Μπορώ να σου δώσω μια συμβουλή;
Σε κάθε θλίψη σου, σε κάθε αποτυχία σου
να συγκεντρώνεσαι στον εαυτό σου
και να λες σιγά-σιγά το τροπάριο:
“Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν…”.
Θα βλέπεις ότι το μεγαλύτερο πράγμα στη ζωή σου
-και στη ζωή του κόσμου όλου- έγινε.
Η Ανάσταση του Χριστού, η σωτηρία μας.
Και θα συνειδητοποιήσεις ότι η αναποδιά που σου συμβαίνει
είναι πολύ μικρή για να χαλάσει τη διάθεσή σου.
«Όταν
θα διαβάζονται οι γραμμές αυτές εγώ δεν θα ευρίσκομαι πλέον εις αυτήν
την ζωήν» – 11 χρόνια από την κοίμηση του Μακαριστού Αρχιεπίσκοπου
Χριστόδουλου
Ο τελευταίος αποχαιρετιστήριος λόγος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου. ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΣΟΥ – ΘΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΑ ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ!
«Αδελφοί μου αγαπητοί, μη μου επιλάθεσθε όταν υμνείτε τον Κύριον, αλλά μνήσθητέ μου του πόθου και της αγάπης και ικετεύσατε τον Θεόν, ίνα με αναπαύση μετά των δικαίων ο Κύριος».
Ο τελευταίος αποχαιρετιστήριος λόγος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου. ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΣΟΥ – ΘΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΑ ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ!
«Αδελφοί μου αγαπητοί, μη μου επιλάθεσθε όταν υμνείτε τον Κύριον, αλλά μνήσθητέ μου του πόθου και της αγάπης και ικετεύσατε τον Θεόν, ίνα με αναπαύση μετά των δικαίων ο Κύριος».
Όταν θα διαβάζονται οι γραμμές αυτές εγώ δεν θα ευρίσκομαι πλέον εις
αυτήν την ζωήν. Η ελπίς μου είναι ότι θα ευρίσκομαι εις το έλεος του
Κυρίου.
Δεν έχω τίποτε άλλο βέβαιον παρά μόνον την ελπίδα εις τον Κύριον. Δεν μου απομένει τίποτε άλλο παρά μόνον η αίτησις ο Κύριος να δείξει επιείκεια εις την κρίσιν Του και να με συγχωρέσει.
Ηγάπησα τον Σωτήρα μου με όσην δύναμιν είχε η ψύχη μου. Εκείνος που ετάζει καρδίας και νεφρούς το γνωρίζει. Πολλές φορές ο Σατανάς με έσπρωξε να κάμω πράξεις και σχέδια και να λάβω αποφάσεις που φοβούμαι ότι επίκραναν τον Κύριόν μου, τον πολυεύσπλαγχον, ο οποίος πολλά τάλαντα μου ενεπιστεύθη.
Τάχα εμιμήθην τον τα πέντε τάλαντα λαβόντα; Τάχα ηργάσθην δια την δόξαν Του η μήπως επεδίωξα την ιδικήν μου δόξα και προβολή;
Αυτό δεν μπόρεσα να ξεχωρίσω και φεύγω από τον κόσμον φοβούμενος ότι δεν εκατόρθωσα να διακρίνω πάντοτε την διαφοράν.
Εργάσθηκα επάνω εις το καθήκον μου με όσην δύναμιν είχα και με την βοήθεια του Θεού πολλά εκατόρθωσα. Όμως όσες φορές εσημείωνα επιτυχίες, ησθανόμην μεγάλην ψυχικήν ικανοποίησιν.
Τάχα οι κόποι μου να είχον αυτόν τον σκοπόν; Και να επραγματοποιήθη λοιπόν εκείνο που είπε ο Κύριος μου, δι΄ όσους ικανοποιούνται για μιαν καλήν πράξιν των, ότι ως εκ τούτου απέχουσι του μισθού αυτών;
Το μόνον που με παρηγορεί και με φωτίζει είναι ότι το έλεος και η αγάπη του Θεού είναι απείρως μεγαλυτέρα πάσης αμαρτίας, και η προσευχή είναι η οδός της σωτηρίας και της αληθούς χαράς.
Γι΄ αυτό και σας ικετεύω με όσην δύναμιν έχει πλέον η φωνή μου, αδελφοί μου και τέκνα μου, μη με λησμονήτε εις τας προσευχάς σας. Κάμετε και δι΄ εμένα ένα Σταυρόν από την καρδιά σας. Ανάψατε ένα κεράκι για την ψυχή μου.
Εις τον βίον μου, αφεύκτως πολλούς αδελφούς μου επίκρανα, είτε δικαίως είτε αδίκως – ποίαν σημασίαν έχει η διάκρισις αυτή; Η Διοίκησις καθίσταται εις εκείνον που βαρύνεται με την ευθύνην ασκήσεώς της, πολλάκις ως δήγμα φοβερόν. Τέκνα μου, η σφραγίδα της Διοικήσεως έχει αγκάθια πολλά.
Γονατίζω εμπρός εις όσους ηδίκησα – εκουσίως η ακουσίως – και τους ικετεύω να με συγχωρήσουν από τα βάθη της καρδίας των, δια να εύρη έλεος και ανάπαυσιν η ψυχή μου ενώπιον του Δικαίου Κριτού.
Από τα βάθη της ψυχής μου συγχωρώ όλους όσους τυχόν με ηδίκησαν. Αυτή είναι η ζωή των ανθρώπων – πόθοι, όνειρα και επιδιώξεις, προσπάθειαι και τόσαι άλλαι φροντίδες δια την επίγειον ζωήν, που δεν μας αφήνουν να κατανωήσουμεν εις βάθος, ότι είμεθα περαστικοί διαβάτες εις τον κόσμον τον επίγειον.
