεται ὁ ἐγωισμός, συνέχεια ὁ ἄνθρωπος σκέφτεται: «πῶς τὸ ἔκανα αὐτό, πῶς τὸ εἶδαν οἱ ἄλλοι, τί ἰδέα θὰ σχηματίσουν;», καὶ βασανίζεται. Τὸ «πῶς τὸ ἔκανα πάλι» καὶ τὸ «πῶς κατήντησα» ἔχει ἐγωισμό· δὲν ἔχει μετάνοια. Πρέπει νὰ καταλάβη ὅτι ἔσφαλε καὶ νὰ ζητήση ταπεινὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. «Θεέ μου, νὰ πῆ, ἔσφαλα, συγχώρεσέ με. Τέτοιος παλιάνθρωπος εἶμαι.
Λυπήσου με.
Ἂν δὲν μὲ βοηθήσης, χειρότερος μπορῶ νὰ γίνω, καλύτερος δὲν μπορῶ νὰ γίνω. Μόνος μου δὲν πρόκειται νὰ διορθωθῶ», καὶ νὰ προσπαθήση νὰ μὴν τὸ ξανακάνη. Πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἔσφαλαν καὶ πόνεσαν, γιατὶ πλήγωσαν τὸν Θεὸ καὶ ὄχι γιατὶ ξέπεσαν στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων, ἁγίασαν.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’ «Πνευματικὸς Ἀγώνας»-88-