Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Γέροντα, πῶς ἕνας ἄνθρωπος ἀλλάζει σὲ ἕναν μήνα, καὶ ἄλλος ἀγωνίζεται χρόνια καὶ προκοπὴ δὲν κάνει;

– Ἐσεῖς τί λέτε; Πῶς γίνεται αὐτό;

– Γέροντα, μοῦ λέει ὁ λογισμὸς πώς, ἂν ὁ ἄνθρωπος ταπεινωθῆ καὶ ζητήση τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τὸν βοηθάει ὁ Θεὸς καὶ προοδεύε

.– Αὐτὸ εἶναι. Ταπείνωση χρειάζεται. Πνευματικὴ πρόοδος ὑπάρχει ὅπου ὑπάρχει πολλὴ ταπείνωση.Ὅσοι βρῆκαν τὸν δρόμο τῆς ταπεινοφροσύνης, προχωροῦν στὴν πνευματικὴ ζωὴ σύντομα, σταθερὰ καὶ χωρὶς κόπο. Ἀκόμη δὲν ἔχουμε καταλάβει τὴν ταπείνωση,αὐτὴν τὴν μεγάλη δύναμη! Ὅλη ἡ πρόοδος ἐκεῖ βρίσκεται. Ὅ σο κανεὶς ταπεινώνεται,τόσο χαριτώνεται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τόσο πιὸ πολὺ προοδεύει. Πόση δύναμη ἔχει ἡ ταπείνωση, καὶ ὅμως δὲν τὴν ἀξιοποιοῦν οἱ ἄνθρωποι!– Γέροντα, μιὰ ταπεινὴ ψυχὴ ἔχει πιὸ εὔκολο πνευματικὸ ἀγώνα;– Καὶ βέβαια, γιατὶ ὁ ταπεινὸς μὲ λίγο σπρώξιμο τρέχει πολύ. Πάρε μιὰ μπίλια· κάν ̓ την ἔτσι, κυλάει· κάν ̓ την ἀλλιῶς, πάλι κυλάει, γιατὶ δὲν ἔχει ἐξογκώματα, γιὰ νὰ σκαλώνη.– Γέροντα, ὑπάρχει περίπτωση προσπαθώντας κανεὶς νὰ καλλιεργήση τὴν ταπείνωση νὰ ταπεινώνη συνέχεια τὸν ἑαυτό του καὶ τελικὰ νὰ πέση στὴν ἀπόγνωση;– Ὄχι, γιατὶ ἡ πραγματικὴ ταπείνωση φέρνει ἐλπίδα, ὄχι ἀπελπισία.Ἀπελπισία φέρνει ὁ ἐγωισμός, γιατὶ ὁ ἐγωιστὴς στηρίζεται στὸν ἑαυτό του, ἐνῶ ὁ ταπεινὸς ἐλπίζει στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μέσα ἀπὸ τὴν συντριβὴ τῆς ταπεινώσεως σιγὰ‐σιγὰ ἀναπτύσσεται ὁ πνευματικὸς ἄνθρωπος. Ὅλη ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου μετὰ εἶναι ἕνας μεγάλος καὶ φιλότιμος ἀγώνας, ἀλλὰ πάντα προχωρεῖ μὲ μεγάλη ἐλπίδα στὸν Θεό, ἀπογοητευμένος ἀπὸ τὸν ἑαυτό του μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, ἀπογοητευμένος δηλαδὴ ἀπὸ τὸ ἐγώ του.– Γέροντα, τὴν ἐλπίδα στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ τὴν νιώθει καὶ ἕνας ἄνθρωπος ποὺδὲν ἔχει καλὴ πνευματικὴ κατάσταση;

– Καὶ ποῦ ξέρει κανεὶς ἂν ἔχει καλὴ πνευματικὴ κατάσταση; Ὁ ἄνθρωπος ἕνα μόνον μπορεῖ νὰ ξέρη: ὅτι δὲν ἔχει καλὴ πνευματικὴ κατάσταση. Ἀκόμη καὶ νὰ ἔχη,δὲν τὴν βλέπει, ἐπειδὴ καὶ τότε μόνον τὴν ἁμαρτωλότητά του βλέπει. Γιατὶ ὅποιος ἀγωνίζεται γιὰ τὴν πρόοδο τὴν πνευματική, ποτὲ δὲν βλέπει τὴν πρόοδό του· μόνον τὶς πτώσεις του βλέπει.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Ε’«Πάθη καὶ Ἀρετὲς» ‐ 100 ‐