Καθώς είπεν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, «όναρ έσμεν ούχ΄ ιστάμενον, φύσημα τι μη κρατούμενον, πτήσις ορνέου παρερχομένου, ναύς επί θαλάττης ίχνος ουκ έχουσα».
Πριν κλείσω τα μάτια μου, όσον έχω ακόμη πλήρεις τας αισθήσεις μου, εις όλους αφήνω την ευχή μου από τα βάθη της καρδιάς μου.
Και εις εκείνους που ως Μητροπολίτης Δημητριάδος εποίμανα και εδίδαξα επί 24 ολόκληρα χρόνια, και εις το αγαπητό μου ποίμνιο των Αθηνών που επί 10 έτη εποίμανα, και προς όλους τους Έλληνας, εντός και εκτός των συνόρων της Ελλάδος.
Ιδικός σας πατέρας ήμουν τέκνα μου αγαπητά, και με καθοδηγούσεν η πίστις ότι έχω την ευθύνην σας. Προς σας, λοιπόν, απευθύνω τας τελευταίας μου ευχάς.
Το γνωρίζετε ότι σας έδωσα όλην μου την αγάπην. Εδίψησεν η ψυχή μου την σωτηρίαν σας. Η βαθυτάτη πίστις μου ότι προσεύχομαι εις Κύριον για σας, υπήρξεν η μόνη πηγή από την οποία αντλούσα τας δυνάμεις μου.
Ήθελα με όσην δύναμιν είχε η πτωχή μου ψυχή, να γλυκάνω τους πόνους σας, να τονώσω το φρόνημά σας, να σας πείσω, ότι μόνον αν βάλετε ρυθμιστήν των παλμών της καρδιάς σας το άγιον του Θεού θέλημα, μόνον τότε δεν θα σβήση από τα χείλη σας το χαμόγελο της πραγματικής χαράς, όσης είναι δυνατόν να ευρεθή εις αυτόν τον κόσμον.
Μην ζητήσετε αλλού την ευτυχίαν σας, διότι άδικα θα κοπιάσετε, και δεν θα την συναντήσετε. Μη λησμονήτε ποτέ τα λόγια του Κυρίου: «Ζητήτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσονται υμίν».
Φωτίζετε πάντοτε τις σκέψεις σας και τον δρόμον της ζωής σας με τον άγιον θέλημα του Θεού. Αυτό θα θερμάνη και τις καρδιές σας για να είναι πάντοτε γεμάτες με την αγάπη προς τον Θεόν και τους αδελφούς σας συνανθρώπους, αλλά θα σας δίνη και την γλυκυτάτην δύναμιν να αισθάνεσθε τους πόνους των άλλων σαν ιδικούς σας πόνους και την χαράν των σαν ιδικήν σας χαράν.
Με αυτόν τον τρόπον θα ευρεθήτε μέσα εις το σχέδιον της σωτηρίας. Τότε τα ονόματά σας θα γραφούν εις τα αιώνια βιβλία των ουρανών. Ετσι μόνον και όση χαρά, αληθινή χαρά, θα ημπορή να υπάρχη εις τον κόσμον αυτόν, θα πλημμυρίζη τις καρδιές σας.
Ο ίδιος ο Κύριος μας το εβεβαίωσεν, όταν οι 70 μαθηταί Του επέστρεψαν ματά χαράς μεγάλης λέγοντες: «Κύριε και τα δαιμόνια υποτάσσονται υμίν εν τω ονόματι σου».
Και εκείνος τους επληροφόρησεν με τα παρήγορα αυτά λόγια του. «Εν τούτω μη χαίρετε, ότι τα δαιμόνια υποτάσσονται υμίν, χαίρετε δε, ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις Ουρανοίς».
Ποίος λοιπόν ημπορεί να αμφιβάλλη περί τούτου; Και κάτι ακόμη περισσότερον. Εις όλους έδωκε την εξουσίαν του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού, χωρίς κανείς από αυτούς να ημπορέση να φράξη τον δρόμον των.
Σεις ξέρετε πόσους ανθρώπους ο Σατανάς ευρίσκει και χρησιμοποιεί ως όργανα του δια να φράξουν τον δρόμο της Σωτηρίας εκείνων που θέλουν να σωθούν. Διαστρέφει τις σκέψεις των, πορώνει τις καρδίες των και τυφλώνει το φως των, ώστε να μη βλέπουν το καλόν και να μεταχειρίζωνται και τα άδικα και τα πιο σκληρά απάνθρωπα μέσα για να σταθούν εμπόδιον εις τον δρόμο της Σωτηρίας.
Αυτοί όλοι, όσον και εάν ομοιάζουν με φίδια και σκορπιούς, συντρίβονται με την βοήθεια του Θεού. Ο Θεός να μην αξιώση κανένα από Σας, τέκνα μου αγαπητά, να κανταντήση εις αυτό το σημείον.
Εις όλους σας εύχομαι να σας σκεπάζη πάντοτε η Θείας Χάρις.
Αγαπητά μου τέκνα και αδελφοί μου, μην απομακρυνθήτε από τον δρόμον του Θεού. Αγαπήσατε τον Θεόν και «μηδέν προτιμήσατε της αγάπης Αυτού». Πλημμυρίσατε τις καρδιές σας από Χριστόν και Ελλάδα.
Τέκνα μου αγαπητά και αδελφοί μου, μη βλέπετε ποτέ την Ελλάδα με αδιαφορίαν η με στεναχωρίαν. Ο Κύριος είναι ο Πατέρας μας, και μας έδωσε την Ελλάδα ως τον οίκον μας. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε παιδιά Του, και ουδείς είναι υπέρτερος του άλλου ένεκα της πατρίδος αυτού.
