Ηλιας Στεφανου Χαιντουτη

Γέροντα, μερικές φορές με τον νού μου καταλαβαίνω ότι πρέπει να
αγαπήσω τον άλλον, αλλά δεν νιώθω μέσα μου αγάπη.
– Σιγά‐σιγά από τον νού θα πάη και στην καρδιά και θα νιώσης την αγάπη.
Για να αγαπήσης τον άλλον, χρειάζεται να δουλέψη και η καρδιά· δεν αρκεί ο νούς. Με τον νού φθάνεις στο σημείο να πής: «Τώρα πρέπει αυτόν να τον ανεχθώ» ή «πρέπει να προσέξω να μην του πω αυτό, να μην του κάνω εκείνο» κ.λπ. Αυτό σημαίνει ότι τον άλλον δεν τον αγαπάς. Τον βλέπεις σαν ξένο· δεν τον βλέπεις σαν αδελφό, για να τον πονέσης και να σκιρτήση η καρδιά.
– Όταν, Γέροντα, υπάρχη απόσταση μεταξύ νού και καρδιάς, μπορεί με μια λογική τοποθέτηση που θα κάνω να ακολουθήση η καρδιά τον νού;
– Πόσο απέχει η καρδιά από τον νού;
Γιατί να υπάρχη απόσταση; – Γιατί, ενώ με τον νού τοποθετούμαι σωστά, η καρδιά δεν μπορεί να ακολουθήση, επειδή είναι κυριευμένη από τα πάθη.
– Καλή είναι η διάγνωση που κάνεις, αλλά δεν φθάνει· χρειάζεται και προσπάθεια για θεραπεία. Όλη την πνευματική δουλειά την κάνει ο νούς με την καρδιά.
Ο νούς είναι ο πομπός και η καρδιά ο δέκτης.
Όπου γυρίση κανείς τον πομπό, σ᾿ αυτήν την συχνότητα δουλεύει και ο δέκτης. Αν ο νούς δουλεύη κοσμικά, στέλνει κοσμικά τηλεγραφήματα στην καρδιά· αν δουλεύη πνευματικά, συγκινείται και πονάει η καρδιά πνευματικά.
Πώς να φάς λ.χ. πολύ, όταν σκεφθής ότι αλλού οι άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα ή ότι οι Βεδουΐνοι τρώνε την κοπριά από τις καμήλες10;

Αγ. Παϊσίου Αγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη και Αρετές» ‐ 115 ‐
10.Ο Γέροντας αναφέρεται στην δεκαετία του 1960.

Σοφία Κανλή

- Γέροντα, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος σὲ μιὰ ἐπιστολή του πρὸς τὶς μοναχὲς γράφει νὰ μὴν ξεχνοῦν πὼς εἶναι γυναῖκες καὶ νὰ προσπαθοῦν νὰ μιμοῦνται τὶς Ὅσιες καὶ ὄχι τοὺς Ὁσίους2. Γιατί τὸ λέει αὐτό; Μήπως γιατὶ οἱ γυναῖκες δὲν ἔχουν ἀντοχή;
–Ποιές; οἱ γυναῖκες δὲν ἔχουν ἀντοχή; Ἐγὼ τὶς ἔχω φοβηθῆ τὶς γυναῖκες. Ἔχουν πολλὴ ἀντοχή. Ἡ γυναίκα μπορεῖ στὸ σῶμα νὰ εἶναι ἀδύναμη, νὰ ἔχη λιγώτερες σωματικὲς δυνάμεις ἀπὸ τὸν ἄνδρα, ἀλλὰ μὲ τὴν καρδιὰ ποὺ ἔχει, ἂν τὴν δουλεύη, ἔχει τέτοια ἀντοχή, ποὺ ξεπερνάει τὴν ἀνδρικὴ δύναμη. Ὁ ἄνδρας, ναὶ μὲν ἔχει σωματικὲς δυνάμεις, ἀλλὰ δὲν ἔχει τὴν καρδιὰ ποὺ ἔχει ἡ γυναίκα.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου

Πρόσεξα, Γέροντα, ότι εγώ δεν αγαπώ με την καρδιά, αλλά με το μυαλό.
Πώς θα δουλέψη η καρδιά;
– Δεν ξέρεις;
Τώρα οι γιατροί, για να δουλέψη η καρδιά, τρυπούν το στήθος και βάζουν μέσα ...μπαταρία. Κι εμείς πρέπει να δουλεύουμε το μυαλό μας, για να τρυπήση την καρδιά, να πάρη μπρός και να αρχίση να δουλεύη.
– Πώς θα γίνη αυτό, Γέροντα;
– Αυτό κατ᾿ εμέ γίνεται με τρεις τρόπους:
Ή νιώθει κανείς πολλή ευγνωμοσύνη για τις ευεργεσίες του Θεού, οπότε λειώνει και δοξολογεί τον Θεό, ή νιώθει το βάρος των αμαρτιών του και ζητά με πόνο από τον Θεό συγχώρηση, ή έρχεται στην θέση του άλλου που έχει κάποια δυσκολία και τον πονάει φυσιολογικά .

Αγ. Παϊσίου Αγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’ «Πάθη και Αρετές» ‐ 115