• 

Του.Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου

Γέροντα, εἶναι φυσιολογικὸ ἕνας νέος νὰ πιστεύη στὸν λογισμό του;

– Ἕνας νέος, ἂν πιστεύη στὸν λογισμό του, ἔχει πολὺ ἐγωισμό.– Πῶς θὰ τὸ καταλάβη;

– Ἂν λ.χ. θυμηθῆ μερικὰ περιστατικὰ ἀπὸ τὴν παιδική του ἡλικία ποὺ δείχνουν τί δόση ἐγωισμοῦ εἶχε ἀπὸ μικρός, θὰ τὸ καταλάβη. Παρατηροῦσα δύο παιδάκια. Τὸ ἕνα πῆρε ἕνα μαξιλάρι ἀπὸ ἀφρολὲξ καὶ τὸ σήκωσε φυσιολογικά. Πῆγε καὶ τὸ ἄλλο νὰ τὸ σηκώση καὶ ἔκανε σὰν νὰ σήκωνε ἕνα σακκὶ τσιμέντο. Αὐτὸ ἔχει ἐγωισμό. Ὅταν ὅμως λίγο μεγαλώση καὶ καταλάβη ὅτι ἐκείνη ἡ ἐνέργειά του ξεκινοῦσε ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ καὶ τὸ πῆ στὴν ἐξομολόγηση, ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, λυτρώνεται καὶ βοηθιέται. Ἀλλοίμονο, ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἄδικος!