Ας μάθουμε να βλέπουμε ως δωρεά του Κυρίου έκαστος την πατρίδα, την παράδοσιν και την γλώσσαν του. Ειδικώς εμείς οι Έλληνες ελάβαμε την κληρονομιάν να είμεθα φορείς και διδάσκαλοι πολιτισμού μεγάλου, τιμωμένου από όλον τον κόσμον.
Ας ζώμεν λοιπόν κατά τρόπον που δοξάζει τα ιερά μας, τιμά τους προγόνους, διατηρεί την γλώσσαν ως έκφρασιν πνεύματος και όχι απλώς ως μέσου συννενοήσεως.
Ας έχουμε στην καρδιά μας ευγνωμοσύνην προς όσους προσέφεραν στην πατρίδα μας. Κυρίως εμείς, οι ακολουθούντες τον Κύριον, ας έχωμεν πάντοτε κατά νούν ότι ο χριστιανός δεν αγιάζεται από το περιβάλον του αλλά το αγιάζει.
Τέκνα μου, μην κάμετε ποτέ κακόν εις τους συνανθρώπους σας. Σκορπίσατε παντού έργα αγάπης. Όποιος έχει ανάγκη από σας και ημπορείτε να γλυκάνετε τον πόνο του, μην το αρνηθήτε.
Μην εξετάζετε αν είναι συγγενής η ξένος, γνωστός η άγνωστος, ομοεθνής η αλλοεθνής, ομόδοξος η ετερόδοξος, ομόθρησκος η αλλόθρησκός, φίλος η εχθρός. Όποιος έχει ανάγκη από την αγάπην σας είναι ο πλησίον σας.
Μην παραλείπετε τα θρησκευτικά σας καθήκοντα. Όσες φορές ευρεθήτε μολυσμένοι με την αμαρτίαν, οποιανδήποτε αμαρτίαν μικράν η μεγάλην, αμέσως να σπεύσετε να εξαγνισθήτε με το μέγα μυστήριον της Θείας και Ιεράς Εξομολογήσεως και να ενωθήτε με τον Θεόν δια της μεταλήψεως των Αχράντων Μυστηρίων.
Κρατήστε πάντοτε έτοιμην την ψυχήν σας, ώστε οποιανδήποτε στιγμήν ο Κύριος μας σας καλέσει να είσαστε άξιοι της ουρανίου Βασιλείας.
Ιδιαιτέρως απευθύνομαι αυτήν την στιγμήν προς σας, τους προσφιλείς μου συνεργάτας, από τον πρώτο έως τον τελευταίο, από τον παλαιότερο έως τον νεότερο, από τον μεγαλύτερο έως τον μικρότερο.
Τέκνα μου αγαπημένα, κληρικοί και λαϊκοί, δεν θα είμαι πλέον κοντά σας. Θα μένη όμως για πάντα μαζί σας η αγάπη μου και η ευχή μου. Μην εγακταλείψετε το άγιον έργον της διαφωτίσεως του λαού, ιδιαιτέρως εσείς αδελφοί μου Αρχιερείς, Ιερείς και Διάκονοι στην Αθήνα, στο Βόλο αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Όταν θα πηγαίνετε στις Εκκλησίες μας και θα κηρύττετε τον λόγον του Θεού, θα δροσίζεται και η δική μου ψυχή στους ουρανούς. Μη μου στερήσετε αυτήν την δροσιά,
Σταθήτε πιστοί συνεργάται, γύρω εις τον διάδοχον μου Αρχιεπίσκοπον, οποίος κι αν είναι, και δώσατέ του τον άπειρον σεβασμόν και την αγάπη σας και την αφοσίωσην σας.
Θα σας αγαπήση όσον σας ηγάπησα και εγώ και θα στηρίξη μαζί σας την Εκκλησία μας, δια να πραγματοποιήση τους ιερούς σκοπούς της.
Και τώρα αγαπητά μου τέκνα και φίλοι μου, «ιδού κείμαι εν μέσω πάντων σιγηλός και άφωνος. Το στόμα ήργησεν. Η γλώσσα πέπαυται και τα χείλη κεκόλληνται, αι χείρες συνδέδενται και αι πόδες συμπλέκονται, η μορφή ηλλοίωται, οι οφθαλμοί εσβέσθησαν και ου κατανούσι τους θρηνούντας, η ακοή ου παραδέχεται των λυπουμένων τον ολοφυρμόν, η ρις ουκ οσφραίνεται του θυμιάματος την ευωδίαν, η δε αληθινή αγάπη ουδέποτε νεκρούται, δι ο ικετεύω πάντας τους γνωστούς και προσφιλείς μου μνείαν ποιείσθε μου εν ημέραις κρίσεως, ίνα εύρω έλεος επί του βήματος εκείνου του φοβερού.»
ΜΗ ΜΕ ΛΗΣΜΟΝΗΤΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΣΑΣ.»
Δεν έχω τίποτε άλλο βέβαιον παρά μόνον την ελπίδα εις τον Κύριον. Δεν μου απομένει τίποτε άλλο παρά μόνον η αίτησις ο Κύριος να δείξει επιείκεια εις την κρίσιν Του και να με συγχωρέσει.
Ηγάπησα τον Σωτήρα μου με όσην δύναμιν είχε η ψύχη μου. Εκείνος που ετάζει καρδίας και νεφρούς το γνωρίζει. Πολλές φορές ο Σατανάς με έσπρωξε να κάμω πράξεις και σχέδια και να λάβω αποφάσεις που φοβούμαι ότι επίκραναν τον Κύριόν μου, τον πολυεύσπλαγχον, ο οποίος πολλά τάλαντα μου ενεπιστεύθη.
Τάχα εμιμήθην τον τα πέντε τάλαντα λαβόντα; Τάχα ηργάσθην δια την δόξαν Του η μήπως επεδίωξα την ιδικήν μου δόξα και προβολή;
Αυτό δεν μπόρεσα να ξεχωρίσω και φεύγω από τον κόσμον φοβούμενος ότι δεν εκατόρθωσα να διακρίνω πάντοτε την διαφοράν.
Εργάσθηκα επάνω εις το καθήκον μου με όσην δύναμιν είχα και με την βοήθεια του Θεού πολλά εκατόρθωσα. Όμως όσες φορές εσημείωνα επιτυχίες, ησθανόμην μεγάλην ψυχικήν ικανοποίησιν.
Τάχα οι κόποι μου να είχον αυτόν τον σκοπόν; Και να επραγματοποιήθη λοιπόν εκείνο που είπε ο Κύριος μου, δι΄ όσους ικανοποιούνται για μιαν καλήν πράξιν των, ότι ως εκ τούτου απέχουσι του μισθού αυτών;
Το μόνον που με παρηγορεί και με φωτίζει είναι ότι το έλεος και η αγάπη του Θεού είναι απείρως μεγαλυτέρα πάσης αμαρτίας, και η προσευχή είναι η οδός της σωτηρίας και της αληθούς χαράς.
Γι΄ αυτό και σας ικετεύω με όσην δύναμιν έχει πλέον η φωνή μου, αδελφοί μου και τέκνα μου, μη με λησμονήτε εις τας προσευχάς σας. Κάμετε και δι΄ εμένα ένα Σταυρόν από την καρδιά σας. Ανάψατε ένα κεράκι για την ψυχή μου.
Εις τον βίον μου, αφεύκτως πολλούς αδελφούς μου επίκρανα, είτε δικαίως είτε αδίκως – ποίαν σημασίαν έχει η διάκρισις αυτή; Η Διοίκησις καθίσταται εις εκείνον που βαρύνεται με την ευθύνην ασκήσεώς της, πολλάκις ως δήγμα φοβερόν. Τέκνα μου, η σφραγίδα της Διοικήσεως έχει αγκάθια πολλά.
Γονατίζω εμπρός εις όσους ηδίκησα – εκουσίως η ακουσίως – και τους ικετεύω να με συγχωρήσουν από τα βάθη της καρδίας των, δια να εύρη έλεος και ανάπαυσιν η ψυχή μου ενώπιον του Δικαίου Κριτού.
Από τα βάθη της ψυχής μου συγχωρώ όλους όσους τυχόν με ηδίκησαν. Αυτή είναι η ζωή των ανθρώπων – πόθοι, όνειρα και επιδιώξεις, προσπάθειαι και τόσαι άλλαι φροντίδες δια την επίγειον ζωήν, που δεν μας αφήνουν να κατανωήσουμεν εις βάθος, ότι είμεθα περαστικοί διαβάτες εις τον κόσμον τον επίγειον.
Καθώς είπεν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, «όναρ έσμεν ούχ΄ ιστάμενον, φύσημα τι μη κρατούμενον, πτήσις ορνέου παρερχομένου, ναύς επί θαλάττης ίχνος ουκ έχουσα».
Πριν κλείσω τα μάτια μου, όσον έχω ακόμη πλήρεις τας αισθήσεις μου, εις όλους αφήνω την ευχή μου από τα βάθη της καρδιάς μου.
Και εις εκείνους που ως Μητροπολίτης Δημητριάδος εποίμανα και εδίδαξα επί 24 ολόκληρα χρόνια, και εις το αγαπητό μου ποίμνιο των Αθηνών που επί 10 έτη εποίμανα, και προς όλους τους Έλληνας, εντός και εκτός των συνόρων της Ελλάδος.
Ιδικός σας πατέρας ήμουν τέκνα μου αγαπητά, και με καθοδηγούσεν η πίστις ότι έχω την ευθύνην σας. Προς σας, λοιπόν, απευθύνω τας τελευταίας μου ευχάς.
Το γνωρίζετε ότι σας έδωσα όλην μου την αγάπην. Εδίψησεν η ψυχή μου την σωτηρίαν σας. Η βαθυτάτη πίστις μου ότι προσεύχομαι εις Κύριον για σας, υπήρξεν η μόνη πηγή από την οποία αντλούσα τας δυνάμεις μου.
Ήθελα με όσην δύναμιν είχε η πτωχή μου ψυχή, να γλυκάνω τους πόνους σας, να τονώσω το φρόνημά σας, να σας πείσω, ότι μόνον αν βάλετε ρυθμιστήν των παλμών της καρδιάς σας το άγιον του Θεού θέλημα, μόνον τότε δεν θα σβήση από τα χείλη σας το χαμόγελο της πραγματικής χαράς, όσης είναι δυνατόν να ευρεθή εις αυτόν τον κόσμον.
Μην ζητήσετε αλλού την ευτυχίαν σας, διότι άδικα θα κοπιάσετε, και δεν θα την συναντήσετε. Μη λησμονήτε ποτέ τα λόγια του Κυρίου: «Ζητήτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσονται υμίν».
Φωτίζετε πάντοτε τις σκέψεις σας και τον δρόμον της ζωής σας με τον άγιον θέλημα του Θεού. Αυτό θα θερμάνη και τις καρδιές σας για να είναι πάντοτε γεμάτες με την αγάπη προς τον Θεόν και τους αδελφούς σας συνανθρώπους, αλλά θα σας δίνη και την γλυκυτάτην δύναμιν να αισθάνεσθε τους πόνους των άλλων σαν ιδικούς σας πόνους και την χαράν των σαν ιδικήν σας χαράν.