– Ὅταν, Γέροντα, ἀπὸ κάποια πεῖρα ποὺ ἔχω, βλέπω περίπου τί ἐξέλιξη θὰ ἔχη μία κατάσταση τοῦ ἑαυτοῦ μου, σ ̓ αὐτὸ ὑπάρχει αὐτοπεποίθηση;– Νὰ μὴ βγάζης συμπεράσματα μόνη σου. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, ὅταν τὸν κάλεσε ὁ Χριστός, περπάτησε ἐπάνω στὸ νερό. Μόλις ὅμως τοῦ εἶπε ὁ λογισμός του ὅτι θὰ βουλιάξη, βούλιαξε7. Καὶ ὁ Χριστὸς τὸν ἄφησε.«Ἀφοῦ λὲς ὅτι θὰ βουλιάξης,βούλιαξε».Καὶ βλέπεις, ὁ ταπεινός, καὶ θαύματα νὰ κάνη, πάλι δὲν πιστεύει στὸν λογισμό του. Ἦταν στὴν Ἰορδανία ἕνας πολὺ ἁπλὸς παπᾶς ποὺ ἔκανε θαύματα. Διάβαζε ἀνθρώπους καὶ ζῶα ποὺ εἶχαν κάποια ἀρρώστια καὶ γίνονταν καλά. Πήγαιναν καὶ Μουσουλμάνοι σ ̓ αὐτόν, ὅταν ἔπασχαν ἀπὸ κάτι, καὶ τοὺς θεράπευε. Αὐτός, πρὶν λειτουργήση, ἔπαιρνε ἕνα ρόφημα μὲ λίγο παξιμάδι καὶ μετὰ ὅλη τὴν ἡμέρα δὲνἔτρωγε τίποτε. Κάποτε ἔμαθε ὁ Πατριάρχης ὅτι τρώει πρὶν ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία καὶ τὸν κάλεσε στὸ Πατριαρχεῖο. Πῆγε ἐκεῖνος, χωρὶς νὰ ξέρη γιατί τὸν ζητᾶνε.Ὥσπου νὰ τὸν φωνάξη ὁ Πατριάρχης, περίμενε μαζὶ μὲ ἄλλους σὲ μιὰ αἴθουσα. Ἔξω ἔκανε πολλὴ ζέστη· εἶχαν κλειστὰ τὰ παντζούρια καὶ ἀπὸ μιὰ τρυπούλα περνοῦσε μιὰ ἀκτίνα. Αὐτὸς νόμισε ὅτι εἶναι σχοινί. Ἐπειδὴ εἶχε ἱδρώσει, βγάζει τὸ ράσο του καὶ τὸ κρεμάει πάνω στὴν ἀκτίνα. Ὅταν τὸ εἶδαν οἱ ἄλλοι ποὺ κάθονταν ἐκεῖ στὴν αἴθουσα,τὰ ἔχασαν. Πᾶνε καὶ λένε στὸν Πατριάρχη:«Ὁ παπᾶς ποὺ κολατσίζει πρὶν ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία κρέμασε τὸ ράσο του πάνω σὲ μιὰ ἀκτίνα!». Τὸν κάλεσε μέσα ὁ Πατριάρχης καὶ ἄρχισε νὰ τὸν ρωτάη:«Τί κάνεις; Πῶς πᾶς; Κάθε πότε λειτουργεῖς;Πῶς ἑτοιμάζεσαι γιὰ τὴν Θεία Λειτουργία;».«Νά, λέει, διαβάζω τὴν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου, κάνω καὶ μερικὲς μετάνοιες καὶ ὕστερα φτιάχνω ἕνα ρόφημα, κολατσίζω λίγο, καὶ ἔπειτα λειτουργῶ».«Γιατί τὸ κάνεις αὐτό;», τὸν ρωτάει ὁ Πατριάρχης.«Ἅμα φάω λιγάκι πρὶν ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία, λέει ἐκεῖνος, ὅταν κάνω κατάλυση8, πάει ὁ Χριστὸς ἐπάνω. Ἐνῶ, ἂν φάω μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία, πάει ὁ Χριστὸς ἀπὸ κάτω»!Μὲ καλὸ λογισμὸ τὸ ἔκανε! Τοῦ λέει τότε ὁ Πατριάρχης:«Ὄχι, δὲν εἶναι σωστὸ αὐτό.Πρῶτα νὰ κάνης κατάλυση, καὶ ἔπειτα νὰ τρῶς λίγο». Ἔβαλε μετάνοια καὶ τὸ δέχθηκε.Θέλω νὰ πῶ, παρόλο ποὺ εἶχε φθάσει σὲ τέτοια κατάσταση, νὰ κάνη θαύματα,τὸ δέχθηκε ἁπλά· δὲν εἶχε δικό του θέλημα. Ἐνῶ, ἂν πίστευε στὸν λογισμό του,μποροῦσε νὰ πῆ:«Ἐγὼ διαβάζω ἀνθρώπους καὶ ζῶα ἄρρωστα καὶ γίνονται καλά,κάνω θαύματα· τί μοῦ λέει αὐτός; Ἔτσι ποὺ τὸ σκέφτομαι, εἶναι πιὸ καλά, γιατὶ ἀλλιῶς πάει τὸ φαγητὸ πάνω ἀπὸ τὸν Χριστό».Ἔχω καταλάβει ὅτι ἡ ὑπακοὴ πολὺ βοηθάει. Καὶ λίγο μυαλὸ νὰ ἔχη κανείς, ἂν κάνη ὑπακοή, γίνεται φιλόσοφος. Εἴτε ἔξυπνος εἴτε κουτὸς εἴτε ὑγιὴς εἴτε ἄρρωστος πνευματικὰ ἢ σωματικὰ εἶναι κανεὶς καὶ βασανίζεται ἀπὸ λογισμούς, ἂν κάνη ὑπακοή, ἐλευθερώνεται. Λύτρωση εἶναι ἡ ὑπακοή.Ὁ μεγαλύτερος ἐγωιστὴς εἶναι αὐτὸς ποὺ ἀκολουθεῖ τοὺς λογισμούς του καὶ δὲν ρωτάει κανέναν· αὐτοκαταστρέφεται. Μπορεῖ κάποιος νὰ εἶναι ἔξυπνος,τετραπέρατος, ἀλλά, ἂν ἔχη θέλημα, αὐτοπεποίθηση καὶ φιλαυτία, βασανίζεται συνέχεια. Μπερδεύεται ἄσχημα καὶ τοῦ δημιουργοῦνται προβλήματα. Γ ιὰ νὰ βρῆ τὸν δρόμο του, πρέπει νὰ ἀνοίξη τὴν καρδιά του σὲ κάποιον πνευματικὸ καὶ νὰ ζητήση ταπεινὰ τὴν βοήθειά του. Μερικοὶ ὅμως ἀντὶ νὰ πᾶνε στὸν πνευματικό, πᾶνε στὸν ψυχίατρο. Ἂν ὁ ψυχίατρος εἶναι πιστός, θὰ τοὺς συνδέση μὲ κάποιον πνευματικό. Ἂν ὄχι, θὰ τοὺς δώση μόνο χάπια. Μόνον ὅμως τὰ χάπια δὲν λύνουν τὸ πρόβλημα.Χρειάζονται καὶ πνευματικὴ βοήθεια, γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουν σωστὰ καὶ νὰ καλυτερέψη ἡ κατάστασή τους, καὶ νὰ μὴν ταλαιπωροῦνται.

Ἁγ. Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Γ’«Πνευματικὸς Ἀγώνας»