Με αυτόν τον τρόπον θα ευρεθήτε μέσα εις το σχέδιον της σωτηρίας. Τότε τα ονόματά σας θα γραφούν εις τα αιώνια βιβλία των ουρανών. Ετσι μόνον και όση χαρά, αληθινή χαρά, θα ημπορή να υπάρχη εις τον κόσμον αυτόν, θα πλημμυρίζη τις καρδιές σας.
Ο ίδιος ο Κύριος μας το εβεβαίωσεν, όταν οι 70 μαθηταί Του επέστρεψαν ματά χαράς μεγάλης λέγοντες: «Κύριε και τα δαιμόνια υποτάσσονται υμίν εν τω ονόματι σου».
Και εκείνος τους επληροφόρησεν με τα παρήγορα αυτά λόγια του. «Εν τούτω μη χαίρετε, ότι τα δαιμόνια υποτάσσονται υμίν, χαίρετε δε, ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις Ουρανοίς».
Ποίος λοιπόν ημπορεί να αμφιβάλλη περί τούτου; Και κάτι ακόμη περισσότερον. Εις όλους έδωκε την εξουσίαν του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού, χωρίς κανείς από αυτούς να ημπορέση να φράξη τον δρόμον των.
Σεις ξέρετε πόσους ανθρώπους ο Σατανάς ευρίσκει και χρησιμοποιεί ως όργανα του δια να φράξουν τον δρόμο της Σωτηρίας εκείνων που θέλουν να σωθούν. Διαστρέφει τις σκέψεις των, πορώνει τις καρδίες των και τυφλώνει το φως των, ώστε να μη βλέπουν το καλόν και να μεταχειρίζωνται και τα άδικα και τα πιο σκληρά απάνθρωπα μέσα για να σταθούν εμπόδιον εις τον δρόμο της Σωτηρίας.
Αυτοί όλοι, όσον και εάν ομοιάζουν με φίδια και σκορπιούς, συντρίβονται με την βοήθεια του Θεού. Ο Θεός να μην αξιώση κανένα από Σας, τέκνα μου αγαπητά, να κανταντήση εις αυτό το σημείον.
Εις όλους σας εύχομαι να σας σκεπάζη πάντοτε η Θείας Χάρις.
Αγαπητά μου τέκνα και αδελφοί μου, μην απομακρυνθήτε από τον δρόμον του Θεού. Αγαπήσατε τον Θεόν και «μηδέν προτιμήσατε της αγάπης Αυτού». Πλημμυρίσατε τις καρδιές σας από Χριστόν και Ελλάδα.
Τέκνα μου αγαπητά και αδελφοί μου, μη βλέπετε ποτέ την Ελλάδα με αδιαφορίαν η με στεναχωρίαν. Ο Κύριος είναι ο Πατέρας μας, και μας έδωσε την Ελλάδα ως τον οίκον μας. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε παιδιά Του, και ουδείς είναι υπέρτερος του άλλου ένεκα της πατρίδος αυτού.
Ας μάθουμε να βλέπουμε ως δωρεά του Κυρίου έκαστος την πατρίδα, την παράδοσιν και την γλώσσαν του. Ειδικώς εμείς οι Έλληνες ελάβαμε την κληρονομιάν να είμεθα φορείς και διδάσκαλοι πολιτισμού μεγάλου, τιμωμένου από όλον τον κόσμον.
Ας ζώμεν λοιπόν κατά τρόπον που δοξάζει τα ιερά μας, τιμά τους προγόνους, διατηρεί την γλώσσαν ως έκφρασιν πνεύματος και όχι απλώς ως μέσου συννενοήσεως.
Ας έχουμε στην καρδιά μας ευγνωμοσύνην προς όσους προσέφεραν στην πατρίδα μας. Κυρίως εμείς, οι ακολουθούντες τον Κύριον, ας έχωμεν πάντοτε κατά νούν ότι ο χριστιανός δεν αγιάζεται από το περιβάλον του αλλά το αγιάζει.
Τέκνα μου, μην κάμετε ποτέ κακόν εις τους συνανθρώπους σας. Σκορπίσατε παντού έργα αγάπης. Όποιος έχει ανάγκη από σας και ημπορείτε να γλυκάνετε τον πόνο του, μην το αρνηθήτε.
Μην εξετάζετε αν είναι συγγενής η ξένος, γνωστός η άγνωστος, ομοεθνής η αλλοεθνής, ομόδοξος η ετερόδοξος, ομόθρησκος η αλλόθρησκός, φίλος η εχθρός. Όποιος έχει ανάγκη από την αγάπην σας είναι ο πλησίον σας.
Μην παραλείπετε τα θρησκευτικά σας καθήκοντα. Όσες φορές ευρεθήτε μολυσμένοι με την αμαρτίαν, οποιανδήποτε αμαρτίαν μικράν η μεγάλην, αμέσως να σπεύσετε να εξαγνισθήτε με το μέγα μυστήριον της Θείας και Ιεράς Εξομολογήσεως και να ενωθήτε με τον Θεόν δια της μεταλήψεως των Αχράντων Μυστηρίων.
Κρατήστε πάντοτε έτοιμην την ψυχήν σας, ώστε οποιανδήποτε στιγμήν ο Κύριος μας σας καλέσει να είσαστε άξιοι της ουρανίου Βασιλείας.
Ιδιαιτέρως απευθύνομαι αυτήν την στιγμήν προς σας, τους προσφιλείς μου συνεργάτας, από τον πρώτο έως τον τελευταίο, από τον παλαιότερο έως τον νεότερο, από τον μεγαλύτερο έως τον μικρότερο.
Τέκνα μου αγαπημένα, κληρικοί και λαϊκοί, δεν θα είμαι πλέον κοντά σας. Θα μένη όμως για πάντα μαζί σας η αγάπη μου και η ευχή μου. Μην εγακταλείψετε το άγιον έργον της διαφωτίσεως του λαού, ιδιαιτέρως εσείς αδελφοί μου Αρχιερείς, Ιερείς και Διάκονοι στην Αθήνα, στο Βόλο αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Όταν θα πηγαίνετε στις Εκκλησίες μας και θα κηρύττετε τον λόγον του Θεού, θα δροσίζεται και η δική μου ψυχή στους ουρανούς. Μη μου στερήσετε αυτήν την δροσιά,
Σταθήτε πιστοί συνεργάται, γύρω εις τον διάδοχον μου Αρχιεπίσκοπον, οποίος κι αν είναι, και δώσατέ του τον άπειρον σεβασμόν και την αγάπη σας και την αφοσίωσην σας.
Θα σας αγαπήση όσον σας ηγάπησα και εγώ και θα στηρίξη μαζί σας την Εκκλησία μας, δια να πραγματοποιήση τους ιερούς σκοπούς της.
Και τώρα αγαπητά μου τέκνα και φίλοι μου, «ιδού κείμαι εν μέσω πάντων σιγηλός και άφωνος. Το στόμα ήργησεν. Η γλώσσα πέπαυται και τα χείλη κεκόλληνται, αι χείρες συνδέδενται και αι πόδες συμπλέκονται, η μορφή ηλλοίωται, οι οφθαλμοί εσβέσθησαν και ου κατανούσι τους θρηνούντας, η ακοή ου παραδέχεται των λυπουμένων τον ολοφυρμόν, η ρις ουκ οσφραίνεται του θυμιάματος την ευωδίαν, η δε αληθινή αγάπη ουδέποτε νεκρούται, δι ο ικετεύω πάντας τους γνωστούς και προσφιλείς μου μνείαν ποιείσθε μου εν ημέραις κρίσεως, ίνα εύρω έλεος επί του βήματος εκείνου του φοβερού.»
ΜΗ ΜΕ ΛΗΣΜΟΝΗΤΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΣΑΣ.»
Η
ελληνορθόδοξη παράδοση έχει δύναμη, αντοχή, νόημα, πίστη, παρηγοριά και
ελπίδα. Η προσπάθεια ορισμένων να ξεριζώσουν από τις καρδιές των
ανθρώπων αυτή την πλούσια και ζωηφόρα παράδοση το μόνο που θα καταφέρει
θα είναι να αυξήσει τους θλιμμένους, τους απαρηγόρητους, τους
ανέλπιδους. Η παράδοση αυτή γέννησε εκλεκτές μορφές αγίων και ηρώων.
Ήλθε ο καιρός για μια ουσιαστική αναζήτηση, προς επανασύνδεση με την
ιστορία, την παράδοση και τη συνέχειά της. Ώρα ευπρόσδεκτη, κατάλληλη
και απαραίτητη για μια καινούργια ανακάλυψη της παραδόσεώς μας και της
δυνατής βεβαιότητος που προσφέρει στην απόγνωση, στην κατήφεια, στην
κατάθλιψη και στη μελαγχολία. Να το αντίδοτο του πολλού ψυχικού πόνου
των καιρών μας. Είναι ανάγκη σύντομα να το αναζητήσουμε προς θεραπεία.
Δεν παίρνει άλλο μια ανοημάτιστη και μαύρη ζωή. Δεν είναι έτσι; Είμαι
υπερβολικός και παρωχημένος;
(Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης)
Πατέρων Λόγοι και διδαχές
Οι εχθροί θα νικηθούν. «Χαίρε, δι' ης εγείρονται τρόπαια• χαίρε, δι' ης εχθροί καταπίπτουσι» (Άκάθ. ύμν. Ψ 5) + Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος "ΧΑΙΡΩ, αγαπητοί μου, πού τρέχετε και συγκεντρώνεστε στο ναό. Θα σας μιλήσω άπλα, σαν πατέρας με τα παιδιά. Ζούμε σε χρόνια άσχημα. Μερικοί λένε, ότι πλησιάζει ή συντέλεια του κόσμου. Ένα σημάδι ότι έρχεται ή συντέλεια είναι, ότι στις ήμερες μας παρουσιάστηκε αθεΐα και απιστία μεγάλη. Σε πόλεις και χωριά ξάπλωσαν οι ιδέες αυτές. και λέγονται συχνά από στόματα ανθρώπων πού θεωρούνται μορφωμένοι. Στα παλιά τα χρόνια στη Μικρά Ασία, στον Πόντο, στα αγιασμένα μέρη, δεν υπήρχε άπιστος και άθεος. Τώρα ή αθεΐα έφτασε παντού.
Αν συναντήσετε κάποιον άθεο, να του πείτε μόνο το εξής. Εάν με πείσεις ότι το ρολόι πού έχεις στο χέρι σου φύτρωσε έτσι, ότι το σπίτι πού κάθεσαι έγινε μοναχό του, ότι το αυτοκίνητο σου έγινε μόνο του, κι ότι οί πύραυλοι πού ταξιδεύουν στο διάστημα έγιναν μόνοι τους, τότε κ' εγώ θα πεισθώ ότι το σύμπαν αυτό έγινε χωρίς το Θεό. Το ρολόι κάποιος το φτιάχνει, το σπίτι κάποιος το χτίζει, το αυτοκίνητο κάποιος το κατασκευάζει, τους πυραύλους κάποιος τους εξαπολύει και αυτό το σύμπαν ποιος το έκανε; Μία ή απάντησης• Ό Θεός. —Μα τι είναι ό Θεός; Μας το λέει ό ευαγγελιστής Ιωάννης• «ό Θεός είναι αγάπη» (βλ. Α' Ίωάν. 4,8,16), το κυριότερο γνώρισμα του είναι αγάπη. και απόδειξης όλα όσα απολαμβάνουμε. 'Αλλ' εάν με ρωτήσετε, ποια είναι ή πιο μεγάλη απόδειξης ότι ό Θεός μας αγαπάει, θα σας πω' ή σάρκωσης του Λόγου. Το ότι ό Θεός λυπήθηκε τον άνθρωπο, πού είχε φύγει μακριά του' και ενώ μπορούσε να τον τιμωρήσει με μύριους τρόπους, εν τούτοις έστειλε τον Υιό του τον μονογενή στον κόσμο, και έλαβε σάρκα από την ύπεραγία Θεοτόκο, για να μας σώσει. είναι αυτό πού εορτάζουμε την ήμέρα του Ευαγγελισμού• τότε άρχισε ή σωτηρία μας. Τότε ό Γαβριήλ, πού εστάλη στη Ναζαρέτ, είπε στην Παναγία• «Χαίρε, κεχαριτωμένη» (Λουκ. 1,28). Αυτό το «χαίρε», που είπε ό αρχάγγελος, τ' ακούμε στους Χαιρετισμούς, Επαναλαμβάνεται 144 φορές. Το καθένα από αυτά τα «χαίρε»έχει μεγάλη σημασία. Να τα ερμηνεύσουμε όλα δεν μπορούμε. Θα ερμηνεύσουμε ένα μόνο, αυτό πού λέει" «Χαίρε, δι ης εγείρονται τρόπαια- χαίρε, δι ης εχθροί καταπίπτουσι» (Άκάθ. ύμν. Ψ5). Με άπλα λόγια λέει• Χαίρε, Παναγία, πού με τη βοήθειά σου νικήσαμε τους εχθρούς και έγινε ή ωραία αντίθεσης' εκεί πού οι εχθροί πέφτουν κάτω νικημένοι, εκεί υψώνονται μνημεία της νίκης πού μας χάρισες εσύ. Ποιοι όμως είναι αυτοί οί εχθροί; Κατ' εξοχήν εχθρός είναι ό διάβολος. Και με την προστασία τής Θεοτόκου νικάται καί πέφτει. Σύμβολο δε της νίκης κατά του διαβόλου είναι ό τίμιος σταυρός. Κάθε σταυρός είναι κ' ένα τρόπαιο νίκης στην πνευματική μας ζωή. Άλλα εδώ θα δούμε την εφαρμογή του χαιρετισμού αυτού στην εθνική μας κυρίως ζωή. Το 626 μ.Χ. ή πόλις των ονείρων μας, ή Κωνσταντινούπολις, πολιορκήθηκε από βαρβάρους, Πέρσας και Αβαρούς. Πολιορκήθηκε από παντού, από ξηρά και θάλασσα, με στρατό και στόλο. Τόσο στενή ήταν ή πολιορκία, ώστε από ώρα σε ώρα οί εχθροί καραδοκούσαν να μπουν μέσα, να κάψουν, να καταστρέψουν, να σφάξουν, να ατιμάσουν. Ήταν τόσο βέβαιοι γι' αυτό, ώστε μήνυσαν στους κατοίκους• Μόνο αν γίνετε ή πουλιά να πετάξετε ή ψάρια και κολυμπήσετε, θα σωθείτε. Και τι έγινε, έπεσε ή Πόλις; Όχι. Έγινε θαύμα. Το βεβαιώνει ή ιστορία. Ποιο θαύμα; Τη νύχτα φύσηξε άνεμος δυνατός, σήκωσε κύματα πελώρια και έπνιξε τα καράβια των εχθρών σανίδες έγιναν. Φόβος και τρόμος έπιασε τους βαρβάρους, σηκώθηκαν κ' έφυγαν. Έτσι ή Πόλις ελευθερώθηκε. Τότε παιδιά γυναίκες και άντρες έτρεξαν όλοι στην εκκλησία των Βλαχερνών —σώζεται μέχρι σήμερα— και εκεί, όρθιοι, έψαλαν τους Χαιρετισμούς της Παναγίας, τον Ακάθιστο ύμνο' «Χαίρε», Παναγία, «δι ης εγείρονται τρόπαια• χαίρε, δι' ης εχθροί καταπίπτουσι». Τότε για πρώτη φορά εψάλη το κοντάκιο .«Τη ύπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια...». —"Α, θα πει κάποιος άπιστος, αυτά έγιναν «τω καιρώ εκείνο»• από τότε πέρασαν αιώνες. Όχι, κύριοι! Ή Παναγιά δεν πέθανε• ζή και κάνει θαύματα. Να μετρήσουμε τα θαύματα της; Είναι αμέτρητα όσα έκανε, κάνει και θα κάνη μέχρι συντέλειας των αιώνων ή αγία μας πίστη, ό Χριστός και ή Παναγία και οι άγιοι. απόδειξης, ότι και στη δική μας γενεά έγινε παρόμοιο θαύμα. Πότε έγινε; Όσοι είναι μικροί, δεν ξέρουν τίποτα. Ωραία περνούν φαΐ, ύπνος, παιχνίδια, διασκεδάσεις, γλέντια... Ή προηγουμένη γενεά είδε το θαύμα αυτό, πού έκανε ακόμα και απίστους να πιστέψουν. Ποιο το θαύμα; Το 1940, στις 28 Οκτωβρίου, κάποιος χτύπησε τα μεσάνυχτα την πόρτα μας και είπε στην Ελλάδα• Να παραδοθείς!... Της έταξε λίγες ώρες ν' απάντηση. Και ή Ελλάς όλη, μικροί-μεγάλοι, άντρες - γυναίκες, βουνά-λαγκάδια, θάλασσες και καράβια, όλοι απήντησαν στον εχθρό «Όχι». Κι ό εχθρός ήταν ή Ιταλία, μια πολύ μεγάλη δύναμις τότε, με τέσσερα εκατομμύρια στρατό, με καράβια και αεροπλάνα τόσο πολλά, πού οι Ιταλοί έλεγαν ότι μπορούν να σκιάσουν τον ήλιο. Όλοι περίμεναν, ότι θα νικήσει ή Ιταλία. Κανείς δεν πίστευε ότι θα νικήσει ή μικρά Ελλάς. Και όμως έγινε το θαύμα! Και ό κόσμος όλος θαύμασε. Όλων τα μάτια εστράφησαν στη μικρά μας χώρα και όλοι της έψαλλαν εγκώμια. Όταν στα ρέσταραν της Νέας Υόρκης έβλεπαν ένα «Γκρέκο», Έλληνα, τον σήκωναν στα χέρια κ' έκαναν διαδήλωση. Ποτέ άλλοτε δέ' δοξάστηκε ή πατρίδα μας διεθνώς όσο τότε. Και το ερώτημα είναι• πώς έγινε αυτό; Μη ρωτάτε εμένα• ρωτήστε κάτι γεροντάκια—αν ζουν ακόμη—, πού σαν αετοί πέταξαν και πολέμησαν τότε στο Μοράβα, μπήκαν στην Κορυτσά και τα άλλα αγιασμένα αυτά μέρη πού σήμερα τα κατέχει ή Αλβανία. Πώς:... Δεν είναι ψέμα, είναι αλήθεια• το άκουσα από πολλά στόματα (φαντάρους, πυροβολητές, στρατιώτες, αξιωματικούς). Τη νύχτα πάνω στα ψηλά χιονισμένα βουνά - τι βλέπανε; Μια μαυροφόρα να εμφανίζεται και να τους εμψυχώνει. Ήταν ή Παναγιά μας! Με τη βοήθεια της νικήσαμε. Και οι φαντάροι μας, όταν κατελάμβαναν μια κορυφή, έστηναν την ελληνική σημαία με τον τίμιο σταυρό ψάλλοντας όλοι μαζί «Τω ύπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια...». Για αυτό μπορούμε κ' εδώ να πούμε• «Χαίρε», Παναγία, «δι' ης εγείρονται τρόπαια• χαίρε, δι' ης εχθροί καταπίπτουσι». Πού είναι ό άθεος πού λέει πώς μόνο τα παλιά τα χρόνια γίνονταν θαύματα της Παναγίας; Και τώρα και σήμερα και αύριο και πάντα θα θαυματουργή ή Παναγία. « Τώρα βέβαια έχουμε ησυχία. Τα παιδιά μας κοιμούνται στα κρεβάτια τους οι νέοι μας διασκεδάζουν στα κέντρα... Έχουμε ειρήνη. Άλλα θα την έχουμε πάντα;... Εμείς οι γέροντες, πού ζήσαμε πολέμους και περιπέτειες και κινδύνους, παρακαλούμε την Παναγία, πόλεμος να μη ξαναγίνει. Άλλα... —υπάρχει ένα «αλλά»—ή ειρήνη δεν εξαρτάται μόνο από μας. Εμείς αγαπούμε την ειρήνη όσο κανένα άλλο έθνος. Άλλ' εάν εχθροί μας επιτεθούν, τότε τι θα γίνει; Τότε και πάλι ή Ελλάς σύσσωμος θα πει ένα νέο «όχι». Και πιστεύω στο Θεό, ότι θα μας ακούσει ή Παναγιά. Αλλά για να μας ακούσει κα' να γίνει το τρίτο θαύμα, να σπρώξουμε τους Τούρκους πέρα από τον Έβρο —το πιστεύω, θα ξαναμπούμε στην Άγια-Σοφιά να τελειώσουμε την διακοπείσα λειτουργία—, πρέπει όλοι να μετανοήσουμε• ούτε μοιχείες, ούτε διαζύγια, ούτε βλασφημίες, ούτε εκτρώσεις, ούτε αδικίες, άλλα παντού να βασιλεύει Χριστός. Τότε εκείνος θα σκεπάσει και θα ευλόγηση τον τόπο μας, και θα κάνη το θαύμα να δοξαστεί πάλι ή πατρίδα μας και να ξαναστηθή ό σταυρός στον τρούλο της Άγια-Σοφίας. Έτσι για άλλη μια φορά, τρίτη φορά (πρώτη στο Βυζάντιο, δεύτερη στα βουνά της Πίνδου, τρίτη στον Έβρο και τα νησιά), θα σταθούμε εμπρός στην εικόνα της Παναγίας και θα ξαναπούμε- «Χαίρε», Παναγιά, «δι' ης εγείρονται τρόπαια• χαίρε, δι' ης εχθροί καταπίπτουσι». Ό Κύριος να είναι πάντα μαζί σας. Ειρηνεύετε, προσεύχεσθε, εξομολογήστε, εκκλησιάζεστε, κοινωνείτε τα άχραντα μυστήρια, έχετε ομόνοια. Όλοι αγαπημένοι εν Χριστώ Ιησού να περάσουμε τις δύσκολες ήμερες πού επιφυλάσσει ό Θεός στην ανθρωπότητα και ιδιαιτέρως στο έθνος μας• αμήν. Επίσκοπος Αυγουστίνος."
ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗ ΟΜΙΛΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΆΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ν. ΚΑΥΚΑΣΟΥ – ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΤΗΝ 26-03-1982 ΒΡΑΔΥ ΜΕ ΑΛΛΟ ΤΙΤΛΟ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΜΗΣΗΣ 8-4-2005
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου